تحلیلی بر شاخص های پایداری مسکن (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری مشهد) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مهم ترین ویژگی عصر کنونی شهرنشینی، افزایش جمعیت و توسعه شهرها می باشد که با تداوم این امر، نیاز روز افزون به مکان های زیستی و ایجاد مناطق مسکونی بیش از پیش احساس می شود. از طرفی به علت جبر زندگی، اصل قرار دادن اقتصاد و انبوه سازی های متعدد در نقاط مختلف بافت شهری بدون توجه به نیاز های عملکردی، روحی و روانی ساکنین آینده آن، به هدف فایق آمدن بر مشکل کمبود مسکن، مشکلاتی دیگر تبلور می یابد که از مهم ترین آن ها صدمه به بنیان خانواده و جامعه را می توان نام برد. بر این اساس، ایجاد پایداری در بخش مسکن و برنامه ریزی آن در راستای توسعه پایدار شهری گامی مهم در کاهش ناپایداری های کنونی محسوب می گردد که می تواند از طریق سه بعد اساسی اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در کنار یکدیگر، به وجود آید. هدف از پژوهش حاضر سنجش شاخص های پایداری مساکن منطقه یک شهرداری مشهد و کمک به ارتقاء این فضاها از طریق پیشنهادهایی برای پایدارتر نمودن آن ها و تعمیم آن به مناطق مشابه می باشد. این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی است که به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای-اسنادی و بررسی های میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق افراد ساکن در منطقه یک شهر مشهد می باشند که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای تصادفی به حجم 384 نفر با ابزار پرسشنامه در نرم افزار SPSS توسط آزمون t تک نمونه ای مطالعه و تحلیل شده اند. یافته های تحقیق بیانگر این است که مساکن منطقه یک شهرداری مشهد در ابعاد اقتصادی و کالبدی دارای شرایط تا حدّی پایدار و در بعد اجتماعی در شرایط ناپایدار قرار دارند؛ چنانکه پایدارترین شاخص مساکن، میزان برخورداری از امکانات و ناپایدارترین شاخص، روابط همسایگی شناخته شده اند.