رشد حرفه ای کارکنان

ایجاد فرصت هایی برای رشد حرفه ای کارکنان ابزاری راهبردی برای موفقیت در عصری است که سرمایه انسانی عامل اصلی دستیابی به اهداف متعالی سازمان ها محسوب می شود. در این پژوهش، الگوی رشد حرفه ای کارکنان در سازمان های دولتی کشور ارائه شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی توسعه ای، از منظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها، پیمایشی مقطعی و از نظر شیوه گردآوری داده ها نیز، آمیخته (کیفی کمّی) است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل استادان مدیریت منابع انسانی و مدیران باتجربه وزارت کشور به تعداد 18 نفر است. نمونه گیری بخش کیفی با روش هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. جامعه آماری در بخش کمّی نیز شامل کارکنان وزارت کشور بود که تعداد 296 نفر براساس جدول مورگان و در راستای انتخاب نمونه با روش نمونه گیری تصادفی تعیین گردید. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه با مقیاس طیف لیکرت استفاده شد. پایایی پرسش نامه مبتنی بر دو روش آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بررسی و تأیید شد. همچنین برای اعتبارسنجی پرسش نامه از روایی هم گرا و واگرا بهره گرفته شد. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی، از روش نظریه داده بنیاد و برای اعتبارسنجی و ارائه الگوی نهایی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد. براساس الگوی پارادایمی پژوهش، ابعاد اصلی رشد حرفه ای کارکنان در سازمان های دولتی کشور عبارت است از: شرایط علّی (نیاز به آموزش و یادگیری مداوم، مدیریت ارتباط با ذی نفعان سازمانی، تغییر و تحولات محیطی، برنامه ریزی مسیر پیشرفت شغلی، شرایط و الزامات محیط کار)، شرایط زمینه ای (ویژگی های شخصی کارکنان، زیرساخت فناوری اطلاعات، راهبرد های کلی سازمانی، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، جوّ اعتماد)، شرایط مداخله گر (وظیفه شناسی یا وجدان کاری، حمایت درک شده سازمانی، مدیریت استعدادها، سیستم پاداش های سازمانی)، پدیده محوری (رشد حرفه ای شناختی، رشد حرفه ای عاطفی، رشد حرفه ای رفتاری، رشد حرفه ای مهارتی)، راهبردها (راهبردهای مهارت محور، راهبردهای انگیزه محور، راهبردهای فرصت محور) و پیامدها (بهبود عملکرد، دیدگاه راهبردی و آینده نگرانه، تحقق اهداف سازمانی، ماندگاری منابع انسانی).

زمینه و هدف: رشد حرفه ای کارکنان، رویکردی است که در آن توسعه دانش و مهارت هایی مانند پرورش دانش کارکنان و تغییر در نگرش های اجتماعی آنها ایجاد می شود. یک برنامه رشد حرفه ای زمانی موثرتر خواهد بود که متناسب با نیازهای فردی کارکنان و نیازهای سازمانی باشد. هدف از این مقاله، بررسی تاثیر برنامه های کاری انعطاف پذیر بر رشد حرفه ای کارکنان با نقش واسطه ای ارزش های سازمانی است. روش شناسی: پژوهش حاضر با توجه به هدف آن جزء پژوهش های کاربردی و بصورت پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر 345 نفر از کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان هرمزگان است. روش نمونه گیری این پژوهش به روش تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه برابر با 183 نفر است. در این پژوهش برای تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه ها از روایی محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ و همچنین، از مدل معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. ضریب پایایی برای پرسشنامه استاندارد ارزش های سازمانی (فارنهام، 2001) برابر 84/0، پرسشنامه استاندارد برنامه های کاری انعطاف پذیر (داویدسکو و همکاران،2020) برابر 712/0 و برای پرسشنامه استاندارد رشد حرفه ای (آکفیلت و کوت، 2005) برابر 848/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد و نیکویی برازش متغیرهای تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها: مقادیر t به دست آمده برای تمام مسیرها بالاتر از 96/1 است. ضرائب مسیر نیز نشان دهنده وجود رابطه مثبت و معنی دار بین متغیرهای پژوهش است و متغیر ارزش های سازمانی با ضریب مسیر 55/0 ، دارای بیشترین تاثیر بر رشد حرفه ای بود. نتایج : چنانچه مدیران و برنامه ریزان اداره مالیاتی انعطاف پذیری در زمان کار، فضای کار و حوزه عملیات ایجاد کنند و کارکنان این اداره بتوانند با انعطاف و فراغ بال بیشتری انجام وظایف نمایند، رشد حرفه ای کارکنان افزایش می یابد. توجه و تاکید بیشتر بر ارزش های رشد انسانی، ارزش های معطوف به روابط انسانی و اخلاقی، ارزش های معطوف به روابط انسانی و مشارکت، ارزش های کیفیت و مشتریان، ارزش های اجتماعی برون سازمانی و در نهایت ارزش های حمایتی و اقتصادی در اداره مالیاتی موجب بهبود سطح رشد حرفه ای کارکنان و تعالی سازمانی می شود.