شرکت های بزرگ صنعتی

ایجاد تقاضا برای محصولات فناورانه، تأمین مالی نوآوری، برون سپاری تحقیق و توسعه و... ازجمله اقدامات اثرگذار شرکت های بزرگ در تعامل با شرکت های دانش بنیان است.از سوی دیگر شرکت های دانش بنیان نیز با توانایی علمی و فنی خود می توانند نقش مؤثری را در تأمین نیازهای فناورانه شرکت های بزرگ ایفا نمایند. بااین حال، تعامل این شرکت ها به دلایل مختلف بامشکلاتی روبه روست و همکاری این دو رکن اقتصاد دانش بنیان ایران با جایگاه مطلوب خود فاصله دارد.دراین میان، سیاست های دولت می تواند نقش به سزایی در تسهیل این ارتباطات داشته باشد. یکی از دولت هایی که با تصویب قانون همکاری های متقابل سودمند شرکت های بزرگ با شرکت های کوچک و تشکیل وزارت خانه شرکت های کوچک و متوسط و استارت آپ ها قدم های موثری برای توسعه تعامل بین شرکت ها برداشته، کشور کره جنوبی است. این تحقیق، با تحلیل مقایسه ای و بامطالعه تطبیقی سیاست های توسعه همکاری های فناورانه کره جنوبی و ایران و تقسیم ابزارهای سیاستی این دو دولت در سه دسته ابزار شامل ابزارهای تحریک تقاضا، ابزارهای تحریک عرضه و ابزارهای بهبود زیرساخت همکاری ،به دنبال راهکارهایی به منظور توسعه این همکاری ها در ایران است. تمرکز بر ابزارهای تحریک عرضه و زیرساخت های همکاری در ایران چشم گیر است لکن بر خلاف کشور کره جنوبی که ابزارهای مهمی را برای تحریک تقاضا به کار گرفته است خلا جدی در ابزارهای تحریک تقاضا در کشور ایران وجود دارد.

تغییرات فضای کسب وکار در طی سال های اخیر باعث شده که بسیاری از شرکت های بزرگ به دنبال همکاری فناورانه با شرکت های کوچک فناوری محور باشند. با وجود مزایای زیاد این نوع همکاری ها -که در ادبیات به همکاری های نامتقارن شناخته شده اند- طرفین همواره با چالش های متعددی روبه رو می شوند. با این حال در مطالعات قبلی کمتر به چالش های همکاری نامتقارن به ویژه در بافت کشورهای در حال توسعه پرداخته شده است. مقاله حاضر با رویکردی ترکیبی به دنبال شناسایی چالش های همکاری فناورانه نامتقارن در بخش نانوی ایران است. در ابتدا با بررسی ادبیات و انجام مصاحبه با افراد متخصص، فهرست چالش های اصلی همکاری شناسایی و براساس چهار گروه بازیگر اصلی فرآیند همکاری فناورانه (شرکت های بزرگ صنعتی، شرکت های کوچک دارنده فناوری، واسطه های تبادل فناوری و نهادهای تسهیل گر) دسته بندی شدند. سپس پرسشنامه ای براساس چالش های مورد نظر طراحی و در بین چهار دسته بازیگران فعال در زمینه همکاری فناورانه نامتقارن در بخش نانو ایران توزیع گردید که در نهایت 52 پرسشنامه تکمیل گردید. نتایج حاکی از آن است که چهار دسته بازیگر درگیر در فرآیند همکاری، در مورد 11 چالش اختلاف نظر دارند. همچنین مشخص شد که برخلاف ادبیات جهانی در بخش نانوی ایران، «سوءاستفاده شرکت کوچک از برند شرکت بزرگ» به عنوان چالش همکاری مطرح نیست. علاوه بر این، چالش هایی از قبیل ضعف فرهنگ همکاری و فقدان زیرساخت های به هم رسانی نیز شناسایی شدند که در ادبیات مربوط به کشورهای توسعه یافته به آن ها اشاره نشده بود.  

در این پژوهش عوامل موثر بر مدیریت نوآوری در شرکت مهندسی مواد کاران مپنا با استفاده از مدل تید و بسنت (2009 ) در پنج بعد فرآیندهای سازمانی، فضای سازمانی حمایت از نوآوری، یادگیری، استراتژی و ارتباطات بیرونی، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی – پیمایشی و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده است که روایی آن با قضاوت خبرگان و پایایی آن با آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. برای اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت نوآوری در شرکت مهندسی مواد کاران مپنا از مقایسات زوجی با فرآیند تحلیل شبکه ای و نرم افزار سوپر دسیژن استفاده نموده ایم. نتایج حاصل نشان دهنده آن است که عامل استراتژی در رتبه اول و عوامل یادگیری وفرآیندوساختاروسازماندهی و شبکه سازی در رتبه های بعدی قرار گرفته اند..