مرکز اسناد آستان قدس رضوی

هدف: این پژوهش به بررسی اسناد سازمان دهی وتشکیلات داخلی قشون قاجار اختصاص دارد. هدف از این تحقیق طرح مباحث جدید در حوزه ساختار شناسی اسناد نظامی دوره قاجار با استفاده از اسناد موجود در آستان قدس می باشد. رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع آرشیوی تحلیلی است و با بررسی مجموعه 10000برگی اسناد نظامی که محدوده 1264 الی 1343 ق را در بر می گیرد سعی شده تا از طریق فیش برداری و بازنویسی اسناد، به سؤال پژوهش پاسخ داده شود. یافته ها و نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد که اسناد نظامی دوره قاجاریه بر اساس اصول دیوانی بوده و از نظم خاص در نوشتار برخوردار هستند.این اسناد مرتبط باچهار بخش سواره نظام، پیاده نظام، توپخانه و قورخانه بوده که زیر مجموعه یک ساختار هرمی بزرگتر قرار داشتند که متشکل ازخوانین قاجار، نیروی سواره غلام پیشخدمتان رکابی و ولایتی و در ردیف های بعد، رسته نظام مرکب از پیشکاران و پیشتازان، رسته سربازان مرکب از فوج های پیاده نظام و در انتها، رسته خارج نظام مرکب از دسته های کوچک سواره و پیاده نظام محلی بوده است.

هدف: شناسایی عوامل رفتاری، فرهنگی، و سازوکارهای ثبت تجارب مدیران در مرکز اسناد آستان قدس رضوی است. روش/ رویکرد پژوهش: به روشپیمایشی، نظر 17 نفر از مدیران و کارشناسان ارشد شاغل در معاونت اسناد آستان قدس رضوی را با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته بررسی کرده است. یافته ها: در متغیرهای عوامل رفتاری و فرهنگی، میان وضع موجود و وضع مطلوب تفاوت معنادار است. براساس اولویت بندی عوامل رفتاری و فرهنگی در وضع موجود، به جز متغیر ""پشتیبانی و مدیریت مدیران رده بالاتر""، سایر متغیرها از درجه اهمیت پایین تری برخوردارند و ""پرداخت پاداش"" کمترین درجه اهمیت (5/1 درصد) را دارد. اما در وضع مطلوب، متغیر ""تحول گرایی یا پویایی افراد جهت بهبود وضع موجود"" دارای بالاترین اهمیت (1/6 درصد) است. در اولویت بندی سازوکارهای ثبت تجربه در وضع موجود، متغیر ""برگزاری نمایشگاه ها/ کارگاه های آموزشی"" بالاترین (9/2 درصد) و متغیر ""تعیین روز یا هفته معرفی تجربه و صاحبان تجربه"" پایین ترین رتبه (9/1 درصد) را دارد. اما در وضع مطلوب، ""ایجاد مراکز تخصصی مستندسازی در سازمان ها براساس مأموریت های محوله"" و انتقال تجربیات کارکنان قبل از بازنشستگی به افراد جانشین"" در بالاترین سطح (4/4 درصد)، و متغیر ""تهیه بروشورها و کاتالوگ ها"" در پایین ترین رتبه (4 درصد) قرار دارد. نتیجه گیری: مدیران به صورت فردی به ثبت تجارب خود تصمیم می گیرند؛ در حالی که نگرش مثبت به این کار در بلندمدت به رفتار و تکرار آن به فرهنگی سازنده تبدیل خواهد شد.

   آرشیوهای محلی از منابع مهم اطلاعاتی در تحقیقات تاریخی هستند و میزان غنای این آرشیوها، ارتباط مستقیمی با افزایش پژوهش های تاریخی در یک منطقه دارند. در این مقاله، ابتدا تعریفی از تاریخ محلی و جنبه های مختلف آن ارائه می گردد. در ادامه با انتخاب جنگ جهانی دوم به عنوان یک موضوع مورد مطالعه آرشیوی، به جایگاه آرشیوهای محلی منطقه ای و ارزش اسناد آن ها در حوادث تاریخی با توجه به اسناد موجود در مرکز اسناد آستان قدس درباره جنگ جهانی دوم پرداخته می شود. ارزش این موضوع از آن روست که تاکنون کمتر به نقش محوری  اسناد آرشیوهای محلی و نقش آرشیوها در مستندسازی و تولید منابع تاریخی توجه شده است. نتایج این مقاله می تواند تأکیدی بر لزوم نگاه های همه جانبه به اسناد آرشیوی با تکیه بر دیدگاه های محلی و منطقه ای باشد.