ارائه یک چارچوب تحلیلی پسندیده مستلزم در برگرفتن متغیرهای متعدد ضمن حفظ سادگی و انسجام درونی است. در مقاله حاضر سؤال اصلی این است که چگونه می توان تنوع متغیرهای دخیل در روابط خارجی قاجار را در عین حفظ سادگی و سازواری درونی تجزیه و تحلیل کرد؟ یافته های مقاله نشان می دهد «پراکندگی منابع قدرت اجتماعی» می تواند مبنای تحلیل روابط خارجی قاجار قرار گیرد؛ یعنی حاصل پراکندگی منابع قدرت در سطح جامعه ظهور ساختار دولت درمانده است و روابط خارجی قاجار رهاورد این هر دو است. بنابراین، تحلیل روابط خارجی قاجار مستلزم طی سه مرحله به هم پیوسته خواهد بود. اول، چیستی اصل حاکم بر روابط نیروهای اجتماعی و دولت. دوم، بررسی ساختار دولت و ارائه مدل تحلیلی روابط خارجی قاجار که پیامد روابط دولت/ جامعه است. سوم، در بحث تاریخ روابط خارجی سعی می شود با رجوع به حوادث، رویدادها و اسناد تاریخ روابط خارجی قاجار قابلیت تحلیلی مدل معرفی شده را در معرض آزمون تاریخی قرار دهیم.