بررسی جایگاه تربیت اعتقادی در برنامه درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه و آسیب شناسی آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه تربیت اعتقادی در برنامه درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه و آسیب شناسی آن است. روش پژوهش ترکیبی است که از روش های مطالعات اسنادی و میدانی تشکیل داده است. جامعه آماری را کتب درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه به انضمام کتاب راهنمای معلم آنها و کارشناسان و صاحب نظران حوزه تربیت دینی و نمونه به تعداد 66 نفر که تا رسیدن به حد اشباع در مصاحبه ها شرکت داده شدند. ابزارهای جمع آوری داده ها عبارت بود از مصاحبه، فیش کتابخانه، پرسشنامه و سیاهه ثبت داده ها. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی، نرم افزار spss و نرم افزار آنتروپی شانون استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که از جمله امیدها می توان به همخوانی در سطح متوسط اهداف و محتوای برنامه درسی دین و زندگی اشاره نمود. در این برنامه درسی به مؤلفه های تربیت اعتقادی به ترتیب محبت و علاقه، شناخت و پذیرش تأکید شده است. آموزه های قرآنی و روایات موجود به ضرورت تربیت اعتقادی متربیان تأکید داشته، پیشینه موجود نیز اصول و اهداف معینی را در همین رابطه ارایه داده اند. اظهارات مصاحبه شوندگان نشان دهنده ی نگرانی هایی چند در مورد تربیت اعتقادی بوده است. اختلاط در تعریف اعتقادی و اخلاقی در برنامه های درسی، ضرورت توجه معلمان به تقویت باورهای عاطفی دانش آموزان، بازنگری در محتوای درسی دین و زندگی و ضرورت دقت در تعیین اهداف آموزشی به تناسب هر درس از جمله راه کارهایی ارائه شده است.