مشکلات رفتاری نوجوانان

هدف از این مطالعه به منظور بررسی کلی در زمینه مشکلات روانی نوجوانان انجام گردیده است که به دلیل تاثیرات عمیق و مهمی که دارد، می تواند سراسر زندگی انسان را تحت الشعاع قرار دهد. اختلالات و مشکلات روانی نوجوانان هزینه های زیادی برای افراد، خانواده و جامعه به همراه دارند و با مسائل و معضلات قابل توجهی در آینده ارتباط دارد. نوجوانی یکی از مهم ترین دوره زندگی هر فرد است که ویژگی های رشدی آن می تواند بر اختلالات روانی – رفتاری فرد در آینده اثر بگذارد. از جمله اختلالات روانی ، رفتاری و روانپزشکی که می تواند در این برهه آشکار شوند ؛ اضطراب ، افسردگی ، خودکشی، اختلالات تغذیه ای ، مشکلات سلوک ، بزهکاری ، سوء مصرف مواد ، دزدی ، فرار از خانه یا مدرسه ، افت تحصیلی و... می باشند (1). ازمهم ترین مسائل مربوط به دوران نوجوانی افسردگی بلوغ، سوء مصرف مواد ، الکل و مشکلات سلوک است که می تواند با توجه به محیط خانوادگی نامناسب و سبک فرزندپروری بی ثبات ،شرایط اجتماعی و عوامل جسمانی، مشکلات بارز و عمیقی ایجاد کند که در گستره وسیعی از ابعاد مختلف زندگی انسان اعم از جسمانی، روانی،رفتاری، تحصیلی ، شغلی و روابط اجتماعی تاثیر گذاشته و زمینه را برای ابتلای نوجوان به انواع مشکلات رفتاری و اختلالات روانی ایجاد کند که به مراتب مخرب تر و آسیب زاتر خواهد بود. پژوهش های انجام شده در زمینه میزان تاثیر و کارایی درمان های اختلالات روانی و مشکلات رفتاری دوران نوجوانی از جمله، درمان های دارویی، درمان های شناختی – رفتاری، آموزش والدین و نوجوانان برای کسب مهارت های زندگی و اجتماعی مانند جرات ورزی و مدیریت خشم و بازداری و کنترل تکانشگری ، طرحواره درمانی، رفتاردرمانی و همچنین درمان های جدید برکاهش علائم اختلال سلوک می توان به درمان نوروفیدبک (پسخوراند عصبی) اشاره کرد که هنوز میزان کارایی قطعی درمان مشخص نشده است؛ اما احتمالا در کاهش علائم ویژگی های اختلال سلوک موثراست؛ بنابراین ضروری است تا با تحقیقات بیشتر میزان کارایی این درمان را سنجیده واطمینان حاصل کرد تا بتوان از آن برای درمان این اختلال بهره جست.

خانواده از جمله عوامل زمینه ساز در بروز مشکلات رفتاری نوجوانان است که به عنوان اولین پایگاه یادگیری فرزندان نقش مهمی را در تکامل الگوهای رفتاری آنان ایفا می کند. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خانواده در ایجاد و پیشگیری از مشکلات رفتاری نوجوانان و به روش توصیفی_تحلیلی انجام گرفته است. بر اساس بررسی های انجام شده مشخص شد بخش اعظمی از مشکلات رفتاری نوجوانان، ناشی از محیط آشفته خانوادگی است و احتمال بروز مشکلات رفتاری در خانواده هایی که عدم انسجام، سلب حمایت عاطفی از نوجوان و استفاده از سبک های فرزند پروری مستبدانه و سهل گیرانه در آن ها دیده می شود، بیشتر است. در مقابل، ایجاد پیوند های عاطفی و برقراری رابطه توام با صمیمیت به علاوه استفاده از سبک فرزند پروری مقتدرانه، می تواند احتمال بروز مشکلات رفتاری در نوجوانان را کاهش دهد.