تحلیل انتقادی گفتمان نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر به تحلیل انتقادی گفتمان نامزدهای رقابت های دوازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران پرداخته تا موضوعات مهم جامعه را در هر گفتمان شناسایی نماید. مواد خام تحلیل شامل متن مناظره های انتخاباتی و فیلم های مستند تبلیغاتی است که مورد تحلیل بینامتنی و بینا گفتمانی قرار گرفت. استخراج مضامین و محتوای دال های مرکزی بر اساس میزان تکرار و تأکید صریح نامزدها در مقایسه با متون رقبا، صورت گرفت. در این رقابت ها سه گفتمان اصول گرای اصلاح طلب، اصلاح طلبی اصول گرا و توسعه پایدار رقابت نمودند. در حوزه گفتمانی توسعه پایدار اجتماعی، هاشمی طبا  وضعیت موجود کشور را نقد کرد؛ اما به دلیل ضعف سیاسی زنجیره هم ارزی (جامعه دانشگاهی) و کمتر ایدئولوژیک بودن، قدرت کافی در رقابت ها نیافت. مثلث رئیسی، قالیباف و آقا میرسلیم (اصول گرایی اصلاح طلب) مرز ضدیتی خود را بر عدالت و حمایت از اقشار محروم ترسیم کردند، قالیباف مدیریت مدرن عدالت محور خود را از دولت کار - کرامت رئیسی متمایز ساخت. زوج روحانی - جهانگیری در گفتمان اصلاح طلبی اصول گرا، موفق نشدند نماینده گفتمان اصلاح طلبی دوم خردادی باشند و تنها با یاری جوانان جویای امید پیروز گشتند. گفتمان های فوق، افزون بر همگرایی شدید انقلابی اسلامی، وقته های مشترک اقتصادی - اجتماعی (فقر و نابرابری های اقتصادی - اجتماعی) داشتند. فاصله طبقاتی، بی اخلاقی های سیاسی، فساد مالی و رانت خواری عناصر مشترک گفتمان ها بود.