نقاشان معاصر ایران

پژوهش حاضر با رویکرد گروتسکی (عجایب نگارانه) در آثار برخی از نقاشان معاصر ایران (بهمن محصص، پروانه اعتمادی و احمد امین نظر)، به منظور دریافت چگونگی مصداق یافتن این شیوه هنری در نقاشی های آنان تدوین شده است. در نخستین گام، چند هنرمند عجایب نگار معاصر ایران انتخاب و تعدادی از نقاشی های نامتعارف آن ها، از حیث وجود مؤلفه های گروتسک مطالعه شده است. مؤلفه های گروتسکی، که در این پژوهش معرفی شده اند، عبارت اند از: 1. ناهماهنگی؛ 2. مضحکه و هراس؛ 3. اغراق و زیاده روی؛ 4. نابهنجاری؛ 5. بیان انتقادی، اعتراضی و اجتماعی. داده ها به روش اسنادی جمع آوری و مقاله به شیوه توصیفی   تحلیلی نوشته شده است. اطلاعات آماری در این پژوهش، به صورت نمونه گیری هدفمند، از میان نقاشی های برخی از نقاشان معاصر ایران از سال 1337 تاکنون گزینش شده است. در این پژوهش به معرفی چند تن از نقاشان شاخص اکتفا شده است که گرایش ها و موضوعات عجیب در آثارشان بیش از دیگران محسوس است. نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که اندیشه نوجویی و دست یافتن به شیوه های تصویری مدرن در برهه ای از سیر تحولات هنری معاصر ایران به یکی از دغدغه های هنرمندان تبدیل شده است. در این میان، نقاشانی ظهور کرده اند که هریک در دوره ای از فعالیت هنری خود با پشت کردن به سنت ها، به جست وجوی راه نوینی برای بیان ذهنیت و تخیلات خود همت گماشته و در این مسیر، آثاری متفاوت و بعضاً عجیب وغریب خلق کرده اند. 

دوران معاصـر، بـا ارج نهـادن اقتبـاس از سـنت، بسـتری مناسـب را جهـت خلـق آثـار هنـری، بـرای هنرمنـدان کشـورهای بـا غنـای سـنتی، مهیـا کـرده اسـت. نقاشـان ایرانی نیـز در همین راسـتا، بـا اقتباس از نگارگـری، بـه خلـق آثـار معاصـر پرداخته انـد. پژوهـش حاضـر، در تـاش اسـت تـا بـا شـناخت ویژگیها و کارکـرد نگارگـری و راهکارهـای هنـر معاصـر جهـت برقـراری ارتبـاط بـا سـنت، بـه ایـن پرسـش پاسـخ دهـد کـه هنرمنـد چگونـه از شـیوههای متأثـر از نگارگـری در بیـان هنـری معاصر خـود اسـتفاده می کند؟ ایـن پژوهـش بـه شـیوه توصیفی-تحلیلـی، بـه بررسـی شـاخصههای نگارگـری و خصلتهـای آفرینـش هنـری معاصـر پرداختـه؛ بـا روش اسـتقرایی و مطالعـه مـوردی آثـار هنرمنـدان معاصر ایـران، بسـتر فراهم آمـده، جهـت خلـق اثـر معاصـر مبتنـی بـر سـنت و ارتبـاط آنهـا را روشـن میسـازد. نتایـج ایـن پژوهش نشـان میدهـد کـه، شـناخت قابلیتهـای سـنتی نگارگـری و امکانـات هنـر معاصـر، میتوانـد منجـر بـه خلـق اثـر هنـری در تعامـل مناسـب بـا مخاطـب بومـی و غیـر بومـی گـردد. فضـای چندسـاحتی، رنگ گـذاری تخـت، ساده سـازی فـرم، قلمگیـری، کادربنـدی، پیکرسـازی خـاص و تکـرار الگوواره هـا، از خصلتهـای سـاختاری نگارگـری هسـتند، کـه نقاشـان میتواننـد از دگرگونـی آنهـا، در راسـتای اهـداف و بیـان مفاهیـم شـخصی، بـا راهکارهایـی، جهـت بیـان معاصـر خویـش در خلـق آثـار بهـره ببرنـد.