آگاهى

«حقوق شهروندى» از جمله مفاهیمى است که اخیراً در گفتمان سیاسى و اجتماعى جامعه رونق گرفته است. این مفهوم ترجمان حقوق و آزادى هاى اساسى و عمومى جامعه بوده و اساسى ترین نیازهاى هر ملتى را در برمى گیرد. اگرچه شهروندى تنها شامل حقوق نیست و با مجموعه اى از تعهدات در قبال آن متوازن مى شود اما این آگاهى از حقوق است که شهروندان را نسبت به وظایف خود آگاه و متعهد مى کند. بنابراین باید نسبت به آگاهى همه مردم، به ویژه جوانان و دانشجویان به عنوان قشر وسیعى از جمعیت توجه ویژه اى مبذول داشت. این مقاله درصدد است، ضمن توصیف میزان آگاهى از حقوق شهروندى در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایى و دانشگاه آزاد اسلامى و بررسى تفاوت ها، به تحلیل عوامل مؤثر بر میزان آگاهى این گروه اجتماعى مهم و ویژه در جامعه بپردازد. در مقاله حاضر، پس از مرور تاریخى و ارائه چارچوب نظرى، با استفاده از روش پیمایشى و تکنیک پرسش نامه، در نمونه اى با کاربرد روش خوشه اى چندمرحله اى و انتخاب سهمیه اى، 300 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایى و دانشگاه آزاد مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاکى از بالاتر بودن میزان آگاهى از حقوق شهروندى در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایى نسبت به دانشجویان دانشگاه آزاد است. این نتیجه به ویژه در آگاهى از حقوق جنسیتى، حقوق مدنى، حقوق فرهنگى و حقوق اجتماعى به دست آمده است. بیشترین میزان آگاهى در میان دانشجویان هر دو دانشگاه نیز مربوط به حقوق جنسیتى و کمترین میزان آگاهى مربوط به حقوق مدنى بوده است.

بنابر نظریه دوگانه انگارى جوهرى، انسان تشکیل یافته از دو جوهر متفاوتِ نفس یا ذهن غیرفیزیکى و بدن فیزیکى است و آنها تباین ذاتى دارند. مشهورترین شارح و مدافع این نظریه در دوره جدید، رنه دکارت است. وى حیاتى تازه به آن بخشیده و استدلال هاى پرشمارى مانند کاربرد زبان، خلاقیت رفتارى، شک روشمند، ادراک حسى متمایز و تقسیم ناپذیرى نفس را به سود آن صورت بندى کرده است. در این مقاله نخست این پنج استدلال را به وضوح تبیین، و سپس نقدهایى را بر آنها مطرح ساخته ایم. به علاوه، به برخى اشکالاتى که دوگانه انگارى جوهرى، به صورت عام، با آنها روبه روست نیز اشاره کرده ایم.