انگیزه حفاظت

مقد مه: موضوع اصلی این تحقیق مطالعه میزان رفتار حفاظت با تأکید بر نقش مؤلفه های نظریه انگیزه حفاظت است؛ بنابراین هدف اصلی تحقیق، شناخت رابطه رفتار حفاظت فردی و مؤلفه های انگیزه حفاظت است. چارچوب نظری بر پایه نظریه انگیزه حفاظت راجرز (1983) قرار دارد. روش: به لحاظ روش شناسی، این تحقیق در زمره تحقیقات پیمایشی جای می گیرد که با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته اقدام به جمع آوری داده ها شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه ساکنان روستایی استان مازندران بوده که 338 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و موردمطالعه قرار گرفتند. برای تأیید اعتبار از روش اعتبار صوری استفاده شده است. همچنین پایایی ابزار نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. یافته ها: میانگین رفتار حفاظت فردی بالاتر از حد متوسط به دست آمده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نیز نشان داد که بین مؤلفه های نظریه انگیزه حفاظت (شدت خطر درک شده، شدت آسیب پذیری درک شده، هزینه های پاسخ، خودکارآمدی پاسخ و اثربخشی پاسخ) با رفتار حفاظت فردی رابطه ای مثبت وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون نیز بیانگر این نکته است که درمجموع 0/529 درصد از تغییرات متغیر وابسته از طریق متغیرهای فوق تبیین می شود. علاوه بر این نتایج تجزیه وتحلیل مدل معادله های ساختاری نشان داد که مؤلفه های شدت آسیب پذیری درک شده، هزینه های پاسخ، خودکارآمدی پاسخ و اثربخشی پاسخ تأثیر مستقیم بر رفتار حفاظت فردی افراد در مواجهه و مقابله با بیماری کووید-19 دارند. بحث: نتایج تحقیق نشان داد که نظریه انگیزه حفاظت و مؤلفه های آن توانست تا حد قابل قبولی یک مسئله اجتماعی همچون کرونا را تبیین کند و بدین ترتیب، می تواند به عنوان الگویی برای انجام تحقیقات مشابه در سایر مناطق روستایی کشور مفید واقع شود.

حفاظت مکان های تاریخی مستلزم شناخت ارزش های آن ها به عنوان بخش اصلی انگیزه این تعهد می باشد. در حال حاضر، این انگیزه و تعهد، کارشناسانه و از پیش تعیین شده پنداشته شده است و تعهد در آن، از نوع روان شناختی وابستگی به مکان است. این نوع تعهد بدون دخالت تجربی انسان بر اساس ارزش های قراردادی مکان محور شکل می گیرد. از سوی دیگر، تعهد از نوع روان شناختی دلبستگی به مکان است که از مسیر عاطفی و تجربه همزمان فرد، او را متعهد به حفاظت مکان تاریخی می کند. بر این اساس، مقاله با رویکرد کیفی، راهبرد نمونه موردی، روش تحلیل محتوای کیفی هدایت شده و شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته از نمونه هدفمند افراد دلبسته به مسجد فرط یزد، درصدد توصیف ارزشمندی یک مکان تاریخی از نگرش افراد دلبسته به مکان تاریخی، به عنوان انگیزه تعهد آن ها نسبت به حفاظت یک مکان تاریخی و تبیین تفاوت آن با نگرش افراد وابسته به مکان می باشد. انتخاب مصاحبه شوندگان از طریق نمونه گیری هدفمند متوالی و با روش «نمونه گیری نظری» صورت گرفته است.یافته ها تفاوت های اساسی را بین ارزش های مکان تاریخی در نگرش فرد وابسته و دلبسته از لحاظ فرایند ارزش گذاری و تشخیص و نوع و اولویت ارزش ها نشان می دهد. منشأ اصلی این تفاوت ها در اصل، به صفر رسیدن زمان در نگرش فرد وابسته و در مقابل، حضور زمان در شکل تجربه همزمان فرد دلبسته و ار زش گذاری مکان تاریخی در نگرش او است. به گونه ای که فرد وابسته، ارزشمندی مکان تاریخی را مبتنی بر ارزش های مکان محور و نیازمحور به صورت قراردادی و با اولویت ارزش روز تعریف می کند؛ در صورتی که فرد دلبسته ارزشمندی مکان تاریخی را در تجربه همزمان خود و مبتنی بر عواطف انسان و تعاملات او با انسان های دیگر و مکان تعریف می کند و اولویت را به تعاملات اجتماعی و گره های عاطفی می دهد.