فرهنگ سازمان یادگیرنده

بیمارستان ها یکی از پرتعامل ترین سازمان ها هستند. تعاملاتی که می تواند موجب یادگیری و دانش آفرینی نیروی انسانی آن گردد به شرطی که فرهنگ این محیط به سمت سازمان یادگیرنده سمت و سو یابد. هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه فکری بر ظرفیت یادگیری سازمانی و دانش آفرینی با در نظر گرفتن نقش میانجی فرهنگ سازمان یادگیرنده در سازمان های درمانی است. پژوهش حاضر از نظر روش شناسی، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان درمانی بیمارستان امام رضا (ع) شهر مشهد شامل 800 نفر می باشد. در این پژوهش از نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی استفاده شد که بر اساس بخش ها و نسبت ها تعداد نمونه هر یک از بخش ها معین شد. حجم نمونه با توجه به جامعه آماری و با استفاده از فرمول کوکران 200 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد سرمایه فکری بنتیس (2004)، فرهنگ سازمان یادگیرنده یانگ و همکاران (2004)، پرسشنامه داﻧﺶ آفرینی ﭼﻮی و ﻟی (2002) و ظرفیت یادگیری سازمانی چیوا (2007) استفاده شد. همچنین، به منظور بررسی روابط متغیرها در الگوی مفهومی مدل معادلات ساختاری مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از بالاترین سطح همبستگی (77/0) میان سرمایه فکری با یادگیری سازمانی و کمترین سطح همبستگی (56/0) میان سرمایه فکری و فرهنگ سازمان یادگیرنده می باشد. همچنین نقش میانجی فرهنگ سازمان یادگیرنده در این پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. سرمایه فکری و فرهنگ سازمان یادگیرنده با فرایندهای دانش آفرینی و ارتقای ظرفیت یادگیری سازمانی رابطه داشته و می توانند نقش تبیین کننده ای را ایفا کنند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش سبک های رهبری و فرهنگ سازمان یادگیرنده بر اثربخشی مدارس بوده است. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه ی مدیران دبیرستان های دخترانه ی شهر تبریز در سال تحصیلی 99-98 به تعداد 300 نفر بوده که از این تعداد 175 مدیر به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ی سبک رهبری باس و اولیور(2013)، پرسشنامه اثربخشی هوی و میسکل(2013) و پرسشنامه فرهنگ سازمان یادگیرنده (2014) یانگ استفاده شد. با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی نتایج نشان داد که هر گونه تغییر در سبک رهبری تحول گرا و تبادلی همراه با تغییر در فرهنگ سازمان یادگیرنده خواهد بود و هرگونه افزایش در فرهنگ سازمان یادگیرنده همراه با افزایش در میزان اثربخشی مدارس خواهد بود. بیشترین ضریب همبستگی بین فرهنگ سازمان یادگیرنده و اثر بخشی و کمترین ضریب همبستگی بین دو متغیر سبک رهبری عدم مداخله و فرهنگ سازمان یادگیرنده دیده شد. همچنین رابطه ی بین سبک های تحولی و تبادلی با فرهنگ سازمان یادگیرنده و اثربخشی مدارس، معنا دار دیده شد. در عین حال بین دو متغیر سبک عدم مداخله و اثربخشی مدارس رابطه ی معنی داری دیده نشد. همچنین نقش میانجی فرهنگ سازمان یادگیرنده در رابطه ی بین سبک های رهبری و اثربخشی مدارس در مدل تایید شد.

هدف از اجرای این پژوهش، آزمون و ارائه مدل ساختاری پیامدهای فرهنگ سازمان یادگیرنده دانشگاه اراک بود. این پژوهش برحسب روش، توصیفی- همبستگی و برحسب هدف از نوع کاربردی است. جامعه آماری این مطالعه 247 نفر، شامل همه کارکنان اداری دانشگاه اراک در سال 1398 بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 176 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تأییدی و روش مدل یابی معادلات ساختاری برای بررسی روابط بین متغیرها و ارائه مدل ساختاری با استفاده از نرم افزارهای  SPSSو LISREL استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که بین متغیرهای فرهنگ سازمان یادگیرنده و انگیزه انتقال یادگیری با ضریب(32/0ß =)و نیز فرهنگ سازمان یادگی رنده با یادگی ری غیر رسمی با ضریب (25/0ß =) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ و همچنین فرهنگ سازمان یادگیرنده بر تمایل به ترک خدمت کارکنان با ضریب (54/0-ß = ) اثر منفی معنی داری دارد. به عبارت دیگر، افزایش فرهنگ سازمان یادگیرنده سبب افزایش انگیزه انتقال یادگیری و یادگیری غیر رسمی کارکنان و همچنین کاهش تمایل به ترک خدمت آنان می شود.