تصمیم گیرندگان

رابرت جرویس در کتاب ادراکات و سوء ادراکات در سیاست بین الملل نقطه تمرکز خود را بر مطالعات روانشناسی و عوامل تأثیر گذار روانی بر رفتار تصمیم گیرندگان سیاست خارجی قرار می دهد. این موضوع یک دیدگاه ترکیبی و انتقادی جدید در تئوری های روانشناسی است که نتایج و یافته های به دست آمده توسط بررسی ادراکات و سوءادراکات بازیگران بین المللی را به روشنی بیان می کند. همچنین این دیدگاه مسیر ارتباط میان آن ها (ادراکات و سوء ادراکات) را برای فهم این موضوع که چگونه تصمیم گیرندگان سیاست خارجی به آن پی برده و در شرایط اضطراری با آن روبرو می شوند را مورد بررسی قرار می دهد. جرویس در این کتاب به شرح ادراکات تصمیم گیرندگان در مورد جهان و دیگر بازیگران بین المللی پرداخته که چگونه این مسئله می تواند تصمیم گیرندگان را از حقایق بین المللی دور کرده و مانع رسیدن آن ها به درکی درست نسبت به آنچه هست شود. نویسنده با توجه به وقایع تاریخی بسیاری که در روابط بین الملل رخ می دهد به خوبی نشان می دهد که چگونه این علم می تواند نه تنها به شرح تصمیمات خاص تصمیم گیرندگان، بلکه به شرح رفتار، کنش ها و واکنش های دیگر بازیگران در شرایط اضطراری پرداخته و به طور کلی به بالا بردن فهم بازیگران از رفتار خود، سایر بازیگران و جهان خارج کمک شایان توجهی کند.

با عنایت به تبعات گسترده اتخاذ تصمیمات غیر اثربخش توسط مدیران بخش دولتی که منجر به اتلاف منابع، فرصت سوزی و کاهش اعتماد عمومی به دولت می شود، پژوهش حاضر با هدف شناسایی علل این پدیده و تعیین اهمیت هریک از این عوامل و با رویکرد ترکیبی انجام شد. بخش کیفی پژوهش از طریق مصاحبه با 20 نفر از مدیران دولتی استان گلستان با استفاده از نمونه گیری هدفمند در سطوح پایه، میانی و عالی انجام گرفت و عوامل کلیدی، شناسایی و با بهره گیری از تحلیل مضمون و استفاده از نرم افزار مکس. کیو. دی. ای، مجموعه داده ها در قالب 27 معیار و در 3 طبقه سازمان دهی شدند. به منظور اطمینان از صحت کدگذاری ها نتیجه تحلیل مضمون برای برخی مشارکت کنندگان ارسال و نظرات اصلاحی اعمال گردید. در فاز کمی پژوهش نیز به منظور رتبه بندی عوامل از روش تحلیل سلسله مراتبی و پرسشنامه مقایسات زوجی با مشارکت 45 نفر استفاده شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها، با نرم افزار اکسپرت چویس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر این است که عوامل مرتبط با فرآیند تصمیم گیری (473/0)، عوامل سازمانی (355/0) و عوامل مرتبط با فرد تصمیم گیرنده (173/0) به ترتیب مهم ترین نقش را در اتخاذ تصمیمات غیر اثربخش از نظر مشارکت کنندگان در پژوهش ایفا می نمایند. براساس یافته های پژوهش می توان گفت با توجه به اینکه تغییر خصوصیات فردی مدیران، بسیار دشوار بوده و اهمیت کمتری نیز در بین عوامل دارد، سازمان های دولتی می توانند با تمرکز بر اصلاح فرآیند تصمیم گیری و کنترل عوامل سازمانی مؤثر بر تصمیمات تا حد قابل توجهی کیفیت تصمیمات بخش دولتی را بهبود بخشند.