نقش مناطق حفاظت شده در توسعه اکوتوریسم (مطالعه موردی پناهگاه حیات وحش میانکاله با استفاده از مدل SWOT)

چکیده

چشم اندازهای طبیعی از کانون ها و جاذبه های توریست پذیر است، اهمیت دادن به آنها در حفاظت از محیط زیست به منظور دستیابی به توسعه پایدار امری ضروری است. در این تحقیق به بررسی و طبقه بندی دو موضوع صنعت اکوتوریسم و حفاظت از محیط زیست که دارای دو رویکرد متفاوت ولی وابسته به هم هستند، پرداخته شده است. این که با چه نگاه و رویکردی به موضوع فوق پرداخته شود از اهمیت فراوانی دارد. اگر دید اقتصادگرایی و جنبه سودآوری، از منابع طبیعی برای برنامه ریزان مئرد اهمیت باشد، صنعت گردشگری عاملی خواهد شد برای تخریب و بهانه ای برای سودجویی از طبیعت.اما با نگاهی دوراندیشانه و آینده نگر، می توان نسبت به توسعه صنعت اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده و مناطق طبیعی به حفظ این منابع با ارزش تلاش کرد و عامل حفاظت از محیط زیست را بر عامل صنعت گردشگری مقدم شمرد. برنامه ریزی برای اکوتوریسم بایستی به گونه ای باشد که در برنامه ریزی و مدیریت کم ترین آسیب برای تنوع زیستی را داشته باشد. سودهای حاصل از گردشگری ناپایدار و آسیب رسان به محیط های طبیعی و حتی فرهنگی، کوتاه مدت خواهد بود و صدمات جبران ناپذیری نیز به پیکره طبیعت وارد خواهد آورد. این در حالی است که می توان با بهره گیری از اکوتوریسم پایدار و مبتنی بر اصول زیست محیطی، تاثیر اقتصادی بلند مدت در سطوح ملی و محلی را لمس کرد. پناهگاه حیات وحش میانکاله با دارا بودن موقعیت مناسب و اکوسیستم خاص، توان بالایی در جذب گردشگران را داراست. در این پژوهش که با توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از اسناد کتابخانه ای و هم چنین مشاهدات میدانی و تجزیه و تحلیل به روشSWOT صورت گرفته به بررسی ویژگی ها و پتانسیل های گردشگری پناهگاه حیات وحش میانکاله پرداخته شده است تا علاوه بر شناسایی این داشته ها در زمینه حفظ و پایداری اکوسیستم آن نیز تلاش شود و با توجه به نقش و اهمیت توسعه پایدار راه کار های حفاظت مطلوب آن نیز ارائه شود.