حفاظت داده ها

هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر قانون حق نشر (کپی رایت) بر حفاظت رقمی (دیجیتالی)، بازنگری در پیمان جاری حق نشر، پیمان برن و قوانین مرتبط با آن و تاثیر آن ها بر حفاظت رقمی و نیز ارائه پیشنهادهائی برای کمک به کتابخانه ها، آرشیوها و دیگر مؤسساتی است که از آثار رقمی نگهداری و محافظت می کنند. استرالیا، هلند، انگلستان و ایالات متحده، چهار کشور مورد مطالعه هستند. این مطالعه، دریافت که در بسیاری از موارد، آثار رقمی را با یک روش اصولی حفاظت نمی کنند. این مسئله، تا حدی به این خاطر است که نظارت بر حفاظت رقمی به نسبت حفاظت از مواد غیررقمی، متضمن مباحث دشوارتر در مسئله حق نشر است. همه کشورهای مورد مطالعه، استثناهائی برای فعالیت های حفظ و نگهداری دارند. به هر حال، در جزئیات قوانین کشورها تناقضاتی وجود دارد و در این که چگونه این قوانین در محیط رقمی به کار برده شوند، جای چون و چرا باقی است. هیچکدام از کشورهای مورد مطالعه، هنوز یک روش ملی واحد برای گردآوری مواد رقمی ندارند. گاهی ممکن است معیارها و روش های حفاظت فنی، موانع عملی درخور توجهی برای حفاظت ایجاد کند. رهیافت های جاری برای از میان بردن این موانع، فاقد عمومیت است و شامل اخذ اجازه از اشخاص دارنده حقوق و کم وبیش استفاده از شرایط مجازی است که حفاظت رقمی را مجاز می شمارد. علاوه بر این، هنوز راه حل مؤثری برای مسائل عمومی آثار فاقد نام پدیدآور (ابتر) وجود ندارد. در این مطالعه توصیه می شود خط مشی های ملی و قوانین تعدیل شوند، تا حفاظت رقمی آن گونه که بایسته است، مطابق با معیارهای برتر بین المللی تحقق یافته، به ترویج سامانه های ملی برای مجموعه منابع رقمی در مؤسسات مجموعه ساز ملی و دولتی بیانجامد.

در این مقاله با هدف بررسی چرخه مدیریت اسناد الکترونیکی، چهار مرحله تولید، نگهداری، انتشار، و اداره سوابق (پیشینه ها) شرح داده می شود. پیشن یازهای نظام مدیریت اسناد الکترونیکی، از جمله حفظ زمانب ندی در نگهداشت اسناد، شناسائی و بایگانی اسناد، بازیابی اسناد، انتقال اسناد، و امحای اسناد و همچنین نیازمندی های نظام مدیریت اسناد الکترونیکی، از جمله به وجود آوردن نسخه پشتیبان از اسناد ذخیره شده و ذخیره سازی نسخه های پشتیبان، مورد بحث قرار می گیرد.

پژوهش حاضر با هدف شناخت وضعیت امنیت اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی ایران انجام شده است. روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای است که بر مبنای استاندارد ISO/IEC 27002 تهیه شده و با یازده شاخص و 79 زیرشاخص، امنیت اطلاعات را مورد سنجش قرار می دهد. شاخصهای ارزیابی شامل خط مشی امنیت، سازماندهی امنیت اطلاعات، مدیریت دارایی ها، امنیت منابع انسانی، امنیت فیزیکی و محیطی، مدیریت ارتباطات و عملیات، کنترل دسترسی، تهیه، توسعه و نگهداری سیستم های اطلاعاتی، مدیریت حوادث، امنیت اطلاعات، مدیریت تداوم کسب و کار، و انطباق است. 58 کتابخانه دیجیتالی فعال ایران جامعه پژوهش را تشکیل می دهند که از آن تعداد 45 کتابخانه به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. بر اساس یافته ها، میانگین امنیت اطلاعات کتابخانه های دیجیتالی ایران 79/0 (از میانگین کل 1) است و کتابخانه ها از لحاظ امنیت اطلاعات در سطح قوی قرار دارند. آسیب پذیرترین نقاط امنیتی، «خط مشی امنیت» و «امنیت نیروی انسانی»، هر دو با میانگین 63/0 است. کتابخانه های دیجیتال مؤسسه نشر امام خمینی (ره)، پژوهشگاه نیرو، فرهنگستان هنر، کتابخانه دیجیتال علوم انسانی شهرداری تهران، کتابخانه دیجیتال شرکت برق منطقه ای خراسان، کتابخانه دیجیتال دانشگاه تبریز با میانگین 1،  بالاترین میانگین امنیت اطلاعات را دارند. در مجموع 55/75 % کتابخانه های دیجیتالی ایران از لحاظ امنیت اطلاعات در سطح قوی و 46/24 % در سطح متوسط هستند. شاخصهای امنیت اطلاعات از نظر رعایت در کتابخانه های دیجیتالی دارای تفاوت معناداری است، اما تفاوت معناداری بین کتابخانه های دیجیتالی دانشگاهی و غیردانشگاهی از نظر امنیت اطلاعات وجود ندارد.