گفتمان سلطنت و نسبت آن با گفتمان های رقیب در ایران( 1357-1332) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در طول سال های 1357-1332 ش گفتمان های سیاسی مختلفی در فضای سیاسی – اجتماعی ایران با یکدیگر رقابت کردند که در این میان، گفتمان سلطنت در جایگاه هژمون قرار داشته و گفتمان های ملی گرایی، مارکسیستی و اسلام گرا گفتمان های رقیب محسوب می شدند. این پژوهش به بررسی نسبت بین گفتمان های رقیب و هژمون پرداخته است. پرسش اصلی پژوهش این است که دال های شناور و مرکزی گفتمان سلطنت در دوره سال های 57-1332 ش کدام اند و چه نسبتی بین این گفتمان و گفتمان های رقیب وجود داشت؟ یافته های تحقیق نشان داده که دال مرکزی گفتمان سلطنت، شاه محوری و دال های شناور آن، شامل اقتدارگرایی، ناسیونالیسم باستان گرا، ناسیونالیسم مثبت، تمدن بزرگ و ظاهرگرایی مذهبی بوده است. برخی از گفتمان های رقیب با مواردی از دال های مذکور همسویی داشتند؛ اما غالب این گفتمان ها با دال های سلطنت تضاد داشته و تضعیف کننده دال مذکور بشمار می رفته اند و ازاین رو اکثریت گفتمان های فعال این دوره، خواهان براندازی سلطنت بودند. این پژوهش از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه بهره جسته و روش پژوهش، تحلیل گفتمان و روش تفسیری از نوع کیفی و مبتنی بر داده های اسنادی و کتابخانه ای است.