روایات عصر ظهور

هدف پژوهش حاضر بررسی دگردیسی نهاد خانواده در دوران پیش از ظهور امام زمان(عج) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و براساس روایاتی که تحولات عصر ظهور را در خانواده و جامعه بازگو می کنند، تحولات منفی دامن گیر خانواده در پیش از عصر ظهور عبارتند از: از میان رفتن اخلاق به علت عدم تعقل در خانواده، دنیا گرایی در خانواده ها که منجر به اضمحلال جایگاه و شخصیت افراد خانواده می شود، آزادی زنان و گسترش تفکرات فمینیستی، دگردیسی منفی در ساختار ظاهری خانواده ها از شکل سنتی به مدرنیته، کوتاهی در آموزش و پرورش دینی و معنوی فرزندان. همچنین در مورد تحولات منفی نهاد خانواده در دوران ظهور می توان به این موارد اشاره کرد: دور شدن از فرهنگ و آموزه های مهدویت به دلیل عدم آموزش و پرورش فرزندان در خانواده ها و مادی گرایی افراطی، چیرگی احساسات دنیوی یا فقر شدید خردورزی و تعقل در خانواده ها. با توجه به رابطه دمینویی رذائل اخلاقی، اگر در تربیت فرزندان دقت به عمل آید، سایر رذیلت ها از خانواده و اجتماع، رخت برمی بندد و فضیلت ها، یکی پس از دیگری از راه می رسند.

ایمان و اعتقاد به ظهور منجی در جهت بنیان نهادن حکمرانی سراسر عادلانه و اضمحلال ظلم و بیدادگری از جمله مبرهن ترین اعتقادات تمامی مسلمانان جهان است. در منابع و مأخذ اسلامی احادیث فراوانی طرح شده که به ترسیم رویدادهای زمان ظهور حضرت مهدی(عج) و رهبری جهان توسط ایشان پرداخته است. در این میان روایاتی وجود دارند که به ترسیم رویکرد و منش مهدی موعود در آخرالزمان پرداخته که صحت و سقم آن ها علاوه بر موازین سندی، به لحاظ عرضه بر قرآن و اهتمام تام شریعت در نگرش به تمام زوایای زندگانی بشر نیازمند به تأمل و تعمّقی ژرف است. از جمله این روایات می توان به احادیث پیرامون وقایع به ظاهر خشونت آمیزی که در زمان ظهور آن حضرت رخ می دهد اشاره نمود؛ در این میان پژوهش حاضر در جستاری مسئله محور، به مداقّه در روایات مربوط به سلب حیات در هنگامه ظهور پرداخته و در صدد بر آمده تا آن را در سنجه ارزیابی دقیق طبق موازین سندی و دلالی قرار دهد. سیاق مواجهه با این روایات یا باید توجیه آن بر اساس محمل عقلایی باشد کما اینکه برخی فقها کیفر مانع الزکات را متوجه منکران وجوب زکات دانسته اند و یا اینکه به لحاظ ضعف سندی، روایات را مطرود در نظر بگیریم.