توانش بین فرهنگی

با شکل گیری دهکده جهانی که افزایش ارتباط میان جوامع زبانی مختلف رابه همراه داشت،اختلافات بین فرهنگی بروز کرده،بستری برای ایجادسوء تفاهمات میان طرفین گفتگو شد.به پیامداین پدیداری بود که اواسط دهه هشتادمیلادی گروهی ازکارگزاران فراهم سازی کلاس های زبان خارجی درسطح اروپا و امریکا،برای پیشگیری ازنمودچنین سوءتفاهماتی،مباحث فرهنگی رادربرنامه های آموزشی خودگنجاندند.امانکته قابل تأمل دراین میان،پنهان ماندن این واقعیت ازنظرهابودکه تسلط برفرهنگ جامعه زبانی مقصد،تنها و نهایی ترین راه پیشگیری ازبروز اختلافات بین فرهنگی نیست،چرا که افراد درارتباطات بین فرهنگی نه با فرهنگ مقصد،بلکه بافرهنگ(نوپای) سومی،برآمده ازکنش ها و واکنش ها میان فرهنگ خودی وفرهنگ بیگانه،رو به رویند که توان درک و اداره آن افزون برشناخت فرهنگ مقصد،نیازمندمهارت های فراتری است که به مجموعه این مهارت ها توانش بین فرهنگی اتلاق می شود؛درمقاله حاضر،نگارندگان درابتدا با برشمردن این مهارت ها،به تعریف توانش بین فرهنگی می پردازند و آن رابه عنوان یک ضرورت در آموزش زبان های خارجی معرفی می کنند و در ادامه، با تأکید بر الزام آموزش توانش بین فرهنگی در کلاس های زبان خارجی، چگونگی تحقق این مهم را شرح می د هند.

ساختارهای تمایل به برقراری ارتباط و توانش بین فرهنگی جزو عوامل تأثیر گذار بر موفقیت یا عدم موفقیت هر برقراری ارتباط هستند. تحقیق حاضر به بررسی عاملیت بالقوه ی کلاسهای برقراری ارتباط کامپیوتری همزمان مبتنی بر ویدئو بر تمایل به برقراری ارتباط در داخل وخارج از کلاس درس و توانش بین فرهنگی فراگیران زبان خارجه پرداخت. بدین منظور، 52 فراگیر سطح متوسط با پیشینه های فرهنگی متفاوت از طریق آزمون تعیین سطح سلوشنز انتخاب و بطور تصادفی به گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. داده های مورد نیاز از طریق مقیاس تمایل به برقراری ارتباط در داخل کلاس، مقیاس تمایل به برقراری ارتباط در خارج از کلاس، و مقیاس توانش بین فرهنگی جمع آوری شدند. ویدئوهای مبتنی بر فرهنگ با هدف بالا بردن آگاهی فراگیران نسبت به فرهنگ مقصد و تحریک توانش بین فرهنگی آنها با کسب بصیرت نسبت به فرهنگ خود و دیگران در هر دو گروه مورد استفاده قرار گرفت. نرم افزار پروتکل اینترنت دیسکورد برای فراگیران گروه آزمایش فرصت تعامل در یک کانال گفتگو را فراهم آورد. اما گروه کنترل روی محتوای ویدئو ها مذاکره ی رو در رو داشتند. نتایج نشان داد که کلاس همزمان به پیشرفت آمار ی معنا دار ی در تمایل به برقراری ارتباط در داخل و خارج از کلاس منجر شد. در رابطه با توانش بین فرهنگی، گر چه در هر دو گروه افزایش توانش بین فرهنگی مشاهده شد، تفاوت معناداری بین دو گروه گزارش نشد. در دنیایی که سریعأ رو به تنوع است، تسهیل تمایل به برقراری ارتباط فراگیران و تشویق آنها برای اینکه سخنورانی بین فرهنگی شوند باید جزو الویت های معلمین باشد.

