آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۵

چکیده

آغاز تفسیر از جمله مباحث مهمی است که در تاریخ تفسیر بدان توجه شده است. خاورپژوهان هم توجه ویژه ای به این مسئله دارند. قسمتی از مقاله «تفسیر در دوران صدر اسلام و سده های میانه» اثر ژیلیو، خاورپژوه معاصر، درباره آغاز تفسیر و اعتبارسنجی آن است. در این اثر، ژیلیو پیشینه تفسیر روایی دوره نخستین را به طور ویژه بررسی کرده است. از دیدگاه او، دوران نخستین تفسیر روایی به صورت شفاهی و مکتوب عبارتند از: 1 تفسیر پیامبر(ص) که نقطه عزیمت است. 2 تفسیر صحابه که دَه تن از آنان جزو مفسران مشهور هستند. 3 تفسیر تابعان که مثل دوره صحابه، دَه تن از آنان جزو مفسران مشهورند. 4 آغاز نگارش تفسیر که متأخر از سه دوره پیشین است. ژیلیو معتقد است تفسیر سه دوره اول، دوره شفاهی تفسیر بوده که مصادف با سده نخست هجری است و از نظر کمیت روایات تفسیری و کیفیت طرق آن ها اعتبار چندانی ندارد. همچنین، از دیدگاه او، تفسیر دوره چهارم، یعنی دوره کتابت تفسیر روایی، از سده دوم آغاز می شود. از این رو، اعتبار تفسیر روایی از نظر مکتوب بودن نیز ضعیف است. اما بر اساس منابع اسلامی، تفسیر روایی دوران نخستین، برخلاف دیدگاه ژیلیو ویژگی های زیر را دارد: 1 تفسیر شفاهی که شامل سه دوره اول است، از نظر کمیت روایات، تعداد راویان و طرق روایات، وسیع تر و موثق تر از آن چیزی است که ژیلیو ادعا میکند. 2 زمان شروع تفسیر مکتوب روایی به قبل از سده دوم، یعنی سده نخست بازمی گردد.

تبلیغات