مدل بلوغ قابلیت

امروزه مدیران می دانند که در هر حوزه ای از تجارت توانایی رقابت آن ها مستقیماً به توانایی شان در جذب، پرورش، انگیزش، سامان دهی و حفظ افراد مستعد بستگی دارد. توجه به منابع انسانی در سازمان ها طی سال های اخیر بخش عظیمی از زمان و سرمایه سازمان های پیشرو را به خود اختصاص داده است. اکنون مدیران هوشمند می دانند که هرقدر در زمینه توسعه و ارتقای منابع انسانی سرمایه گذاری کنند، موفقیت، کارایی و برتری رقابتی سازمان خود را تضمین کرده اند. ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﯿﻖ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺎری، ﻓﺮصت ها و اﺛﺮات ﻓﻌﺎلیت ها در ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل ﺑﻪ اﻫﺪاف اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، اﺣﺘﯿﺎج ﻣﺒﺮﻣﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ جمع آوری ﻣﺪاوم اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آن ها دارد. اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ جمع آوری و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت را آسیب شناسی ﯾﺎ علت یابی ﮔﻮﯾﻨﺪ. مشکل اصلی در فرآیند آسیب شناسی منابع انسانی استفاده از مدلی است که بتواند بهترین کارایی را برای سازمان داشته باشد. الگوی بلوغ قابلیت های کارکنان ابزاری است که به مدیران کمک می کند تا مسائل جدی مربوط به افراد را در سازمان خود به خوبی مطرح کنند. این الگو نقشه راهنمایی برای آسیب شناسی و انجام امور پرسنلی است تا قابلیت های کارکنان سازمان به شکل مستمر بهبود یابد. ویژگی منحصربه فرد الگوی بلوغ قابلیت های کارکنان، چهارچوب مرحله ای آن برای معرفی اقدامات موفق و بهبود مستمر آن هاست.

تحول دیجیتال تجمیع و یکپارچگی فناوری های دیجیتال در تمامی نواحی یک سازمان است و تغییرات اساسی در تمام ابعاد آن ایجاد می کند. تحقیق حاضر، با هدف ارایه مدل ارزیابی بلوغ تحول دیجیتال در سازمان های صنعتی، از روش تحقیق آمیخته علم طراحی استفاده می کند. در گام کیفی به منظور گرداوری داده ها، ابتدا با استفاده از رویکرد مرور سیستماتیک ادبیات، مقالات مرتبط، در بازه زمانی 2015 تا 2021 مورد مطالعه قرار گرفت و 49 مقاله انتخاب شد. همزمان مصاحبه با خبرگان صورت پذیرفت. سپس با استفاده از نظریه داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA10، مراحل کد گذاری محوری و نظری انجام شد و داده ها در 4 بعد و 12 مقوله دسته بندی شدند. جهت طراحی مدل پارادایمی عوامل علی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردی و پیامدی شناسایی شدند. در بخش کمی، داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند ومدل با استفاده از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزارSmart-PLS آزمون شد. جهت کاربردی کردن تحقیق، مدل ارزیابی بلوغ قابلیت تحول دیجیتال مطابق استاندارد 15504 در شش سطح فقدان، آغاز شده، اجراشده، مدیریت شده، برپا شده و بهینه شده طراحی شد و پرسشنامه ای مطابق آن شامل چهل و هشت سوال محقق ساخته طراحی گردید. مدل ارایه شده در یک سازمان صنعتی حوزه الکترونیک مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد، در سازمان تحول آغاز شده است و در سطح بلوغ دوم قرار دارد، کانون توجه سازمان، جنبه فناورانه تحول است و ضروری است وجوه مدیریتی و سازمانی نیز متناسب با آن ها توسعه یابد.

مدل های بلوغ با پیشرفت ، توسعه و کاربرد فناوری ها مطرح شدند و از مباحث مدیریتی محسوب می شوند. مدل های بلوغ دارای سطوحی هستند که هر سطح شامل ویژگی های مربوط به آن سطح است.با استفاده از مدل های بلوغ می توان اثر بخشی و عملکرد سازمان را مورد ارزیابی قرار داد.در پژوهش حاضر به بررسی نوشتارهایی در زمینه مدل های بلوغ و مدل بلوغ قابلیت با رویکرد کیفی و روش فراترکیب پرداخته می شود. تا ضمن بررسی مدل های بلوغ در زمینه ها و حوزه های مختلف و بررسی ابعاد آن مدل بلوغ قابلیت برای ارزیابی عملکرد و اثر بخشی کتابخانه های دانشگاهی مورد بررسی قرار گیرد.نوشتارهای موجود در زمینه مدل های بلوغ بر پایه ترجمه و تفسیر آنها است. برا این اساس 93 منبع معتبر در حوزه مدل های بلوغ و 37 منبع درحوزه مدل بلوغ قابلیت و کتابخانه های دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.با تحلیل منابع3 مقوله 9 شاخص و 21 کد برای ویژگی های هر سطح برای مدل بلوغ کتابخانه های دانشگاهی بدست آمد.بر اساس نتایج مقوله فنی و مفهوم سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری از میان سایر مفاهیم دارای رتبه اول است و از اهمیت بالاتری برخوردارند. مدل بلوغ کتابخانه های دانشگاهی به مدیران کتابخانه ها و دانشگاه ها کمک می کند تا با تعیین و بررسی ویژگی های هر سطح و ارزیابی آنها درجهت ارتقا هر سطح و رسیدن به سطح ایده آل برنامه ریزی کنند.