رمزگان اجتماعی

چکیده نشانه شناسی اجتماعی در مقام روشی برای خوانش متون ادبی، وارد عملکرد فرایندهای پردازشی نشانه ها و چگونگی خلق معنی می شود. در این روش هم صاحب اثر هم خوانشگر آن مبتنی بر اندوخته های ذهنی و تجربیات زندگی خود، در فرایندهای خلق معانی حضور می یابند. در این پژوهش غزلی از خواجوی کرمانی با رویکرد نشانه شناسی اجتماعی و به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است. رویکرد نظری به کار گرفته شده مبتنی بر نظریات دنیل چندلر است که بر اساس آن به تجزیه و تحلیل چگونگی کنش های رمزگان اجتماعی و متنی و تفسیری حاضر در غزل، پرداخته شده است. بستر عملکرد رمزگان اجتماعی در این غزل، رمزگان زیبایی شناختی از شمار رمزگان متنی است که در آنها خواجو با بهره گیری از احضار گفتمان های متفاوت، رمزگان تفسیری را نیز در فرایندهای معناپردازی سهیم کرده است. آنچه به عنوان دست آورد و نتیجه ی چنین پژوهشی دارای اهمیت است، دستیابی به شیوه ی راهبردی جهت خوانش متون است که در آن با تمرکز بر فرایند های پردازشی نشانه ها و چگونگی خلق معنا، می توان به لایه های غایب و خاموش متن دست یافت.

نشانه شناسی اجتماعی، موقعیت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سوژه را عامل اصلی در تعیین کنش های او معرفی می کند. در رمان بازی آخر بانو، جایگاه اجتماعی سوژه های اصلی رمان در طی زمان و از فقر به رفاه تغییر می یابد. هدف این مقاله، نشان دادن تحول رمزگان های اجتماعی در نتیجه تغییر شرایط از فقر به رفاه و جابه جایی طبقه اجتماعی سوژه است. مقاله با روش توصیفی تحلیلی سه رمزگان رفتار، خوراک و لحن را در دو وضعیت فقر و رفاه بررسی کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد تغییر در شرایط اقتصادی به تنهایی رمزگان اجتماعی را که سوژه در موقعیت های مختلف به کار می گیرد و نیز تمایزهای اجتماعی را، تبیین نمی کند، بلکه هنجار حاکم بر شخصیت سوژه نقشی بسیار تعیین کننده در رفتارها، گزینش ها و لحن او دارد. غلبه هنجار عینی بر شخصیت سوژه باعث می شود، سوژه هم زمان با تغییر در شرایط عینی تغییر کند، اما غلبه هنجار ارزشی سبب تأخیر در تغییر سوژه می شود؛ بدین صورت که شرایط تغییر می یابد، اما سوژه تنها پس از اطمینان به همسانی شرایط با هنجار ارزشی اش، با آن همراهی رمزگانی می کند.

این مقاله به تحلیل و بررسی ماهیت زن در سریال سازی غربی براساس آثار بروس میلر می پردازد. هدف پژوهش، کاوشی در نشانه شناسی و چگونگی کاربرد آن بر پایه تحلیل این آثار است. روش نشانه شناسی این نوشتار، براساس نظریه جان فیسک و در سه سطح توصیفی (رمزگان اجتماعی)، بازنمایی (رمزگان فنی) و ایدئولوژیک (رمزگان ایدئولوژیک) است. برای نیل به هدف، نخست به تعریف اجمالی از نشانه شناسی پرداخته و پس از ارائه دیدگاه جان فیسک، مضامین عمده نظریه او را، در قالب رمزگان اجتماعی، فنی و ایدئولوژی در بستر صحنه های منتخب سریال ساخته بروس میلر بررسی نمودیم. روش تحقیق این پژوهش، از نوع کیفی-تحلیل نشانه شناسی بوده؛ و ابزار گردآوری اطلاعات شامل فیش برداری از کتاب ها و مقالات است. با توجه به بررسی انجام شده می توان گفت این اثر با استفاده از قوانین نشانه شناسی به ارائه ی عمیق مفهوم زیست و بقا پرداخته؛ فرآیند نشانه شناسی، ظرفیت های معناشناختی درونی آن را به مخاطب می نمایاند؛ همچنین نشانه شناسی بیانگر این واقعیت است که تصاویر پس از رمزگشایی و تفسیر، ما را به نتایج جدیدی سوق می دهد و این امکان را فراهم می کند که از ظواهر صرف واقعیت فراتر رفته و از ورای دیگری به درون مایه بپردازیم.