مطالب مرتبط با کلیدواژه

رقابت های سیاسی


۱.

الگوی راهبرد سیاسی، امنیتیدرفراگردتوسعهاسلامی- ایرانی

کلیدواژه‌ها: توسعه امنیت سیاسی توسعه اسلامی- ایرانی رقابت های سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۷ تعداد دانلود : ۷۷۱
توسعه از مفاهیم و مقولات بحث برانگیز ادبیات سیاسی بوده، امروزه بر سیمای امنیت تزئین و از اهمیت و حساسیت در ابعاد تازه ای برخوردار گشته است. نوشتار حاضر بهمقوله ی توسعه از بعد امنیتی مینگرد. در بحث توسعه، تمرکز بر طرح توسعه ی بومی از نوع اسلامی- ایرانی آن است تا ماهیت و خصائل این مفهوم ابهام زا و الزامات مترتب بر آن مورد واکاوی قرار گیرد. در اینجا کانون بحث را (هست ها/ بایدها و نبایدها، واقعیات/ آرمان ها و مطلوبیت ها) تشکیل میدهد. واقعیت موجود در فضای سیاسی کشور «رقابت سیاسی برون سیستمی» است که پیامدهای امنیتی ناگواری در سطح منطقه و فرامنطقه ای به همراه داشته است. چنین شرایطی مستلزم طرح و اجرای یک راهبرد جبرانی متناسب با فضای حاکم است. در این نوشتار راهبرد جبرانی بر محور ضرورت انتقال رقابت ها از خارج سیستم به درون سیستم میباشد تا از رهگذر آن از گستره و شدت جدال ها و رویاروییهای سیاسی کاسته شود و ضریب امنیت سیاسی کشور ارتقاء یابد. بدین سان، پاسخ به پرسشی که بر چیستی، چگونگی و ویژگیهای ماهوی راهبرد مطلوب دفاعی در حوزه سیاسی، امنیتی متمرکز گشته، بر محور الگوی راهبرد «رقابت درون سیستمی» به عنوان الگوی بهینه ی دفاع سیاسی به تجزیه و تحلیل میپردازد.
۲.

ورود سلجوقیان به خراسان و مسئله «محنت» شافعی- اشعری های نیشابور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نیشابور سلجوقیان رقابت های سیاسی شافعی ها حنفیان تنش های مذهبی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سلجوقی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : ۱۸۵۶ تعداد دانلود : ۹۲۹
سلجوقیان به عنوان حامیان و حافظان «اهل سنت و شریعت» از بدو استقرار در قدرت سیاسی در پی نبرد دندانقان (431ق.)، تعاملات پرفراز و نشیبی با فرق و مذاهب مختلف اهل سنت و شیعه داشتند. تنش و رویارویی حنفیان نیشابور با اشعری ها به عنوان یکی از جریان های کلامی متعلق به مذهب شافعی و لعن و تکفیر ابوالحسن اشعری و تبعید تعدادی از علمای شافعی مستقر در نیشابور ازجمله بحران های سیاسی- مذهبی مهم و چالش برانگیز در مراحل نخستین استقرار سلجوقیان در خراسان بود. امری که ناشی از بر افتادن غزنویان و به هم خوردن معادلات حضور و نقش آفرینی پیروان مذاهب شافعی و حنفی در بدنه نظام سیاسی مستقر در خراسان بود. طبقات نویسان شافعی عصر سلجوقی تنش شافعی- حنفی در نیشابور را به عنوان یک «محنت» و مصیبت مذهبی فراگیر و عظما برای علما و پیروان مذهب شافعی در گستره شهرهای جهان اسلام عنوان کرده اند؛ درحالی که مکان جغرافیایی و زمان وقوع این رویداد محدود به نیشابور و سه سال بیشتر نبود. همچنین علی رغم اینکه این واقعه در ظاهر به عنوان تنش و بحرانی مذهبی نشان داده می شود، اما بیش از اختلافات کلامی و اعتقادی و رقابت های مذهبی برخاسته از آن، رقابت های سیاسی نخبگان مذاهب و تلاش آنها برای حضور در عرصه نظام سیاسی سلجوقی نقش تعیین کننده ای در وقوع این حادثه داشته است. با عنایت به آنچه مطرح شد، در پژوهش حاضر تلاش شده است با رویکردی انتقادی به روایات منابع تاریخی و بازتاب آن در تحقیقات برخی محققان، ابعاد و گستره بحران تنش و درگیری بین شافعی- اشعری ها و حنفیان نیشابور، در ارتباط با نقش عامل رقابت های سیاسی نخبگان این مذاهب و سیاست های حکومت سلجوقی در استفاده از چنین وضعیتی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد.
۳.

اندیشه ها و کنش های سیاسی میرزا ابوالمکارم و میرزا ابوطالب زنجانی؛ برگی از مشروطه زنجان و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۶۰
انقلاب مشروطیت به رغم مطالعات گسترده، در برخی موضوعات از جمله نقش برخی کنشگران سیاسی و عناصر متنفذ محلیِ دور از کانون های مشروطیت، به بررسی بیشتری نیاز دارد. در این راستا دو شخصیت سیاسی زنجانی، میرزا ابوالمکارم و ابوطالب موسوی از جمله کنشگران دوره مشروطه به شمار می روند که تاکنون به جز اشاره های کوتاه منابع عمومی، کارنامه شان مورد بررسی قرار نگرفته است. برادران زنجانی با فراز و فرود در مواضع و چرخش های سیاسی، در مقابل دو جریان مشروطه خواهی و ضدّ مشروطه نقشی شایسته بررسی ایفا کردند. در این پژوهش با بهره گیری از منابع اصیل، روزنامه ها و اسناد جدید و با استفاده از روش توصیفی-تبیینی به بررسی کارنامه و مواضع سیاسی این دو شخصیت زنجانیِ عصر مشروطه پرداخته شده است. مدعای نگارندگان پژوهش این است که مشروطه خواهی میرزا ابوالمکارم متأثر از ملاحظات و رقابت های طبقاتی با خاندان ها و علمای نوظهور زنجان بود. مواضع ضدّ مشروطه میرزا ابوطالب نیز به سبب نزدیکی به دربار، رقابت با علمایی چون بهبهانی و مشروعه خواهی حاصل شد. این مواضع به تثبیت موقعیت میرزا ابوالمکارم در زنجان و قتل میرزا ابوطالب در تهران انجامید.