درس پژوهی در یک شام خانوادگی یا درس پژوهی بر بستر فرهنگ

چکیده

دیدگاه رایج در نظام آموزشی ایران آن است که یک آموزش خوب، به ویژگی های فردی معلم وابسته است.بنابراین دانش آموزان،خانواده ها و حتی نظام آموزشی در پی کشف معلم خوب و شناسایی معلم بد است.غافل از آن که شیوه ی آموزش یک معلم علاوه بر دانش و مهارت های حرفه ای، تحت تاثیر فرهنگ آن ملت است ، چنان که به تاسی از نگرش ها و دیدگاه های یک ملت است که تفسیرهای رایج از معلم "خوب" و "بد" شکل می گیرد.ممکن است در ایران معلمی خوب-اثربخش- باشد که  بتواند به خوبی ریاضی را تدریس کند و یا بتواند ضریب قبولی دانش آموزان را در مدارس نمونه بالا ببرد! . در حالی که در کشوری مانند فنلاند چنین تعبیری فرسنگ ها با تعریف از یک معلم خوب فاصله دارد. چیزی که اهمیت دارد آن است که نمی توان بدون شناخت از فرهنگ آموزش یک ملت به تغییر نظام آموزشی آن فکر کرد.در واقع تدریس نیز یک فعالیت فرهنگی است که مانند هر فعالیت فرهنگی دیگر نشانه هایی از فرهنگ آن ملت را در خود دارد.در همین رابطه،"درس پژوهی" به عنوان مدلی اثربخش در بهسازی آموزش و توانمند سازی معلم،معرفی شده است که برخاسته از فرهنگ کشور ژاپن است.این مدل چند سالی است که در نظام آموزشی ایران نیز به اجرا درآمده است اما به نتایج مشابه در ژاپن و یا حتی کشورهای دیگر دست نیافته است. در این مقاله با رویکردی "پدیدارشناسانه" مبتنی بر تجربه ی زیسته ی خود به عنوان "رابط درس پژوهی" ، با پرداختن به ویژگی های اصلی "درس پژوهی" همانند مشارکتی بودن،نظم،مطالعه،نقد ، ارزیابی و ... و جستجوی تفاوت ها و شباهت های آن در دو فرهنگ ایران و ژاپن؛ دلایل موفقیت یا عدم موفقیت این طرح ، با توجه به میزان آمادگی بستر فرهنگی در هر دو نظام آموزشی مورد تحلیل قرار گرفته است.