مدل برنامه ریزی آرمانی

فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) مهم ترین فناوری است که در این عصر اساس و بستر تحول در زندگی بشر می باشد. از سوی دیگر، برنامه ریزی دقیق و کارآمد یکی از پایه های اساسی در تحقق اهداف کلان اقتصادی می باشد. برنامه ریزی دقیق در حال حاضر به شدت وابسته به توسعه فاوا می باشد. بر این اساس، در برنامه ششم توسعه کشور نرخ رشد فاوا 4/19 درصد هدف گذاری شده و مقرر شده تا پایان برنامه سهم آن به بیش از 5 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش یابد. هدف این مطالعه بررسی میزان تحقق اهداف برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در خصوص نرخ رشد تعیین شده برای 9 رشته فعالیت اقتصادی با تاکید بر فاوا و هم چنین، بررسی تاثیر فاوا بر ستانده سایر فعالیت های عمده اقتصادی در ایران است. بدین منظور برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش ترکیبی تحلیل داده- ستانده و مدل برنامه ریزی آرمانی استفاده شده است. برای استخراج داده ها ابتدا جدول داده- ستانده سال 1390 مرکز آمار ایران بر اساس 9 رشته فعالیت اقتصادی تصریح شده در قانون برنامه ششم تجمیع شد و سپس به روش RAS برای سال 1395 به هنگام شد. نتایج مطالعه حاکی از آن بود که نرخ رشد هدف گذاری شده در قانون برنامه ششم برای رشته فعالیت های ساختمان، حمل ونقل و انبارداری، برق، آب و گاز و فاوا محقق نمی شود. هم چنین، نتایج نشان داد که برای فاوا رشدی معادل 6/2 درصد تحقق پیدا می کند. بنابراین، در صورت تحقق رشد هدف گذاری شده برای فاوا، تاثیر مثبت اندکی بر رشد ستانده سایر رشته فعالیت های اقتصادی ایران دارد.

ارزیابی کارایی دانشگاه ها، بررسی علل کارایی و ناکارایی آنها برای اصلاح واحدهای ناکارا اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق برای ارزیابی کارایی دانشکده های دانشگاه خلیج فارس بوشهر، از رویکرد تحلیل پوششی داده ها و مدل برنامه ریزی آرمانی استفاده می شود. این روش یکی از فنون ناپارامتریک تحقیق در عملیات است و با نگاهی جامع و یکپارچه و با در نظر داشتن تمامی عوامل مؤثر بر عملکرد واحدها، امکان تشخیص واحدهای ناکارا را فراهم می کند. به طورکلی ارزیابی دانشگاه ها و تشخیص واحدهای ناکارا، به علت پیچیدگی و گستردگی ورودی ها و خروجی ها به کمک روش های کلاسیک دشوار است لذا بهره گیری از رویکرد تحلیل پوششی داده ها، می تواند دست یابی به این مهم را آسان کند. در اینجا، یک مطالعه موردی برای ارزیابی کارایی نسبی دانشکده های فنی مهندسی، علوم انسانی و مدیریت و اقتصاد در سال تحصیلی 99-98 از دانشگاه خلیج فارس بوشهر انجام شده است. ابتدا با بررسی پیشینه تحقیقات مشابه، ورودی ها و خروجی های مرتبط با عملکرد دانشکده ها شناسایی شد. سپس با جمع آوری داده های مربوط از بانک اطلاعاتی دانشگاه خلیج فارس، زمینه مدل سازی ریاضی مبتنی بر رویکرد تحلیل پوششی داده ها با کمک نرم افزار لینگو، مهیا گردید. نتایج حاکی از سطوح کارایی متفاوت و برتری دانشکده اقتصاد و مدیریت نسبت به سایر دانشکده ها است.