حقوق شهروندى

«حقوق شهروندى» از جمله مفاهیمى است که اخیراً در گفتمان سیاسى و اجتماعى جامعه رونق گرفته است. این مفهوم ترجمان حقوق و آزادى هاى اساسى و عمومى جامعه بوده و اساسى ترین نیازهاى هر ملتى را در برمى گیرد. اگرچه شهروندى تنها شامل حقوق نیست و با مجموعه اى از تعهدات در قبال آن متوازن مى شود اما این آگاهى از حقوق است که شهروندان را نسبت به وظایف خود آگاه و متعهد مى کند. بنابراین باید نسبت به آگاهى همه مردم، به ویژه جوانان و دانشجویان به عنوان قشر وسیعى از جمعیت توجه ویژه اى مبذول داشت. این مقاله درصدد است، ضمن توصیف میزان آگاهى از حقوق شهروندى در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایى و دانشگاه آزاد اسلامى و بررسى تفاوت ها، به تحلیل عوامل مؤثر بر میزان آگاهى این گروه اجتماعى مهم و ویژه در جامعه بپردازد. در مقاله حاضر، پس از مرور تاریخى و ارائه چارچوب نظرى، با استفاده از روش پیمایشى و تکنیک پرسش نامه، در نمونه اى با کاربرد روش خوشه اى چندمرحله اى و انتخاب سهمیه اى، 300 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایى و دانشگاه آزاد مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج حاکى از بالاتر بودن میزان آگاهى از حقوق شهروندى در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایى نسبت به دانشجویان دانشگاه آزاد است. این نتیجه به ویژه در آگاهى از حقوق جنسیتى، حقوق مدنى، حقوق فرهنگى و حقوق اجتماعى به دست آمده است. بیشترین میزان آگاهى در میان دانشجویان هر دو دانشگاه نیز مربوط به حقوق جنسیتى و کمترین میزان آگاهى مربوط به حقوق مدنى بوده است.

حقوق شهروندى یکى از مباحث مهم است که مورد توجه مکاتب حقوقى مختلف قرار گرفته است. و تضمین حقوق شهروندان که احیاناً مورد تعدى حکومت قرار م ىگیرد ازحساسیت خاصى برخورداراست، از سوى دیگر قوانین تبعیض آمیزى که حکوم تها دربرخى موارد نسبت به جنس شهروندان خود وضع و اجرا م ىکنند امرى است که وجدان انسان نم ىتواند از آن ب ىتفاوت بگذرد.دراین نوشتار حقوق شهروندى زن از منظر کنوانسیون بی نالمللى، قانون اساسى و قرآن مورد بررسى قرارگرفت. مسلم گردید با آنکه مصادیق بارز نفى تبعیض و برقرارى تساوى حقوق در همه موارد مختلف این معاهده دیده م ىشود اما اشکال اساسى کنوانسیون، تساوى » است. از نظر تنظیم کنندگان کنوانسیون « تبعیض » تلقى ناصحیح از مفهوم به معناى تشابه اس ت، درحالى که به این معنا نیس ت. تساوى برابرى است و تشابه « حقوق یکنواختى اس ت. اسلام تبعیض بین زن و مرد را رد م ىکند و تساوى حقوقى را م ىپذیرد ولى مهم این است که تساوى را به معناى تشابه نم ىگیرد.