پشیمانی استراتژیک

هدف: استفاده از تجربیات ناشی از تصمیم های اشتباه سازمانی و به دنبال آن شکست، می تواند در کنار توجه به عوامل کلیدی موفقیت، زمینه را برای اتخاذ تصمیم های اثربخش برای آینده کسب وکار فراهم کند. یکی از پیامدهای اتخاذ تصمیم های غیربهینه در سطح عالی سازمان، پشیمانی استراتژیک است. پژوهش حاضر با هدف فهم ذات و جوهره پدیده پشیمانی استراتژیک انجام شده است. روش: به دلیل لزوم گردآوری اطلاعات از افرادی که این پدیده را تجربه کرده اند، برای انجام پژوهش از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی هوسرل مبتنی بر الگوی بهینه شده کولایزی استفاده شد. فرایند نمونه گیری به صورت هدفمند انجام گرفته و گردآوری داده ها مبتنی بر مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 12 نفر از مدیران عالی سازمان ها انجام شد. اعتبار یافته های پژوهش با استفاده از فرایند اپوخه گذاری و تأیید یافته ها توسط مشارکت کنندگان حاصل شد. یافته ها: یافته های پژوهش در قالب هشت تم اصلی و 21 تم فرعی دربرگیرنده علائم احساسی و دو تم اصلی و شش تم فرعی مربوط به علائم شناختی پشیمانی استراتژیک، ارائه شد. در نهایت با استفاده از رویکرد تغییرات تخیلی هوسرل، از بین تم های شناسایی شده، ده ویژگی ذاتی که تبیین کننده جوهره پدیده پشیمانی استراتژیک است، استخراج شد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش، ضمن وارد کردن مفهوم پشیمانی به ادبیات مدیریت استراتژیک، زمینه را برای تبیین مفهوم آن، تفکیک این پدیده از موارد مشابه و تنظیم استراتژی های رفتاری در سطح عالی سازمان فراهم کرده است.

یکی از خطاهای مدیریتی مدیران که حاصل اتخاذ تصمیمات غیر بهینه می باشد، پشیمانی استراتژیک است که به صورت کاهش عملکرد، کارایی و اثر بخشی مدیران سازمان های دولتی خود را نمایان ساخته و لطمات و صدمات جدی برای سازمان های دولتی به بار می آورد. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل ایجاد کننده و پیامدهای پشیمانی استراتژیک در مدیران سازمان های دولتی با روش نقشه شناختی فازی انجام پذیرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از حیث گردآوری اطلاعات در زمره پژوهش های اکتشافی است. همچنین این پژوهش از نوع تحقیقات آمیخته و بر مبنای پژوهش های کیفی و کمی است که از نظر فلسفه در زمره پژوهش های قیاسی استقرایی می گنجد. جامعه آماری پژوهش مدیران سازمان های دولتی هستند که با روش نمونه گیری هدفمند و براساس اصل کفایت نظری انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه است که روایی و پایایی آن-ها به ترتیب با استفاده از روایی محتوایی و روایی نظری و روش پایایی سنجی درون کدگذار و میان کدگذار برای مصاحبه و روایی محتوایی و پایایی بازآزمون برای پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفته است

درگذر زمان و به سبب شرایط عدم اطمینان و تغییراتی که در محیط فعالیت بین المللی حاصل می شود، بسیاری از مدیران کسب وکارهای بین المللی در فرآیند تصمیم گیری و تدوین و اجرای استراتژی ها دچار اشتباه شده و به انسداد یا بن بست استراتژیک می خورند. درچنین حالتی تصمیمات اخذ شده یا استراتژی های تدوین شده توسط مدیران، ناکارآمد تلقی می شود که به این حالت پشیمانی استراتژیک گفته می شود. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف فهم پدیده پشیمانی استراتژیک در سطوح راهبردی کسب-وکارهای بین المللی انجام پذیرفت. این پژوهش بر پایه پژوهش های آمیخته و به صورت کیفی و کمی در پارادایم قیاسی استقرایی است که از ظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش خبرگان هستند که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و براساس اصل کفایت نظری 30 نفر از آن ها به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته است که روایی و پایایی آن با روش محتوایی و پایایی درون کد گذار -میان گذار تأیید شد. همچنین ابزار گرداوری اطلاعات در بخش کمی پرسشنامه است که توسط 30 نفر از خبرگان پر شد و روایی و پایایی آن با روش روایی اعتبار محتوا و پایایی بازآزمون سنجیده شد. در این پژوهش داده های کیفی با روش تحلیل محتوا و داده های کمی با مدلسازی ساختاری تفسیری تحلیل شد. نتایج پژوهش مشتمل بر شناسایی مؤلفه های شکل دهنده و ایجادکننده پشیمانی استراتژیک در راهبردهای کسب وکارهای بین المللی به همراه پیامدهای آن در قالب مدل شکل گیری پشیمانی استراتژیک است.