هجرت دانشمندان شیعه به مناطق شام و وجود برخی دولت های شیعی شامات، از جمله عوامل مؤثر بر رشد علوم مختلف عقلی و نقلی در این منطقه بوده است. این مقاله، با بهره گیری از فهارس و منابع رجالی و شرح حال ها و نیز تواریخ عمومی و محلی و خاندان ها و دودمان ها، کوشیده است عوامل حضور علمای شیعه در شام و نقش آنها در گسترش فرهنگ و علوم اسلامی را تا پایان قرن هفتم هجری مورد بررسی قرار دهد. به استناد یافته های پژوهش و با توجه به آثار ماندگار مکتوب و غیرمکتوب، می توان از سهم بزرگ علمای شیعه در این زمینه سخن گفت.