کتب جامعه شناسی

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کمی متن، تمرین و خودآزمایی های کتب جامعه شناسی متوسطه دوم بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد (حافظه شناختی، تفکر همگرا، تفکر واگرا و تفکر ارزشیاب) می باشد. روش: روش پژوهش حاضر تحلیل محتوا می باشد و جامعه آماری آن کتب جامعه شناسی(1)، جامعه شناسی(2) و جامعه شناسی(3) چاپ سال1400 می باشد. ابزار گردآوری داده های این تحقیق شامل فرم تحلیل محتوای محقق ساخته می باشد که بر مبنای شاخص خلاقیت گیلفورد تهیه شده است. یافته-ها: بررسی زمینه ی میزان تطبیق محتوا در متن با عوامل خلاقیت گیلفورد نشان داد که سطح حافظه شناختی با تبیین 83.8 درصد از محتوای کتب مورد بررسی بیشترین اهمیت را داراست و بعد از آن تفکر همگرا با 8.33 و تفکر واگرا با 4.51 و تفکر ارزشیاب با 0.13 درصد کمترین میزان را به خود اختصاص دادند. در زمینه تطبیق تمرین ها و خودآزمایی ها، حافظه شناختی با 56.98 بیشترین میزان و پس از آن تفکر واگرا با 24.30 درصد و سپس تفکر همگرا با 52/7 درصد و در آخر تفکر ارزشیاب با 0.86 درصد کمترین عبارات را به خود اختصاص دادند؛ نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که هم در متن و هم تمرین و خودآزمایی های کتب جامعه شناسی به حافظه شناختی توجه بیشتر و به سطوح خلاقیت توجه کمتری شده است.

بخش عمده هویت ملی توسط نظام آموزش و پرورش بازتولید می شود و کتب جامعه شناسی در این روند نقش مهمی ایفا می کنند. این پژوهش به نقش کتب جامعه شناسی 1و 2 در انتقال هویت ملی پرداخته است. روش تحقیق تحلیل محتوای کمی و کیفی و واحد تحلیل مضمون است. مؤلفه های هویت ملی عبارت اند از: نمادها، وقایع و رخدادها، ارزش ها، میراث فرهنگی، مشاهیر و شخصیت ها. نتایج تحلیل کمی نشان می دهد که 378 مورد به هویت ملی اشاره شده است و کتاب جامعه شناسی 2، 65% مؤلفه ها را دربردارد. مؤلفه ارزش های ملی با 46% بیش از سایرین مورد توجه قرار گرفته است. در بخش کیفی نیز تنوع مؤلفه ارزش های ملی بیشتر بوده و عملکرد کتاب جامعه شناسی 2 بهتر است. همچنین، نبود توازن در بیان مؤلفه ها، تنوع مؤلفه ها به ویژه ارزش های ملی، ضعف در اقناع سازی، محدودیت زمانی و مکانی مؤلفه ها، بی توجهی به شخصیت های علمی معاصر، بیان کلیشه ها و... برخی از نتایج تحقیق کیفی هستند.