بررسی زبان شناختی قصاید بهار

چکیده

بهار اولین کسی است که سبکشناسی را به صورت مدوّن و علمیدر زمینة نثر نوشت و برای آن تعاریف علمی آورد. هرچند عمرش مجال نداد که در زمینة نظم نیز تحقیقاتش را دنبال کند، اما یادداشت هایی پراکنده داشت که بعدها جمع آوری شد. بهار در کتاب سبکشناسی به بخش زبانی بیش از دیگر مباحث پرداخته است. نهضت بازگشت از قدما بیش از همه در زبان آن ها بود و آثار کهنگی بخوبی در شعر آنان نمایان بود. از ویژگیهای عمدة قصاید بهار تتبع در زبان گذشته است و از همه لحاظ محتوا خصوصاً در مسایل سیاسی و اجتماعی کاملاً هماهنگ با جزئیات جامعة روز است. در این مقاله از سه دیدگاه زبان شناختی، قصاید بهار را بررسی نموده ایم گرچه در بسیاری از موارد مجبور شده ایم وارد حوزة پرپیچ و خم ادبیات فارسی شویم، این حوزه ها عبارت است از: 1ـ حوزة آواشناسی 2ـ حوزة ساخت واژی 3ـ حوزة نحوی در بخش آوایی به مختصات کلمات از قبیل تشدید، تخفیف، افزایش، کاهش و ابدال در واژه ها و موسیقی که در اثر هم نشینی لغات پدید میآید، پرداخته شده است. در بخش ساخت واژی استعمال لغات کهن با معانی تازه و قدیمی و غیره آورده شده است. مختصات نحوی به موضوع ساخت زبان ها درگذشته و کاربرد آن ها در شعر بهار و متمم ها و انواع «را» و غیره پرداخته است.