تصمیم گیری سرمایه گذاران

هدف از سرمایه گذاری در سهام شرکتها، حداکثر کردن سود و رفاه سرمایه گذار است. برای رسیدن به این هدف، باید تصمیمات سرمایه گذاری مناسبی اتخاذ شود. یکی از پارامترها و معیارهایی که سرمایه گذاران در تصمیم گیری از آن بهره می برند، اطلاعات حسابداری منتشر شده توسط شرکتهاست. امروزه، حسابداری و گزارش گری اجتماعی شرکتها، به عنوان یکی از رویکردهای با اهمیت حسابداری مطرح است که در صورت اجرا می تواند اطلاعات باارزشی را در اختیار استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری، از جمله سرمایه گذاران قرار دهد. هدف تحقیق حاضر، بررسی این موضوع است که اگر اطلاعات حسابداری اجتماعی در اختیار سرمایه گذاران قرار گیرد، در تصمیم گیری آنها موثر خواهد بود یا خیر؟ و در صورتی که جواب مثبت است، میزان این تاثیر را برآورد و مشخص کنیم.

در این پژوهش معیارهای مالی مؤثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار ایران مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور پانزده معیار مالی که با توجه به تحقیقات پیشین و نظر تحلیلگران و متخصصان بازار سرمایه می تواند بر تصمیم گیری سرمایه گذاران مؤثر باشد، مطرح شده است. داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه ها با وسیله پرسشنامه از یک نمونه شامل 204 سرمایه گذار بورس جمع آوری شده است. این عوامل به طور کلی تحت عنوان گروه معیارهای مالی مورد بررسی قرار گرفت ضمن اینکه به صورت تک به تک نیز این معیارها بررسی، و میزان اهمیت آنها نیز از نظر سرمایه گذاران سنجیده شده است در هر قسمت بنابه نوع داده ها از آزمونهای مناسب آماری مانند تی استیودنت، کروسکال والیس، کی دو، دقیق فیشر، ویلکاکسون و فریدمن استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد که معیارهای مالی برای سرمایه گذاران با اهمیت است. در بررسی مورد به مورد تأثیر پانزده عامل مالی بر تصمیمات سرمایه گذاران مشخص شد، معیارهایی چون سرعت و قدرت نقدشوندگی سهام، روند قیمت سهام و وضع بازار سهام از عوامل معروفی چون سود هر سهم و نسبت قیمت به سود بااهمیت تر بود.

در کشورهای توسعه یافته به استقرار نظارت الکترونیک به عنوان یکی از مهم ترین پیش نیازهای استقرار بورس الکترونیک توجه شده است؛ زیرا توسعه بازار بدون توسعه نظارت، باعث کاهش کارایی آن و در نتیجه کاهش اعتماد سهامداران به بازار و عدم جذابیت آن برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی خواهد شد. هدف این پژوهش تحلیل اثرات کیفیت خرید الکترونیکی سهام بر تصمیم گیری سرمایه گذاران حاضر در بورس اوراق بهادار تهران است. کیفیت خرید الکترونیکی سهام با ابعاد امنیت، طراحی وب سایت، خدمات مشتری و تجربه به عنوان متغیر مستقل و تصمیم گیری سرمایه گذاران نیز به عنوان متغیر وابسته انتخاب شده اند. جهت سنجش متغیر مستقل از پرسشنامه استاندارد 17 شاخصه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش سرمایه گذاران حاضر در بورس اوراق بهادار تهران است که از این جامعه آماری نامحدود تعداد 346 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیات با استفاده از مدل معادلات ساختاری سنجیده شدند. نتایج به دست آمده نشان دادند از میان ابعاد خرید الکترونیکی سهام بعد امنیت با ضریب 72/0 در رتبه اول قرار گرفته و بالاترین میزان رابطه را با تصمیم گیری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران داشته است. خدمات مشتری با ضریب 64/0 در رتبه دوم، طراحی وب سایت با ضریب 51/0 در رتبه سوم و نهایتاً تجربه کیﻔیﺖ ﺳﺮویﺲ با ضریب 31/0 در رتبه آخر (چهارم) قرار گرفته است.

