مطالب مرتبط با کلیدواژه

شیعه شناسی


۱.

بررسی روش ها و ویژگی های پژوهشی ویلفرد مادلونگ در مطالعات شیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روش شناسی شرق شناسی مستشرقان شیعه شناسی ویلفرد مادلونگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۱۱۲
ویلفرد مادلونگ یکی از برجسته ترین و تأثیرگذارترین شیعه شناسان دوره معاصر است. آثار وی، برخلاف بسیاری از آثار اسلام شناسان و شیعه شناسان مغرب زمین، در شناخت و توصیف ابعاد گوناگون اسلام بسیار موفق بوده، به طوری که حتی جوامع اسلامی و شیعی نیز آثار وی را می پسندند و می پذیرند. به نظر می رسد سهم بالایی از این موفقیت به دلیل توجهی است که او به نکات روش شناسانه دارد. آثار وی در مطالعات شیعی، در مقایسه با آثار دیگر شیعه شناسان غربی، نقاط قوت یا ویژگی های پژوهشی خاصی دارد که مهم ترین آنها عبارت اند از: توجه به منابع اصیل و معتبر اسلامی و شیعی، تفکیک موضوعی و روشی منابع، توجه به فضا و تاریخ حوادث و آموزه ها، فهم آموزه ها در راستای یک نظام فکری، اشراف نسبتاً کامل به ابعاد گوناگون اسلام، شناخت دقیق دانشمندان و آثار معتبر ایشان، و نیز تسلط به زبان عربی، که مادلونگ با بهره گیری از آنها توانسته است توجه مسلمانان و شیعیان را به آثار خود جلب کند و حتی تحسین ایشان را برانگیزد. رعایت کردن نکات فوق باعث شده است او را از جرگه مستشرقان مغرض و جاهل جدا کنند و در میان پژوهش گران منصف جای دهند. این مقاله روش ها و منابع مورد استفاده و نیز شیوه های پژوهشی مادلونگ را، در معرفی تشیع به جوامع غربی، می کاود و ضمن مقایسه آن با آثار برخی دیگر از شیعه شناسان می کوشد تمایز و برتری آثار وی را نشان دهد.
۲.

بررسی و نظر: نگاهی به کتاب معنویت اسلام شیعی: عقاید و اعمال از محمدعلی امیرمعزی

کلیدواژه‌ها: محمدعلی میرمعزی کتاب معنویت اسام شیعی: عقاید و اعمال مکتب تشیع شیعه شناسی تاریخ اسام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۸ تعداد دانلود : ۵۰۰
نوشتار حاضر، ترجمه مقال های از موشق آساتریان است که در مجله مطالعات اسامی از مجموعه انتشارات بریل، شماره 109 ، سال 2014 ، صص 329 - 347 به زبان انگلیسی منتشر شده است و به بررسی یکی از جدیدترین آثار محمدعلی امیرمعزی می پردازد. کتاب معنویت اسام شیعی: عقاید و اعمال، متشکل از چهارده پژوهش توسط محمدعلی امیرمعزی   است که در دو دهه اخیر در مجموع هها و نشریات مختلف منتشر شد هاند. به ترتیب تاریخی، این مجموعه مقالات کل تاریخ اسام را پوشش م یدهند و توجه اصلی آ نها بر بعد باطنی و عرفانی فرقه شیعه است. رویکرد نویسنده، تاریخی و پدیدارشناسی است که با مطالعات انتقادی منابع، همراه با شناخت احساسات مذهبی و یافته ها و تجربیات عرفانی نویسندگان آ نها و شاید خوانندگان ترکیب می شود.
۳.

