IHWP

افزایش آمار بی رویه جرم وجنایت در سطح جهان،جامعه بشری را از لحاظ اقتصادی،اجتماعی ،فرهنگی ،امنیتی به شدت تهدید می کند.از این رو در این پژوهش تاثیر عوامل و شاخصهای روشنایی و نورپردازی فضاهای شهری ، بر امنیت محلات مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش ، تحلیلی - توصیفی است و عمده داده های پژوهش از طریق مشاهده و برداشت میدانی در محدوده محلات شهری بدست آمده اند.برای رتبه بندی سطوح امنیت شش شاخص ،روشنایی معابر اصلی،میزان مصرف انرژی برای روشنایی معابر،روشنایی کوچه ها و پیاده راهها،روشنایی ناشی از نشانه های شهری، روشنایی پارکها و نورپردازی جلوخانها مورد بررسی قرار گرفت . سپس با استفاده از مدل وزن دهی آنتروپی ضریب تاثیر هر یک ازپارامترها در کیفیت امنیت محله محاسبه و با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی معکوس سطوح کیفی هر محله و سطح ایده ال مشخص شد.بر اساس این مطالعات از شاخصهای بررسی شده شاخصهای، روشنایی معابر فرعی و پیاده راهها و همچنین شاخص روشنایی ناشی از نشانه های شهری بالاترین و شاخص میزان مصرف انرژی برای روشنایی معابرپایین ترین ضریب تاثیر را به خود اختصاص دادند.

برنامه ریزی شهری و منطقه ای، با هدف توسعه انجام می گیرد و مخاطرات طبیعی و انسان ساخت، موانعی در راه توسعه هستند. جنگ یکی از این مخاطرات است که همواره همراه بشر بوده و در دهه های اخیر با ایجاد تعارض در منافع کشورها ابعاد گسترده تری یافته است. بنابراین پدافند غیرعامل به عنوان یک اقدام در مرحله پیش از بحران، با هدف کاهش آسیب پذیری زیرساخت ها می بایست در برنامه ریزی ها مد نظر قرار گیرد. شبکه راه های استان البرز با توجه به همجواری با تهران، مسیر ارتباطی بین پایتخت و استان های شمالی و شمال غرب و همچنین مسیر ترانزیت به کشورهای همسایه شمال غرب می باشند. علاوه برآن تمرکز بالای جمعیتی و صنعتی حاشیه راه ها باعث ایجاد تهدید برای استان خواهد بود. لذا برنامه ریزی برای کاهش آسیب پذیری این زیرساخت مهم در مواقع بحران و حفظ کارایی آن دارای اهمیت بالایی می باشد. در پژوهش حاضر به منظور شناخت راههای آسیب پذیر در برابر مخاطرات ابتدا شاخصهای مؤثر بر آسیب پذیری تعیین و با استفاده از روش IHWPرتبه بندی شده و در محیط GISنقشههای آسیب پذیری تهیه گردید. پس از آن با بکارگیری ابزار SWOTراهبردهایی در جهت کاهش آسیب پذیری معابر تعریف و اولویت بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد بخش شرقی و مرکزی محور اصلی شرقی- غربی شبکه راه های استان آسیب پذیری بالایی در مقابل تهدیدات جنگی خواهد داشت، در عین حال مهمترین توانمندی و فرصت پیش رو نیز همان محور می باشد. لذا با تکمیل پروژه های در دست اجرا و برنامه ریزی شده جهت ایجاد محورهای موازی و همچنین مقاوم سازی پل ها و جابجایی برخی از کاربری ها، می توان به کاهش آسیب پذیری شبکه راه های استان البرز اقدام نمود.

