الزامات فرهنگی

جهاد تبیین، یکی از مهم ترین مفاهیم مرتبط با نظم و امنیت، نیازمند فراهم سازی مقدمات و الزامات به وسیله نهادهای مختلف، ازجمله نیروی انتظامی است. به همین دلیل، هدف پژوهش حاضر تبیین ابعاد و مؤلفه ها و الزامات فرهنگی تحقق جهاد تبیین براساس دیدگاه فرماندهان انتظامی استان کرمانشاه است. رویکرد پژوهش کیفی است و با روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه مورد مطالعه، کلیه فرماندهان انتظامی استان کرمانشاه بود که براساس رویکرد نمونه گیری هدفمند قضاوتی و روش معیار و با توجه به اشباع نظری، تعداد 24 نفر از آنان مورد مصاحبه قرار گرفتند و داده ها و اطلاعات از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل مصاحبه ها با الگوی کلایزی (1978) انجام گرفت. الزامات فرهنگی تحقق جهاد تبیین با محوریت فرماندهان انتظامی و نقش آنان در این امر، در قالب سه جدول با عناوین «شرایط و زیرساخت ها»، «اهداف و چشم انداز» و «اثرات و نتایج» در قالب 98 مضمون فرعی و 11 مضمون اصلی با عناوین «آموزش، شرایط و زیرساخت، خلاقیت و نوآوری، کیفیت (شرایط و زیرساخت ها)، روانی- جسمانی، فردی- اجتماعی، ملی و بین المللی(ابعاد)، مقاومت و پایداری، اعتماد و سرمایه اجتماعی، رشد و پیشرفت، اتحاد و انسجام (اثرات و نتایج)» طبقه بندی و شناسایی شدند. این مضامین از الزامات فرهنگی مهم تحقق جهاد تبیین هستند و تقویت آن در جامعه با تأکید بر نقش فراجا قابل انجام است.

زمینه و هدف: نقش فراجا در انتظام ملی به عنوان یکی از عوامل حیاتی برای حفظ امنیت و استقرار نظم در کشور، بسیار بااهمیت است. هدف از این پژوهش، واکاوی سازوکارهای ارتقای جایگاه فراجا در انتظام ملی است.روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، بنیادی کاربردی و ازنظر ماهیت، اکتشافی و ازنظر نوع تحقیق، کیفی است. جامعه مشارکت کنندگان، شامل نخبگان و اساتیدی است که دارای مدرک دکتری در حوزه انتظامی امنیتی و همچنین، حداقل 15 سال سابقه در این حوزه هستند. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته است و نمونه گیری به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری در نفر دهم ادامه یافت. داده های جمع آوری شده به روش تحلیل مضمونی و بااستفاده از نرم افزار مکس کیودا تحلیل شدند. برای تأیید روایی و پایایی مصاحبه ها، از روش بازآزمون استفاده شد که مقدار آن بیشتر از 60 درصد و معادل 93/84 بود؛ بنابراین، قابلیت اعتماد کدگذاری ها تأیید شد.یافته ها: به منظور شناسایی سازوکارهای ارتقای نقش فراجا در انتظام ملی، 154 مضمون از مصاحبه های انجام شده شناسایی و با حذف و ادغام موارد تکراری، 82 مضمون انتخاب شدند و با تجمیع مضمون های مشابه، 49 مضمون پایه و 4 مضمون سازمان دهنده با عناوین الزامات سازمانی، الزامات فرهنگی، الزامات مدیریتی و الزامات قانونی تدوین شدند و درنهایت، جایگاه مطلوب فراجا در انتظام ملی به عنوان مضمون محوری تعیین شد.نتایج: بر طبق نتایج، ارتقای جایگاه فراجا در انتظام ملی، یک تلاش جامع و یکپارچه را می طلبد که نیازمند هماهنگی عوامل مختلف است. در بعد «الزامات سازمانی» تکیه بر ایجاد قابلیت و توانایی در درون سازمان بااستفاده از نوآوری در تجهیزات سازمانی، ارتقای بهره وری در کارکنان و همچنین تغییر در ساختار سازمانی؛ در بعد «الزامات فرهنگی» فرهنگ سازی و ایجابی عمل کردن در حوزه فرهنگ و در بعد «الزامات قانونی» منفعل نبودن در اجرای قانون، الزام سازمان ها به داشتن پیوست انتظامی در فعالیت ها، تصویب قوانین حمایتی از پلیس و در بعد «الزامات مدیریتی» مطالبه گری و ایجاد تعامل با سایر سازمان ها، تعامل فرماندهان با قوای سه گانه و مطالبه گری از ارگان های مختلف و مسئول سازی سازمان ها از مهم ترین و پرتکرارترین مضمون ها به شمار می آیند.