شیعه شناسی در روزگار صفوی مروری بر یک اربعین حدیث باارزش

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شیعه شناسی صفوی معرفی کتاب اعتقادات شیعه عقاید شیعه حدیث اعتقادات تشیع معرفی شیعه بستان الناظرین فی معرفه ائمه الهادین تشیع محمد یوسف بیکا محمد یوسف ناجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۴ تعداد دانلود : ۷۹۴
کتاب بستان الناظرین فی معرفه ائمه الهادین اثر محمد یوسف بیکا که در سال 1119 - 1120 نوشته شده، شرح چهل حدیثی است که نویسنده ضمن آن سعی کرده است به مسائل مختلفی که به تشیع و اعتقادات صحیح او مربوط می شود، بپردازد. در واقع، می توان آن را اثری در معرفی شیعه و ویژگی های آن دانست. نویسنده در نوشتار پیش رو، با ارائه گزارشی از کتاب، محتوای آن را در بوته بررسی قرار داده است.
۴.

از شمس الدین کشی تا ابن رشد شیعی! بررسی کتاب «شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازده امامی»

کلیدواژه‌ها: کتاب شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازده امامی مریم صانع پور شیعه شناسان غربی شیعه شناسی شیعه دوازده امامی اصول اعتقادات نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۲۶۵
امروزه شناخت ابعاد مختلف تشیع و به ویژه تشیع امامی، در کانون توجه اسلام پژوهان غربی قرار گرفته است و هر ساله آثار متعددی درخصوص برخی از وجوه و ساحت های معرفتی آن نوشته می شود. با توجه به حجم وسیع تحقیقات غربی در این زمینه، لازم است شیعه پژوهان اندک اطلاعی از گفتمان حاکم بر فضای شیعه شناسان غربی و دیدگاه های ایشان درباره تشیع امامی داشته باشند. کتاب «شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازه امامی» کتابی است که توسط مریم صانع پور و انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در سال 1393 به رشته طبع درآمده است. به زعم نویسنده این نوشتار، کتاب مذکور اگر از حداقل استانداردهای لازم برای یک پژوهش آکادمیک برخوردار می بود، می توانست گامی مهم برای شناخت دیدگاه های شیعه شناسان غربی در شمار آید؛ ولی افسوس که چنان نیست. از این رو نویسنده، کتاب مذکور را در بوته نقد و بررسی قرار داده و برخی لغزش های محتوایی، ویرایشی و ساختاری صورت گرفته در نگارش آن، از جمله لغزش در ضبط اسماء اعلام و کتب، استدلال های ضعیف و ترجمه های نادرست و ... را متذکر می شود.
۵.

اخبار جعلی سیف بن عمر در مطالعات شیعه شناسی غربی ها

کلیدواژه‌ها: استشراق سیف بن عمر شرق‌شناسی شیعه شناسی عبدالله بن سبا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۳۰۶
منبع شناسی تاریخ اسلام و تشیع یکی از موضوعات مورد توجه مستشرقان است. با این حال برخی از مستشرقان با بی توجهی به این کار، با استناد و بزرگ نمایی گزارش های دروغ پردازانی چون سیف بن عمر، تصویری ساختگی و غیر واقعی از تشیع ارائه کرده اند. سؤال اصلی پژوهش این است که گزارش های سیف بن عمر تمیمی در شیعه شناسی غربی ها چه جایگاهی دارد؟ در این نوشتار برخی از تحقیقات مسشترقان و ارجاعات آنها به سیف بن عمر استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفته و نشان داده شد که این تحقیقات در استفاده از گزارش های سیف و بررسی عوامل اثرگذار در جهت گیری های تاریخی او دچار تعارض هستند. مستشرقان در استفاده از اخبار سیف یکسان عمل نکرده اند. آنها گاهی دچارتردید، انکار و گاه تأیید اخبار سیف شده اند. با این حال اغلب آنها گزارش های سیف درباره پیدایش تشیع را معتبر دانسته و بر این اساس تشیع را عامل تفرقه و فتنه امت اسلامی دانسته و آن را نتیجه دگراندیشی دینی و متأثر از عوامل محیطی و فرهنگی عراق معرفی کرده اند.
۶.