در سال های اخیر، مطالعه درباره ی مفاهیم تاب آوری در مقیاس های شهری و منطقه ای توجه ویژه ای را به خود جلب کرده است، هرچند سطح و تعداد این مطالعات در مقیاس شهری بیش از مطالعات انجام شده در مقیاس های بالاتر است. از این رو، خلأ این دسته از مطالعات در حوزه ی مطالعات منطقه ای نمایان است. به ویژه درکشور ایران، با وجود برخی مطالعات در زمینه ی متون نظری در مقیاس شهری، هنوز مطالعه ی عمیق و جامعی بر روی مفهوم تاب آور در بعد منطقه ای صورت نپذیرفته است. هدف اصلی این پایان نامه، تبیین مفهوم تاب آوری شهری تلاش در جهت تببین مؤلفه ها و شاخصه های سازنده تاب آوری و تعیین سهم عوامل مؤثر بر تقویت تاب آوری در هنگام زلزله می باشد. دراین پژوهش در مرحله اول 12 شاخص «دسترسی به مراکز امداد و نجات شهری، درجه محصوریت، تراکم جمعیتی، کاربری زمین، PGA وفضاهای باز» انتخاب شده و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP) و ترکیب نقشه های مربوط به شاخص های ذکر شده در محیط GIS، تاب آوری منطقه دو در مقابل زلزله مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله دوم، تاب آوری بدنه شبکه های ارتباطی مشخص شده و با استفاده از شاخص هایی مذکور و... میزان تاب آوری شبکه های ارتباطی مهم منطقه 2 شهرداری تهران در برابر زلزله به صورت تحلیلی بیان شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بدنه خیابان هایی که دارای تراکم های جمعیتی بالا، دسترسی محدود به مراکز امداد و نجات شهری و فاصله زیاد مراکز مسکونی به فضاهای باز شهریست، باعث گردیده محله های غربی منطقه دو شهرداری تهران تاب آوری کمتر نسبت به زلزله خواهد داشت. با حرکت از سمت غرب منطقه به طرف شرق به میزان تاب آوری بدنه خیابان ها افزوده می شود. همچنین بدنه بزرگراه ها (چمران و شیخ فضل اله ویادگار) و خیابان های با عرض بیشتر و تراکم جمعیتی کمتر دارای تاب آوری بالا وعدم دسترسی مطلوب خیابان ها مرکز منطقه به مراکز امداد ونجات شهری و درجه محصوریت بالا و تراکم های جمعیتی بالا دارای کم ترین تاب آوری هستند.

استفاده از روش های آینده پژوهی می تواند یکی از بهترین فن های مدیریت بهینه، در آینده ای باشد که ممکن است در آن هر لحظه بحرانی رخ دهد. به منظور کاهش خسارات و تلفات ناشی از وقوع زلزله با کمک علم آینده پژوهی آمادگی لازم کسب می شود. تحقیق حاضر باهدف آینده پژوهی در ارزیابی آسیب پذیری شبکه معابر منطقه 2 شهرداری تهران و میزان کارایی آن در برابر زلزله انجام پذیرفته است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی مکانی بوده است. معیارهای در نظر گرفته شده در پژوهش، 8 معیار کاربری زمین، تعداد طبقات (ارتفاع ساختمان)، کیفیت بنا، تراکم ساختمان، درجه محصوریت معابر، عرض معبر، تراکم جمعیت، فاصله از گسل بود. لایه های اطلاعاتی با روش اسنادی- میدانی آماده شد. درروش IHWP، با روش دلفی رتبه بندی، امتیازدهی و در محیط GIS، پردازش شدند. درروش ANP، توسط کارشناسان در super decision ارزش گذاری شد. نتایج نشان داد طول طبقه آسیب پذیری در مدل IHWP، در کلاس آسیب پذیری خیلی زیاد 63.121 کیلومتر بیشترین طول و کلاس آسیب پذیری خیلی کم با 3.961 کیلومتر کمترین طول را داراست. در روش ANP، کلاس آسیب پذیری خیلی کم، با 135.35 کیلومتر بالاترین طول و کلاس آسیب پذیری متوسط با 11.329 کمترین طول را داراست. در این روش طبقه آسیب پذیری خیلی زیاد، با طول 40.94 کیلومتر در درجه اولویت دوم ازنظر طول آسیب پذیری قرار دارد. در مدل IHWP، مناطق آسیب پذیر در مرکز و قسمت کمی از جنوب در خیابان های آزادی، رودکی شمالی، نیایش غربی و در مدل ANP مناطق آسیب پذیر به صورت متمرکز در جنوب و قسمت کوچکی از شمال منطقه 2 در بزرگراه جناه، خیابان حبیب الله، بزرگراه یادگار امام، خیابان های شادمهر، نیایش غربی، بهبودی، پرچم، نصرت غربی قرار دارد. نتایج بازدید میدانی مناطق انتخابی در دو مدل نشان از دقت بالاتر روش IHWP نسبت به AHP داشته است.