تصمیم گیری سرمایه گذاران در بازارهای مالی از عوامل فراوانی متأثر است که بسیاری از آنها در رویکردهای عقلانی تصمیم گیری توجیه شدنی نیست. عواملی مانند نظام ارزشی، اعتقادات و پیشفرض های فرهنگی موجب بروز سوگیری در فرایند تصمیم گیری می شود که رفتار و تصمیم های سرمایه گذاران را تحت تأثیر قرار می دهد. کانون توجه این پژوهش، شناخت عوامل رفتاری و ارائۀ الگوی تصمیم گیری سرمایه گذاران با تأکید بر مؤلفه های فرهنگی است. فرضیه های مبنایی پژوهش، از مرور نظریه و پژوهش های مرتبط، استخراج و برای پیشبرد مراحل پژوهش، طرح پژوهش ترکیبی در بخش های کیفی و کمّی پژوهش، انتخاب و عملیاتی می شود. در مرحلۀ کیفی ضمن اتخاذ استراتژی پدیدارنگاری، مصاحبه های نیمه ساختاریافتۀ عمیق با خبرگان تصمیم گیری رفتاری انجام شد. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل محتوا تحلیل و براساس آن، پرسشنامۀ پژوهش طراحی شد. در این قسمت با بهره گیری از استراتژی پیمایش، تعداد 500 پرسشنامه به صورت نمونه گیری در دسترس، توزیع و 316 پرسشنامه تکمیل و جمع آوری شد. داده های حاصل از پرسشنامه با نرم افزارهای SPSS و Amos Graphics و با استفاده از روش معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان می دهد در مقولۀ فرهنگ، مؤلفه های نظام ارزشی، کانون کنترل، تحمل ابهام، عادت به سرمایه گذاری و افق زمانی در کنار مقوله های شخصیت، سوگیری شناختی و سوگیری عاطفی، تصمیم های سرمایه گذاران را شکل می دهد و موجب بروز رفتارهای توده وار در تصمیم گیری می شود. همچنین با وجود تأیید تأثیر مقولۀ زمان در سایر پژوهش ها، تحلیل داده ها نشان داد الگوی رفتاری تصمیم گیری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار خراسان رضوی متأثر از عامل زمان نیست.

عوامل زیادی وجود دارند که باعث می شود سرمایه گذاران بصورت هیجانی عمل کرده و تصمیماتی که اتخاذ می کنند باعث ایجاد ضررهای غیر قابل بازگشت برای آنها شود. هدف از این مقاله بررسی نکاتی است که می تواند باعث جلوگیری از تصمیم گیری های هیجانی سرمایه گذاران در بازار سرمایه و نقش مهمی در اتخاذ تصمیمات در فرایند سرمایه گذاری آنها ایفا نماید. تحقیقات نشان داده که سواد مالی می تواند در تصمیم گیری های صحیح سرمایه گذار نقش اصلی را داشته و از هیجانات جلوگیری نماید. همچنین نوع نیاز به هوش هیجانی بستگی به افراد دارد، بنابراین هر فرد با توجه به نیاز می بایست در رابطه با هوش هیجانی خود بهتر بداند و آن را تقویت کند.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تاثیر ارزش افزوده اطلاعات توسعه یافته مطابق با دو سیستم حسابداری اصلی برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری، با تاثیر مستقیم بر ارزش جاری بازار سرمایه شرکت های فهرست شده اجرا شد. برای به دست آوردن نتایج تحقیق، اطلاعات مالی خاص مورد بررسی قرار گرفت و در نمونه ای متشکل از 170 شرکت ایرانی حاضر در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1388 تا 1394 جمع آوری شد و نمونه ها با استفاده از نرم افزار ایویوز مورد سنجش قرار گرفت. در این راستا سه فرضیه تدوین و به منظور آزمون فرضیه های پژوهش تحلیل داده از مدل های اقتصادسنجی سایر مقالات و بر اساس تحلیل رگرسیون چندگانه و سازگار با اهداف پژوهش استفاده شد. در این سطح از پژوهش، تاثیر اطلاعات به دست آمده از طریق حسابداری نقدی (کمیت سنجی شده از طریق جریان نقدی نشئت گرفته از عملیات ها، سرمایه گذاری و تامین مالی) و حسابداری تعهدی(کمیت سنجی شده از طریق سود خالص عملیات و درآمد خالص) بر بازدهی سود سرمایه شرکت های فهرست شده بررسی و برآورد شد. نتایج پژوهش بیانگر این است اطلاعات به دست آمده از حسابداری تعهدی و اقلام نقدی در قیمت سهام تاثیرگذار بوده و همچنین اطلاعات به دست آمده از حسابداری تعهدی (سود عملیات) تاثیر کمتری بر ارزش گذاری قیمت سهام در مقابل با ارزش اطلاعات بدست آمده از حسابداری نقدی(جریان نقد عملیات) دارد.