وضعیت شناسی تحلیلی مراکز شیعه شناسی داخل کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شیعه شناسی تحلیل وضعیت اندیشه اسلامی نظام جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۳۶۳
مراکز «شیعه شناسی» برای تبیین آموزه ها، معارف و دانش های اختصاصی تشیع و نیز نحوه تشکل شیعیان تأسیس شده اند. وضعیت شناسی مراکز شیعه شناسی، صورت بندی و جستجوی اهداف و رویکرد های شان رسالت این پژوهش است و بر آن است در عین شناسایی مراکز یاد شده، به تحلیل وضعیت آنها در جنبه های ساختاری و محتوایی بپردازد تا امکان صورت بندی آنها در دسته های همگن فراهم گردد. می توان این مهم را برای تغییرات روش ها و اهداف مراکز شیعه شناسی و بازشدن چشم اندازهای نظری برای تحقیقات بعدی دانست تا از کمبودهای موجود آن کاسته شود. روش تحقیق حاضر کیفی است و با روش توصیفی تحلیلی به فراز و فرود و روندهای شیعه شناسی می پردازد.
۷.

نقد دیدگاه شارل ویرولود درباره حضرت فاطمه زهرا (س)

کلیدواژه‌ها: شارل ویرولود شیعه حضرت فاطمه (س) شرق شناسی شیعه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۶
سیره شناسی و پژوهش در باورهای دینی و مقدسات مسلمانان از مهم ترین بخش های اسلام شناسی به شمار می رود که از قرن شانزدهم با مطالعه بر روی متون اسلامی سده نخست هجری در فرانسه آغاز شد. زندگی پیامبر اکرم (ص) و خاندان وی از بخش های محوری این دسته از مطالعات به شمار می رود که در ادبیات مطالعاتی مغرب زمین به مطالعات «سیره» شهرت دارد. شارل ویرولود در قامت باستان شناسی مشهور، پس از بازدید از ایران و آشنایی با مذهب تشیع، به مطالعات شیعه شناسی نیز علاقه مند شده و دست به تألیف در این باب زده است. در این مقاله، به روش تحلیل محتوای کیفی به تبیین و نقد شیعه شناسی او، خاصه دیدگاه های او درباره حضرت زهرا از خلال مقاله اش تحت عنوانِ «اسطوره فاطمه، دختر محمد (ص)» پرداخته ایم. بازخوانی اثر ویرولود نشان می دهد او در غیر حوزه تخصصی خویش وارد شده و درنتیجه، در روش مطالعه و تحقیق، استفاده از منابع و تکیه بر تحلیل ها، تبیین ها و پیش فرض ها دچار اشکال جدی است. گواه این امر تکیه زیاد او بر نقل های عامیانه شیعه، به جای مراجعه به متون دسته اول این مکتب است؛ مسئله ای که همراه با تحلیل های عجولانه، سطحی و مبتنی بر پیش فرض های ذهنی، اثرش را در زمره آثار غیرعلمی و دسته چندم در شیعه شناسی قرار داده است.
۸.

واکاوی نقّادانه روش خاورشناسان در فهم احادیث در باره آموزه امامت (مطالعه موردی کتاب راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فهم حدیث خاورشناسان شیعه شناسی امامت امیرمعزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۱۷
پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تأمّلی در روش خاورشناسان در فهم احادیث در حوزه امامت، به واکاوی نقّادانه کتاب راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین از محمّد علی امیرمعزّی، استاد کرسی شیعه شناسی در دانشگاه سوربن فرانسه می پردازد. نتایج پژوهش بیان گر آن است که با وجود نقاط قوّت در روش امیرمعزّی، مانند استفاده از منابع معتبر و متقدّم مرتبط، دقّت در تطوّر معنایی اصطلاحات و تلاش برای تبیین سازمان یافته از مفهوم امام، برخی از آسیب ها مانند عدم دقّت در استناددهی به منابع، استفاده ناصحیح از اصل تقیّه در توجیه برخی از احادیث، عدم تشکیل خانواده حدیث و معنایابی بدون استناد برای مفردات حدیثی، در روش وی قابل مشاهده بوده که منتج به ارائه برخی از آموزه های موهوم در باره آموزه امامت و ویژگی های امام گردیده است.