تحلیل داده های شبکه ای

زمینه: روش تحلیل شبکه در حوزه روان شناسی به این دلیل که بنیان آن مبتنی بر تئوری و مفروضات هستی شناختی و روش شناختی خاصی است، می تواند به عنوان پارادایمی مستقل تلقی شود که بر اساس آن تکنیک ها و فنون ویژه ای برای جمع آوری، تحلیل داده ها و برازش مدل های نظری پیشنهاد می دهد. این روش در مطالعه سازه های روان شناسی که ماهیت شبکه ای دارند، قابل استفاده است. هدف: این پژوهش، به منظور آزمون کاربرد تحلیل داده های شبکه ای در بررسی ارتباط نشانگان اختلالات افسردگی اساسی و اضطراب تعمیم یافته صورت گرفته است. روش: در این پژوهش از داده های پیمایش همبودی ملی آمریکا استفاده شده است. نتایج: تحلیل شبکه ای این داده ها نشان می دهد، که نمی توان این دو اختلال را متمایز از یکدیگر دانست، بلکه باید در مطالعه، تشخیص و درمان آن ها به ارتباط بین نشانگانشان توجه نمود. علاوه بر این، تحلیل شبکه به درمانگر این امکان را می دهد تا بتواند تفاوت های فردی را به حوزه درمان بالینی اختلالات افسردگی اساسی و اضطراب تعمیم یافته، وارد نماید.

زمینه: تحلیل داده های شبکه ای می تواند در کاربست روش های روانسنجی که ماهیت شبکه ای دارند (مانند تحلیل سوالات)، استفاده شود. هدف: هدف این پژوهش معرفی تحلیل داده های شبکه ای به عنوان یک تکنیک روانسنجی-ریاضیاتی، و استفاده از آن در فرآیند تحلیل سوالات پرسشنامه، می باشد. برای نمونه، نتایج تحلیل سوال از این روش با شاخص های روانسنجی مرسوم مقایسه می شود. روش: داده ها، از اجرای پرسشنامه رغبت شغلی بدست آمده که مبتنی بر نظریه شخصیتی- شغلی هالند ساخته شده است. این پرسشنامه روی 1000 نفر از دانش آموزان دبیرستانی استان تهران اجرا شده است. دانش آموزان بر اساس نمونه گیری خوشه ای و با اخذ مجوز لازم از اداره آموزش و پرورش استان تهران، انتخاب شدند. این داده ها با هدف تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج و قبل از مرحله ی هنجاریابی پرسشنامه اتخاذ شدند. یافته ها: معرفی تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و الگوریتم های مربوط به آن و استفاده از آنها به منظور فرآیند تحلیل سوال، یکی از دستاوردهای این مقاله است. مقایسه ی نتایج بدست آمده از بکار بردن تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و روش های مرسوم روانسنجی (مانند ضریب پایایی، ضریب تمیز، مقدار آگاهی بر اساس نظریه سوال پاسخ و تحلیل عاملی سوالات) نشاندهنده ی انطباق و هماهنگی آنها در تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج است. به بیان دیگر، سوالاتی که با استفاده از شیوه های مرسوم تحلیل سوال، مناسب و یا نامناسب تشخیص داده می شوند، همان سوالاتی هستند که در گراف ترسیم شده از طریق تکنیک شبکه ای مناسب و یا نامناسب اند. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که می توان از تکنیک تحلیل داده های شبکه ای به خوبی در حوزه ی تحلیل سوالات چه به صورت مستقل و چه در کنار شیوه های مرسوم تحلیل سوال استفاده نمود. مزایای کاربرد چنین تکنیکی علاوه و بر سادگی فهم، تفسیر و شناسایی سوالات مناسب و نامناسب، نقشه ی ارتباطی بین سوالات است که می تواند در تحلیل ابعاد زیر بنایی سوالات، مانند تکنیک مقیاس گذاری چند بعدی استفاده شود و تمام نتایج تحلیلی را به صورت یکپارچه و یکجا ارائه دهد.