سن مناسب شروع آموزش زبان خارجی یکی از مباحث چالش برانگیز در آموزش زبان خارجی است، به خصوص هنگامی که جایگاه فرهنگ در آموزش زبان خارجی موردبحث قرار می گیرد. هدف از این پژوهش شناسایی محدوده سنی مناسب آموزش زبان خارجی با تأکید بر زبان انگلیسی و با توجه به عوامل فرهنگی است. در این پژوهش از روش سنتزپژوهش های انجام شده مرتبط استفاده شد. در مرحله اول سنتزپژوهی، با تعیین محدوده زمانی پژوهش، از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۲۰، و جست وجوی الکترونیکی تعداد 81 منبع به عنوان جامعه پژوهش شناسایی شد. در ادامه با لحاظ کردن روش نمونه گیری هدفمند طی دو مرحله «غربالگری» ۱۹ پژوهش برای مرحله بعد انتخاب شد. در مرحله دوم، پژوهش های انتخاب شده با استفاده از جداول تشریح فیزیولوژیک تجزیه وتحلیل و واکاوی شدند. نتایج حاصل از واکاوی وارد مرحله سنتز شد که دارای دو زیرمرحله سنتز تجمیعی و ترکیبی است. در مرحله سنتز، داده ها با هدف کدبندی تلفیق شدند که حاصل آن کدهای باز، محوری و گزینشی بود. کدهای گزینشی توانش بین فرهنگی، آگاهی فرهنگی انتقادی، یادگیری زودهنگام فرهنگ زبان دوم و زمان موردنیاز برای شکل گیری فرهنگ زبان اول و دوم را شامل می شد. یافته ها حاکی از آن است که بیشتر پژوهشگران به اشتراک نظر در خصوص سن مناسب شروع آموزش زبان خارجی با توجه به عوامل فرهنگی در محدوده سنی زیر 12سالگی و با تأکید بر محدوده سنی کودکان کم سن وسال (۳-۵) دست یافته اند. نتایج پژوهش حاضر می تواند مورداستفاده سیاست گذاران آموزش زبان خارجی قرار گیرد.

ارتباط میان زبان و فرهنگ نه تنها از موضوعات اصلی محققان حوزه آموزش زبان است،   بلکه از موضوعات مورد توجه در مطالعات حوزه بین المللی سازی آموزش عالی به منظور کاهش چالش های فرهنگی دانشجویان بین المللی در کشور مقصد به شمار می رود. هدف از انجام پژوهش کیفی حاضر،  تحلیل کتاب آموزشی  فرهنگ به یادگیرندگان سطح مقدماتی زبان فرانسه از دیدگاه توانش بین فرهنگی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی است. کتاب به آموزش فرهنگ فرانسه و فرانکوفونی با هدف ارتقای سازگاری دانشجویان خارجی در کشور فرانسه اختصاص دارد. براساس یافته ها،  کتاب با تمرکز بر «فرهنگ اختصاصی کشور هدف»،  حول  دو حوزه اصلی فرهنگ عام فرانسه و فرهنگ روزمره فرانسویان، نقش مؤثری در ارتقای «دانش فرهنگی» دانشجویان خارجی درباره کشور فرانسه ایفا می کند. کتاب اگرچه با ایجاد فضایی برای تحلیل و تفسیر «فرهنگ فرانسه»،  آگاهی از « فرهنگ خودی» و امکان مقایسه با «فرهنگ دیگری» و همچنین پردازش دانش کسب شده به تقویت «دانش و مهارت بین فرهنگی» دانشجویان کمک می کند، اما به دلیل اختصاص بخش قابل توجه کتاب به فرهنگ اختصاصی فرانسه،  نیازمند بازبینی و توجه به فرهنگ های دیگر به منظورایجاد فضایی چندفرهنگی برای ارتقای مؤثر «نگرش بین فرهنگی» و «آگاهی فرهنگی انتقادی» دانشجویان بین المللی است. نتیجه نهایی نشان می دهد تقویت دیدگاه بین فرهنگی «مؤلفان» در تدوین کتاب برای دانشجویان خارجی و ایفای نقش مؤثر «مدرسان» در تقویت  تعاملات بین فرهنگی در کلاس از عوامل اصلی در افزایش یادگیری مؤثر و بروز کنش بین فرهنگی مناسب توسط دانشجویان در موقعیت واقعی است.