تجارت در اسلام

اسلام در سه قرن نخست ورودش به شبه قاره هند، دوره های متفاوتی از تعامل و تقابل با آیین بودا را تجربه کرد. این مقاله به بررسی سه محور عمده از روابط اسلامی-بودایی در سه قرن نخست خلافت اسلامی یعنی ورود اسلام و بلاتکلیفی خلافت در مواجهه با بودایی ها، تعامل و تقابل تجاری و اقتصادی و تعاملات فرهنگی و اعتقادی آن دو می پردازد. هدف این پژوهش صورت بندی واقعی روابط اسلام و آیین بودا است. مسئله اصلی پژوهش این است که آیا روابط بودایی ها با مسلمانان، چنان که بسیاری از مستشرقان و محققان انگلیسی زبان در آثارشان منعکس کرده اند، مبتنی بر نزاع دائمی بود و مسلمانان همواره به دنبال حذف کامل آیین بودا از سرزمین های فتح شده اسلامی بودند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه بین مسلمانان و بودایی ها، تنوع و پویایی بیشتری داشت و به نزاع های دینی منحصر نبوده است. به نظر می رسد بر خلاف رابطه مسلمانان و هندوها، مسلمانان با بودایی ها روابط بهتری برقرار کرده و از نظر اقتصادی و اعتقادی تعاملات بیشتری با هم داشتند.

در سال های اخیر با توجه به رشد تولید کالاها و خدمات در کشورهای اسلامی و حضور مسلمانان در بازارهای جهانی، انجام تبلیغات مبتنی بر آموزه های اسلامی به عنوان یکی از مهم ترین عناصر آمیخته  با بازاریابی اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، این پژوهش به شناسایی و استخراج اصول و شاخص های بازاریابی اسلامی در زمینه تبلیغات برای فروش از منابع علمی موجود می پردازد. بدین منظور مطابق با رویکرد تفسیری و روش فراترکیب کیفی که یکی از انواع روش های فرامطالعه است پس از جستجوی اولیه و یافتن منابع مرتبط با موضوع تبلیغات فروش در اسلام از 100 منبع اولیه، تعداد 27 منبع پالایش و انتخاب شد. با مطالعه منابع منتخب، هفت مؤلفه و 31 شاخص به دست آمد که پس از پالایش و دسته بندی مجدد آنها و نظرخواهی از اساتید حوزه اقتصاد اسلامی و مدیریت،  بر 29 شاخص از سوی این خبرگان تأیید شد. یافته های این پژوهش نشان داد که می توان شاخص های اسلامی برای تبلیغات فروش را در هفت مؤلفه «قاعده لاضرر، قاعده نفی غرر، قاعده نفی سبیل، اصل اعتدال و میانه روی، اصل عدالت، ارزش و تقدس کار، اصل کرامت انسانی» دسته بندی کرد.