راهبردهای برنامه درسی

مقاله حاضر با هدف تدوین راهبردهای برنامه درسی چندفرهنگی تربیت معلم با بهره گیری از تجارب کشورهای استرالیا، کانادا، مالزی و هندوستان انجام شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری  این پژوهش، برنامه های درسی تربیت معلم کشورهای دارای رویکرد چندفرهنگی است که از بین آن ها برنامه های درسی تربیت معلم کشورهای استرالیا، کانادا، مالزی و هندوستان به صورت هدفمند، انتخاب شد ه است. ابزار اندازه گیری سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته است که روایی صوری و محتوایی آن از نظر متخصصان مطلع از برنامه های درسی چندفرهنگی و پایایی آن نیز از طریق روش بازآزمایی (آزمون-آزمون مجدد) محاسبه گردید. نتایج پژوهش، که با استفاده از روش کیفی به دست آمده است، نشان می دهد که برنامه های درسی تربیت معلم کشورهای مذکور هر یک به نحوی به رویکرد آموزش چندفرهنگی توجه کرده است. برخی از آن ها مانند هندوستان در اهداف و محتوا و برخی مانند مالزی در راهبردهای برنامه و برخی دیگر مانند استرالیا و کانادا بر اصلاح ساختار تمرکز کرده و با اصلاح قوانین، مقررات، آیین نامه ها و تدوین استانداردهایی سعی در اشاعه مؤلفه های آموزش چندفرهنگی کرده اند. بر این اساس، این پژوهش پیشنهاد می کند نظام تربیت معلم ایران با بهره گیری از تجارب موجود در برنامه های درسی کشورهای چهارگانه و هم چنین در نظر گرفتن راهبردهای اساسی مانند تدوین دروس اصول آموزش چندفرهنگی و آشنایی با اقوام و فرهنگ های ایرانی، بهره گیری از اقدام پژوهی و کارورزی فرهنگی و تدوین اعتبارنامه استانداردهای چندفرهنگی معلمی ، به بازسازی برنامه های درسی جهت هم سویی بیشتر با رویکرد چندفرهنگی اقدام کند.

امروزه به دلیل اهمیت دانش در دنیای رقابتی، شناخت نحوه ی بهبود و توسعه ی اشتراک گذاری دانش کارکنان به یک امر حیاتی تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر انگیزش فردی و سرمایه ی اجتماعی معلمان بر تمایل آن ها برای به اشتراک گذاشتن دانش ضمنی و آشکار صورت گرفته است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی و به طور خاص از نوع الگویابی علّی است. جامعه ی آمار را تمامی معلمان مدارس راهنمایی دولتی شهر ایلام تشکیل داده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و به کمک جدول کرجسی و مورگان (1970) تعداد 225 معلم به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند که در نهایت 180 پرسشنامه به صورت کامل عودت داده شد. جهت جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه ی استاندارد تمایل کارکنان به اشتراک گذاری دانش بوک و همکاران (2005)، پرسشنامه ی انگیزش فردی واسکو و فرج (2005)، و پرسشنامه یسرمایه ی اجتماعی معلمان چاو و چان (2008) استفاده شد. اطلاعات حاصل از آن ها در قالب یک الگوی علی با استفاده از نرم افزار SMART-PLS آزمون شد و نتایج نشان داد که الگوی پیشنهادی واریانس تمایل به اشتراک گذاری دانش ضمنی و صریح را به صورت معناداری تبیین می کند. نتایج همچنین نشان داد که پاداش های سازمانی بر تمایل معلمان برای اشتراک گذاری دانش ضمنی کارکنان دارای تأثیر منفی و بر تمایل آن ها برای اشتراک گذاری دانش آشکار دارای تأثیر مثبت است. در نهایت نتایج نشان داد که متغیرهای سه گانه همکاری و ارتباط متقابل، لذت و رضایت، و سرمایه ی اجتماعی در بهبود تمایل معلمان جهت اشتراک گذاری دانش آشکار و ضمنی، تأثیر معناداری دارند. به علاوه تأثیر این عوامل بر قصد به اشتراک گذاری دانش ضمنی، نسبت به دانش آشکار، بیشتر است.