مطالب مرتبط با کلیدواژه

نظام سیاسی پهلوی


۱.

بررسی و تحلیل ماهیت و نقش سیاسی وزارت دربار در عصر پهلوی دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شاه نخبگان سیاسی وزارت دربار نظام سیاسی پهلوی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ فرهنگی-اجتماعی-اداری ایران
تعداد بازدید : ۱۹۴۷ تعداد دانلود : ۷۵۷
در اکثر مقاطع دوران حکومت پهلوی دوم، نظام سیاسی به منظومه ای بدل گشته بود که شاه در مرکزیت آن، تأثیرگذارترین عامل تولید و توزیع قدرت بود. وزیر دربار در چارچوب وظایف قانونی و گاه فراقانونی، با فراهم ساختن زمینه ی ارتباط و تعامل شاه با سایر کارگزاران سیاسی ، یکی از اصلی ترین اهرم های شاه در ایجاد و حفظ نظام مزبور بود. نقش و کارکرد اصلی وزارت دربار، در قالب کنش های وی در ایجاد ارتباط میان کارگزاران سیاسی جلوه گر بود. در این ارتباطات، وزارت دربار با مرتبط ساختن شاه با سایر رئوسِ هندسه ی سیاسی نظام، نقش قابل توجهی در شکل گیری ارتباط میان بازیگران سیاسی ایفا می نمود. به دلیل همین تماس های مستمر و ارتباطات ریشه دار میان شاه و وزیر دربار، پدیده ی جابجایی پیاپی میان متصدیانِ مناصب نخست وزیری و وزارت دربار پدید می آید. از همین روی، این نوشتار مخاطب را در درک و کسب شناختی عمیق ترِ از نظام پهلوی دوم و نظام های مشابه یاری می نماید، اهمیت و لزوم پژوهش مزبور را منعکس می سازد. بررسی منطق حاکم بر روابط وزیر دربار ، شاه و سایر کارگزاران سیاسی ضمن کمک به درکِ جایگاه بی بدیل و کار ویژه ها ی خاص وزارت دربار، کارکرد و کنش ها ی متقابل اجزای سیاسی جامعه ی پهلوی را پدیدار می سازد. بررسی تحولات عرصه ی قدرت وزرای دربار، به آشنایی با منطق توزیع و تولید قدرت و اقتدار در رژیم های مشابه منجر می شود. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی، اسنادی و با محوریت استفاده از منابع کتابخانه ای در پی تحلیل ماهیت و نقش سیاسی وزارت دربار می باشد.
۲.

سیاست های توزیعی رژیم پهلوی و شکل گیری وضعیت انقلابی در ایران: خیزش حاشیه علیه مرکز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی نظام سیاسی پهلوی سیاست های توزیعی شکاف بهره مندی محرومیت نسبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۵۰
مقاله حاضر به مطالعه کارویژه توزیعی نظام سیاسی پهلوی در ایجاد نارضایتی عمومی و شکل گیری وضعیت انقلابی در ایران اختصاص دارد. کارویژه ای که با توزیع ارزش ها و منابع کمیاب در سطح جامعه مرتبط است. در این مقاله برای گردآوری داده ها از روش اسنادی و منابع کتابخانه ای استفاده شده است و برای تحلیل آنها، روش تحلیل کیفی به کار رفته است. از نظر ماهیت، این پژوهش از نوع توصیفی تاریخی است. فرضیه و یافته های پژوهش مقاله عبارت است از: «الگوی توزیع منابع و ارزش ها رژیم در سه حوزه اقتصادی، سیاسی و منزلت اجتماعی، سبب توزیع نامتوازن، نابرابر و ناعادلانه منابع و ارزش ها در سطح جامعه ایران شده و بالتبع آن تأثیری عظیم بر ایجاد شکاف بهره مندی و نارضایتی و درنهایت منجر به خیزش گروه ها، اقشار و طبقاتِ محروم، حاشیه ای و سرکوب شده علیه الگوی توزیعی نظام سیاسی پهلوی و وقوع انقلاب اسلامی ایران شد.