امروزه در شهرها به جهت اینکه سلسله مراتب شبکه های ارتباطی رعایت نشده، عرض راه ها کم و از مراکز خدماتی و درمانی دور بوده بنابراین آسیبپذیری شهرها بالا میباشد. از این رو دفاع غیرعامل بهعنوان یکی از موثرترین روش های مقابله با تهدیدات شناخته می شود. تهران، بزرگترین شهر ایران که قطب اقتصاد، جمعیت، فرهنگ و نیز منشاء بزرگ ترین فعالیت های اجتماعی، مذهبی، سیاسی و ملی و دارای یک نظام متمرکز است. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی می باشد. در این مسیر از روش های اسنادی (کتابخانه ای)، پرسش نامه (کمی)، جهت گردآوری اطلاعات استفاده شده است. روش تحقیق پایان نامه حاضر توصیفی تحلیلی و جهت تجزیه و تحلیل آسیب پذیری نیز از منطق IHWP در نرم افزار GIS استفاده شده و جهت استخراج تهدید انسان ساخت پایه شهر تهران نیز از روش AHP استفاده گردید. دراین پژوهش با استفاده از 16 شاخص ، آسیب پذیری شهر، مدلسازی گردید که تهدید پایه شهر تهران، تهاجم هوایی شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که 29,83 درصد قطعات شهر در برابر تهاجم هوایی از آسیب پذیری خیلی پایین، 24,54 درصد پایین، 42,86 درصد متوسط، 15,96 درصد بالا و 8,97 درصد قطعات از آسیب پذیری خیلی بالا برخوردار هستند.

باتوجه به رشد جهانی شتابزده در جمعیت شهرنشینی و تمرکز امکانات و زیرساختها در شهرها، درصورت وقوع زلزله، آسیب پذیری شهر بسیار گسترده بوده و جان و مال افراد زیادی را تهدید خواهد کرد. بنابراین، ارائه راه حلهای منطقی جهت برنامه ریزی صحیح و اعمال اصول پدافند غیر عامل می تواند روشی کارآمد جهت تامین امنیت شهروندان در سطوح پیشگیری، مقابله و اقدامات پس از بحران باشد. این پژوهش با استفاده از روش های اسنادی،توصیفی و تحلیلی در بافت فرسوده شهر سنندج انجام شده است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، شاخص های پدافند غیرعامل جهت بررسی آسیب پذیری بافت شهری در برابر زلزله استخراج گردید.سپس با بهره گیری از تکنیک دلفی و نظریات کارشناسان، سطح اهمیت شاخص های موثر بر میزان آسیب پذیری مشخص شدند. در ادامه، وزن هر یک از شاخص ها بااستفاده از مدلIHWP که ترکیبی از منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی است، محاسبه شده است. در مرحله پایانی، با توجه به بررسی های صورت گرفته؛ سطح آسیب پذیری بافت فوق به لحاظ پدافند غیر عامل محاسبه و مطابق آن در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه آسیب پذیری آن موردبررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد با حرکت از بدنه محلات به عمق، بر میزان آسیب پذیری بناها افزوده شده است. نتایج همچنین نشان میدهد که80/26% از ساختمانها دارای بیشترین میزان آسیب پذیری، 6/36% آسیب پذیری زیاد، 03/23% از آسیب پذیری متوسط، 06/9% از آسیب پذیری کم و 36/4% از کمترین میزان آسیب پذیری برخوردار بوده اند.