الگوهای ارتباطات خانواده

هدف از این مطالعه تحقیق در زمینه روابط موجود بین ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده (جهت گیری گفت وشنود و جهت گیری همنوایی) و اضطراب و افسردگی فرزندان است. همواره ارتباطات موجود در بین اعضای خانواده به عنوان اساسی ترین مکانیسم برای فهم بسیاری از رفتارهای روانی ـ اجتماعی از جمله اضطراب و افسردگی قلمداد می شود. پژوهش حاضر سرآغاز بررسی الگوهای ارتباطات خانواده در ایران می باشد. در این مطالعه از 326 دانش آموز (161 دختر و 165 پسر) که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای از بین دانش آموزان پایه های دوم و سوم دبیرستان های شهر شیراز انتخاب شده بودند، استفاده شد. شرکت کنندگان ابزار تجدید نظر شده الگوهای ارتباطات خانواده و فرم کوتاه مقیاس های افسردگی، اضطراب و فشار روانی را تکمیل کردند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه حاکی از آن بود که جهت گیری گفت وشنود خانواده پیش بینی کننده معنـادار اضطـراب و افسردگی فرزندان است و اضطـراب و افسردگی آن ها را به طور منفی پیش بینی می کند. هم چنین جهت گیری همنوایی خانواده به طور معنادار و مثبت اضطراب فرزندان را پیش بینی می کند اما پیش بینی کننده معناداری برای افسردگی آن ها نیست.

هدف از این مطالعه بررسی روابط موجود بین ابعاد الگوهای ارتباطات ادراک شده در خانواده (جهت گیری گفت و شنود و جهت گیری همنوایی) و جهت گیری های مذهبی (جهت گیری مذهبی همانندسازی شده و جهت گیری مذهبی درون فکنی شده) دانشجویان بود. در این مطالعه، 172 دانشجو که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای از میان دانشجویان دانشگاه آزاد واحد مرودشت انتخاب شده بودند، ابزار تجدید نظر شده الگوهای ارتباطات خانواده و پرسشنامه خودگردانی مذهبی را تکمیل کردند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه حاکی از آن بود که جهت گیری گفت و شنود خانواده پیش بینی کننده مثبت جهت گیری مذهبی همانندسازی شده است، اما پیش بینی کننده معناداری برای جهت گیری مذهبی درون فکنی شده نیست. جهت گیری همنوایی خانواده به طور مثبت جهت گیری مذهبی همانندسازی شده و جهت گیری مذهبی درون فکنی شده را پیش بینی می کند و قدرت پیش بینی کنندگی آن درباره جهت گیری درون فکنی شده بیشتر است.

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر ادراک از الگوهای ارتباطات خانواده (الگوی ارتباطی گفت و شنود و الگوی ارتباطی همنوایی) و ساختار کلاس (تکلیف، سخت گیری در ارزشیابی، تأکید بر ارزشیابی و مرجعیت) بر روی سرزندگی تحصیلی با بررسی نقش واسطه ای ابعاد خودکارآمدی صورت گرفت. شرکت کنندگان این پژوهش 337 نفر از دانش آموزان (176 دختر و 161 پسر) در مقطع متوسطه ی شهر مهریز بودند که به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش، نسخه ی ابزار تجدید نظر شده ی الگوهای ارتباطات خانواده، پرسشنامه ی ساختار کلاس، نسخه ی ابعادخودکارآمدی و پرسشنامه ی سرزندگی تحصیلی بودند. برای بررسی پایایی این ابزارها از آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی آن ها از روش تحلیل عامل و همسانی درونی استفاده شد. ابزارها پایایی و روایی مطلوبی را نشان دادند. برای تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل مسیر با به کارگیری رگرسیون همزمان و مطابق با مراحل پیشنهادی بارون و کنی (1986) استفاده شد. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که اول، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده و ساختار کلاس به صورت مستقیم قدرت پیش بینی سرزندگی تحصیلی را دارند. دوم، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده و همچنین ساختار کلاس پیش بینی کننده ی مستقیم ابعاد خودکارآمدی هستند. سوم، پس از بررسی ضرایب مسیرهای بدست آمده، معلوم شد که متغیر ابعاد خودکارآمدی نقش واسطه ای میان الگوی ارتباطی گفت و شنود، جذابیت تکلیف و مرجعیت از یک سو و سرزندگی تحصیلی از سوی دیگر دارد. یافته ها با توجه به تحقیقات پیشین به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایی به منظور پژوهش بیشتر در این زمینه مطرح شده است