فرضیه EKC

هدف: اگرچه رابطه بین رشد اقتصادی و تخریب محیط زیست به واسطه توجیحات نظری حاصله از مطالعات تجربی انجام شده از جمله منحنی EKC، مورد حمایت قرار گرفته است، ولی هنوز جامعیت و مقبولیت کافی بدست نیاورده است. بر همین اساس، در راستای هدف اصلی این مطالعه، رابطه بین رشد اقتصادی و تخریب محیط زیست به صورت گذشته نگر در قالب فرضیه منحنی محیط زیستی کوزنتس و انواع شاخص های محیط زیستی مورد بررسی قرار می گیرد. روش شناسی پژوهش: این تحقیق به صورت پژوهشی و با استفاده از روش های تحلیل واژگان کلیدی انجام شده است. جامعه این پژوهش را کلیه مقالات علمی (پژوهشی و مروری) در پایگاه های وب آو ساینس (WOS)، اسکوپوس (Scopous) و نشریات علمی جهاد دانشگاهی (SID) تشکیل می دهد. در مجموع تعداد 1340 رکورد در قالب های مختلفی نظیر مقالات، کتاب ها، همایش، کنفرانس ها، چکیده و یادداشت ها استخراج شد. در این میان به تعداد 340 رکورد مربوط به مقالات علمی (پژوهشی و مروری) بوده است که از این تعداد 122 رکورد را مقالات دارای واژگان کلیدی به خود اختصاص داده اند. بر همین اساس، این مقالات جهت تجزیه و تحلیل در نظر گرفته شدند. یافته ها: با توجه به نتایج متفاوت و متضادی که حاصل کار بسیاری از محققین در این زمینه بوده است و با توجه به این که نوع شاخص های محیط زیستی بکار برده شده در همه این مطالعات، نماینده و شاخصی کامل و جامع برای متغیر کیفیت محیط زیست نمی باشد، نتایج بدست آمده نامعتبر بوده و نمی توانند معیار و ملاک درستی برای اتخاذ و اجرای سیاست های مناسب اقتصادی- محیط زیستی باشند. اصالت/ارزش افزوده علمی: بکارگیری یک شاخص ترکیبی که بتواند همه ابعاد مربوط به آلودگی محیط زیست را بیان کند و نماینده درستی برای کیفیت محیط زیست در حوزه مورد بررسی باشد، می تواند تحلیلی درست و دقیق تری را در بررسی منحنی محیط زیستی کوزنتس در تحقیقات آتی ارائه دهد.

جهانی سازی، عامل مهم برای انتشار دی اکسیدکربن است و باعث می شود، کشورها از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با یکدیگر در تعامل باشند و تعامل بین کشورهای مختلف به ناچار انتشار CO 2 را تحت تأثیر قرار خواهد داد. هدف مطالعه حاضر، بررسی اثرات پویای جهانی شدن و مصرف انرژی بر تخریب محیط زیست ایران است. بنابراین، بررسی می شود که در بین متغیرهای جهانی سازی، مصرف انرژی و رشد اقتصادی، کدامیک در فرایند تخریب محیط زیست، تأثیرگذارتر است. جهت بررسی موضوع، از داده های سری زمانی طی دوره 1395 - 1357 و آزمون هم انباشتگی مکی و برای برآوردهای بلند مدت پویا، از مدل های FMOLS و CCR استفاده می شود. نتایج، نشان می دهد که جهانی شدن، بدون توجه به کاهش یا افزایش رشد اقتصادی، باعث افزایش تخریب محیط زیست می شود؛ و اثر مقیاس، در ایران، غالب است.

  ایران به عنوان یکی از آلوده ترین کشورهای جهان، با چالش های افزایش انتشار CO 2 و اثر زیست محیطی آن، روبرو است. برای اینکه ایران به رشد پایدار دست یابد، باید عواملی را که باعث کاهش آلودگی محیط زیست است را شناسایی نمود. برای این منظور، این مطالعه به صورت تجربی، به بررسی اثر درآمد، سرمایه انسانی، جهانی شدن، مصرف انرژی تجدیدپذیر و باز بودن تجارت بر تخریب محیط زیست برای ایران را در چارچوب فرضیه منحنی محیط زیست کوزنتس ( EKC ) بررسی می کند. در این مقاله، رویکرد ARDL تعمیم یافته با لحاظ یک شکست ساختاری برای بررسی داده های سالانه سری زمانی طی دوره 1396-1358 به کار گرفته شده است. این یافته ها نشان می دهد که فرضیه EKC برای ایران صدق نمی کند و یک رابطه درجه دو U شکل بین آلودگی محیط زیست و سطح درآمد برای انتشار CO 2 و ردپای بوم شناختی تعیین شده است. نتایج، همچنین حاکی از آن است که جهانی سازی، باز بودن تجارت و درآمد، باعث آلودگی محیط زیست می شود؛ درحالی که افزایش سرمایه انسانی، ردپای بوم شناختی را در بلندمدت کاهش می دهد. مصرف انرژی تجدیدپذیر باعث کاهش ردپای بوم شناختی می شود؛ اما بر انتشار CO 2 تأثیری ندارد. یافته های این مطالعه، نشان می دهد که سرمایه انسانی، نقش اساسی در کاهش تخریب محیط زیست در ایران دارد و انرژی های تجدیدپذیر برای تأمین نیازهای زیست محیطی، کافی نیست.