تحلیل پیشینه واقعه

هدف از انجام این مطالعه بررسی و مقایسه روند کاهش باروری در کشورهای آسیایی براساس تحلیل پیشینه واقعه طی سال های 2019-1970 است. روش انجام این مطالعه به صورت تحلیل ثانویه است. داده ها با استفاده از نرم افزار STATA مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان داد در دوره زمانی 1974-1970، 47 کشور در معرض ریسک وجود داشتند که در سال 2019-2015 به 20 کاهش می یابد. 58 درصد از کشورهای آسیایی تا سال 2019 باروری زیر سطح جانشینی را تجربه کردند. سرعت و شدت رخداد واقعه کاهش باروری و رسیدن به باروری زیر سطح جانشینی در کشورهای شرق آسیا سریع تر از سایر مناطق آسیا است. 50 درصد آسیای مرکزی به باروری زیر سطح جانشینی رسیده اند. اگرچه برخی کشورهای آسیای غربی با فاصله 20 ساله باروری زیر سطح جانشینی را تجربه کرده اند ولی سرعت کاهش باروری در این منطقه بالاتر از آسیای مرکزی بوده است. در منطقه جنوب شرق آسیا، در دوره 1974-1970، تنها یک کشور واقعه را تجربه کرده و تا دوره 2019-2015، 45 درصد کشورهای این منطقه به باروری زیرسطح جانشینی رسیدند. کشورهای جنوب آسیا با فاصله طولانی و از دوره 2015-2010 به باروری زیرسطح جانشینی رسیده اند و تا دوره 2019-2015، 50 درصد کشورهای این منطقه واقعه را تجربه کردند. نتایج برآورد تابع مخاطره نشان داد متغیرهای امید زندگی در بدو تولد، روش های پیشگیری از بارداری، تورم و میزان خام مرگ و میر تاثیر معنی داری بر رسیدن کشورها به باروری زیر سطح جانشینی دارند. مناطق مختلف آسیا در زمینه همگرایی کاهش باروری، روند و مسیرهای متفاوتی را طی کرده اند.

مسئله جوانی جمعیت در کشورهای درحالِ توسعه، یکی از مهمترین مسائل جمعیتی است. هدف این مطالعه بررسی عوامل جمعیت شناختی، اقتصادی و اجتماعی گذار کشورها از ساختار سنیِ جوان در قاره آسیا و آفریقا، طی سال های 2020-1990 است. در یک تحلیل ثانویه، داده های جمعیت سازمان ملل متحد برای 107 کشور آسیایی و آفریقایی با استفاده از تحلیل سابقه رخداد واقعه مدل سازی شدند. نتایج مدل رگرسیون کاکس نشان داد پس از تعدیل متغیرهای مستقل میزان باروری کل، میزان خام مرگ و میزان مهاجرت خالص و نیز متغیرهای کنترل (تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم و جمعیت شهرنشین)، متغیر میزان باروری کل بر روند گذار کشورها از جوانی جمعیت تأثیر دارد. به طوری که، به ازای یک واحد افزایش در میزان باروری کل، مخاطره[1] گذار کشورها از جوانی جمعیت 58 درصد کاهش می یابد. نقش متغیر میزان باروری کل در قاره آفریقا بیشتر از قاره آسیا معنی دار برآورد شده است. متغیر میزان مهاجرت خالص فقط در قاره آفریقا معنی دار است و تأثیر مثبتی بر گذار از ساختار سنی جوان دارد. باتوجه به میزان بالای باروری در کشورهای آفریقایی، گذار ساختار سنی در این کشورها در آینده ای نزدیک اتفاق نمی افتد و این مسئله مهمی در سیاست گذاری های کلان در بخش های اشتغال، مسکن، آموزش و غیره است.

رابطه بین مسکن و باروری در ادبیات جهانی مستند شده و مالکیت یا نوع تصدی مسکن به عنوان یکی از اصلی ترین سازوکارهای تأثیرگذار در این زمینه معرفی شده است. خلأ پژوهشی موجود در مطالعات داخلی نویسندگان را بر آن داشت تا با استفاده از اطلاعات پیمایش ملی ازدواج در سال 97-1396 و با روش آماری تحلیل پیشینه واقعه، به بررسی نحوه اثرگذاری مالکیت مسکن بر زمان مناسب تولد اولین فرزند پس از ازدواج (گذار به والدینی) بپردازند. یافته ها نشان داد زوجین ساکن در ملک پدری نسبت به زوجین صاحب خانه یا مستأجر، تمایل به فرزندآوری سریع تری دارند. علاوه براین، یافته دیگر مطالعه، مبنی بر تمایل به فرزندآوری زودهنگام تر در میان افرادی که خانواده پدری آنها درآمد بالاتری دارند، بر اهمیت نقش خانواده پدری از طریق تأمین مسکن و یا حمایت های مالی دیگر بر نگرش های مربوط به فرزندآوری در بستر ایران تأکید می کند. یافته ها همچنین حاکی از وجود رابطه مثبت بین تحصیلات و زمان مطلوب گذار به والدینی است که می توان آن را نشانه ای از معکوس شدن جهت رابطه تثبیت شده بین تحصیلات و فرزندآوری در ایران در نظر گرفت. مطالعات آینده می تواند با بررسی عوامل موثر بر این پدیده به تبیین آن کمک کند.