پیام رسان داخلی

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مهاجرت کاربران ایرانی تلگرام به واتس آپ به جای مهاجرت به پیام رسان های داخلی پس از فیلتر تلگرام، می باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، با ماهیت اکتشافی است که به صورت موردپژوهی انجام شده است. برای این منظور ابتدا به مرور ادبیات و مصاحبه عمیق با 28 نفر از دانشجویان دانشگاه قم، که کاربر پیام رسان های اجتماعی بوده و بعد از فیلتر تلگرام به واتس آپ مهاجرت نمودند، به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته پرداخته شد که به علت رسیدن به اشباع نظری تعداد نمونه 14 نفر می باشد. برای تحلیل عوامل، از روش تحلیل مضمون استفاده شد. سپس با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری به شناسایی ارتباط میان این عوامل توسط 15 نفر از خبرگان پرداخته شد. این عوامل در 5 سطح قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد، سه عامل عدم نیاز واتس آپ به فیلترشکن، قابلیت تماس صوتی و تصویری و سازگاری واتس آپ با همه دستگاه های تلفن همراه و عدم نصب پیام رسان داخلی بر روی موبایل های دارای سیستم IOS در سطح پنجم، به عنوان تأثیرگذارترین عوامل و عوامل عادت کردن به استفاده از پیام رسان های خارجی، حضور مخاطبین من در واتس آپ(فراگیری)، عدم حضور مخاطبین من در پیام رسان های داخلی(عدم فراگیری)، تشکیل یا انتقال گروه ها به واتس آپ و ارسال فایل از طریق واتس آپ بنا به درخواست دیگران، فشار و پیشنهاد دیگران برای مهاجرت به واتس آپ، تبلیغ دهان به دهان منفی در مورد پیام رسان های داخلی و احساس عدم امنیت در پیام رسان های داخلی به علت رمزنگاری نشدن و هک شدن آن ها در سطح اول، تأثیرپذیرترین عوامل می باشند.

پیام رسان ها از ابزارهای اصلی برقراری ارتباطات اجتماعی و سازمانی محسوب می شوند. باتوجه به اینکه استفاده آگاهانه از پیام رسان ها منوط به برخورداری از سواد رسانه ای است، بنابراین پژوهش حاضر، اصول و شاخص های کلیدی پیام رسان امن، کاربرپسند و آموزشی را شناسایی نموده، نسبت به ارائه الگوی یک پیام رسان داخلی کارآمد با تأکید بر نقش سواد رسانه ای کاربران اقدام نمود. به این منظور، بومی سازی شاخص ها با استفاده از تکنیک دلفی فازی و تدقیق آن بر اساس نظر خبرگان صورت گرفت. از میان 66 شاخص شناسایی شده، تعداد 51 شاخص، مبنای تصمیم گیری در فضای فازی قرار گرفت که طی 3 جلسه نظرسنجی خبرگانی با روش دلفی (14 تن از خبرگان و اساتید حوزه رسانه)، شاخص های مؤثر بر سواد رسانه ای به 7 دسته مجزا تفکیک شد. نتایج این پژوهش، بیانگر ضرورت توجه ویژه به فراهم نمودن شرایط دسترسی آسان و عادلانه به منابع، باهدف ایجاد بسترهای همکاری اجتماعی برای ایجاد یک پیام رسان کارآمد داخلی بود. همچنین، با اولویت بهبود عملکرد فنی و سازگاری با نیازهای روز کاربران، پایداری و کیفیت خدمات، حفاظت از داده ها و حریم خصوصی کاربران، مورد تأکید قرار گرفت. پیشنهاد شد به منظور افزایش سواد رسانه ای کاربران نسبت به ایجاد و توسعه پلتفرم های آموزشی، برگزاری کارگاه ها و وبینارهای آموزشی، به روزرسانی مستمر ابزارهای رسانه ای و پیاده سازی سیستم های امنیتی قوی برای حفاظت از داده ها و حریم خصوصی کاربران اقدام شود تا شرایط برای توسعه و پیاده سازی یک پیام رسان داخلی مؤثر و قابل اعتماد در جهت تأمین نیازهای ارتباطی و بهبود سواد رسانه ای کاربران فراهم شود.