این مقاله با اتکا به نظریه ها ی نقش، دلایل و مکانیزم تاثیر جامعه را بر فرد بررسی می کند. بر اساس این نظریه ها، افراد با اشغال موقعیت های گوناگون، با انتظارهای مشخصی روبه رو می شوند. فرد در برابر انتظارهای موجود دو راه مشخص پیش رو دارد: 1. پذیرش، 2. عدم پذیرش و درنتیجه تنبیه و طرد. افراد برای فرار از تنبیه و طرد اغلب راه اول را می پذیرند که به معنای گردن نهادن به خواسته های جمع است. اما حاکمیتِ جامعه از راه موقعیت ها بر افراد فقط منحصر به مورد اول نیست؛ بلکه جامعه از راه در اختیار گذاشتن فرصت های ساختاری (حقوق و امتیازات و امکانات و شرایط نقشی) که برای هریک از موقعیت ها متفاوت است، بر اَعمال افراد و کیفیت آن سلطه می یابد و باعث شکل گیری آن در مسیرهای مشخص می شود. تضادهای نقشی و نوع و کیفیت روابط افراد در مجموعه های موقعیتی نیز همین پیامد را به همراه دارد.
