حرفه عصّاری در جهان سنتی اسلام از منظر تاریخ اجتماعی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

حرفه عصاری/ معصره از مشاغل مهم و پربسامد در مناطق مختلف جهان اسلام بود که روغن گیری از دانه های روغنی برای مصارف غذایی، صنعتی، سوخت و دارو، از اصلی ترین کارکردهای آن به شمار می رفت. در این مقاله با بررسی طیف وسیعی از منابع تاریخی، ادبی و اجتماعی، الگوی شغل عصاری در ساختار و بافتار جهان سنتی اسلامی، در بستر تاریخی با رهیافت توصیف غلیظ (توصیف پرجزئیات) بازجسته و استخراج شده است. استخراج الگوی عمومی شغل عصاری با پژوهش ابعاد پدیداری آن از جمله کارکردهای متنوع، ابزارها و ادوات کار، فضای حرفه ای (دکان عصاری)، اخلاق حرفه ای، نظارت و احتساب عصاران و درآمدهای اصلی و فرعی و پایگاه شغلی و جایگاه اجتماعی آنها صورت گرفته است. عصاران به سبب تنوع وسیع در تولیدات و نیاز  گروههای مختلف جامعه به محصولات شان، جزو اصناف پردرآمد بوده اند و اعضای این صنف را در جهان اسلام اغلب گروه های ثروتمند تشکیل می داده اند.