بررسی وضعیت نمایه سازی منابع دیداری شنیداری در مراکز آرشیوی شهر تهران و کارایی آن از دیدگاه کاربران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اهداف پژوهش : هدف اصلی پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت نمایه­سازی منابع دیداری-شنیداری در مراکز آرشیوی شهر تهران و بررسی کارآیی آن از دیدگاه کاربران است. روش/رویکرد پژوهش : پژوهش حاضر، به روش پیمایشی تحلیلی انجام شده و جامعه مورد مطالعه شامل دو گروه است:1)­نمایه­سازان مراکز آرشیوی دیداری-شنیداری شهر تهران که به روش سرشماری انتخاب شده و جمعاً 55 نفر هستند، و2) کاربران مراجعه­کننده به این مراکز در مدت یک ماه که 71 نفر هستند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه مجزا برای نمایه­سازان و کاربران استفاده شد و نتایج به­دست آمده به کمک آمار توصیفی واستنباطی و نرم­افزار اس. پی. اس. اس. تجزیه و تحلیل شد. یافته­های پژوهش : آشنایی بیش از نیمی از نمایه­سازان با اصول نمایه­سازی در (حد مطلوب)است. اما آشنایی آنها با واژگان و زبان تخصصی کاربرانشان کمتر از (حد مطلوب)است. همچنین، ابزارهای استانداردسازی، به­طور کامل، پاسخگوی نیازهای نمایه­سازان نیست. کاربران خواستار ارتقای قابلیت­های جست­وجو در نرم­افزار و همخوانی نمایه­ها با واژگان تخصصی خود هستند. بین استفاده از نمایه­ها در مراکز مختلف از دید نمایه­سازان و کاربران تفاوت معنا­داری وجود ندارد. نتیجه­گیری :فرضیه پژوهش، مبنی بر وجود تفاوت معنا­دار بین میانگین میزان استفاده از نمایه­ها در مراکز مورد بررسی تایید نشد .فرضیه پژوهش، مبنی بر وجود تفاوت میان نظر کاربران و نمایه­سازان درباره کارآیی نمایه­ها تایید ­شد.طبق فرضیه پژوهش، بین وضعیت نمایه­سازی منابع دیداری­-شنیداری در مراکز آرشیوی و کارآیی این خدمات از دید کاربران رابطه معنا­داری وجود دارد و هر چه این وضعیت مطلوب­تر باشد کارآیی نمایه­ها نیز از دید کاربران بیشتر می­شود . مشکلاتی اعم از نبود ابزار مناسب نمایه­سازی ، نبود خط مشی مدون، و عدم تناسب حجم کار با تعداد نیروی انسانی در روند نمایه­سازی منابع دیداری­-شنیداری وجود دارد که موجب بروز کاستی­هایی در کیفیت نمایه­ها می­شود.