امروزه اهمیت و جایگاه اطلاعات در تصمیمات سرمایه گذاری بر کسی پوشیده نیست. از این رو کارکرد رسانه های جمعی با تأکید بر دو عنصر اصلی آگاهی بخشی و اطلاع رسانی می تواند نقش بسزایی درتغییرات قیمت سهام و تصمیم گیری سرمایه گذاران ایفا نماید. با این وجود این موضوعی است که کمتر مورد توجه پژوهشگران در کشورهای مختلف و بیش از آن، در ایران قرار گرفته است. از این رو مطالعه حاضر می کوشد تأثیر رسانه های جمعی بر تصمیم گیری سرمایه گذاران را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش رسانه های جمعی شامل رسانه های نوشتاری، دیداری، شنیداری و دیجیتالی بوده و شاخص های تصمیم گیری سرمایه گذاران، مشارکت در بورس و انتخاب سهام اتخاذ شده است. داده های این پژوهش به وسیله پرسش نامه لیکرت و با نمونه گیری از جامعه افرادی که در طول یک هفته به بورس تهران، کرج و قزوین مراجعه نموده اند، گردآوری شده است. در این راستا جهت آزمون فرضیه های پژوهش، از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. نتایج این پژوهش شامل نتایج توصیفی و تحلیلی نشان دهنده وجود رابطه معنی دار میان استفاده از رسانه های جمعی و مشارکت در بورس و انتخاب سهام توسط سرمایه گذاران بوده است. هم چنین بر اساس نتایج این پژوهش، سرمایه گذاران جهت مشارکت و انتخاب نوع سهام بیشتر ازرسانه های جمعی اینترنت و تلویزیون استفاده نموده اند.   Nowadays, all of the people know the importance and status information for investment decisions making. Thus, the function of the massmedia, with emphasis on two main elements of awareness and information play an important role to play speculating on changes in stock prices and investment decision. This subject is less attention by researchers in various countries including Iran. This study attempts to influence the media to examine the investment decision in stock. In this study, the mass media including print media, visual, digital audio and investment decision criteria, participation in the stock and stock options have been adopted.The data for this study were collected through a Likert questionnaire and a sampling of the people who have to go through a week of stock markets of Tehran, Karaj and Qazvin.To test the research hypothesis, correlation and regression are used. The results of this study include descriptive and analytical results indicated a significant relationship between media use and participation by investors in the stock and stock options, respectively. According to the study results, Participation and choice of most stock investors have used the mass media, internet and TV.

هدف: فرایند تصمیم گیری انسان پیچیده است و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. تصمیم گیری احساسی سرمایه گذاران، انحراف قیمت سهام از قیمت های واقعی را به دنبال دارد و به قیمت گذاری نادرست سهام و درنتیجه سرمایه گذاری ناکارآمد منجر می شود. مالی رفتاری در پاسخ به انتقادهای وارده به نظریه های مالی سنتی، تلاش می کند تا با در نظر گرفتن این واقعیت که سرمایه گذاران به طور کامل منطقی نیستند و سویه های رفتاری بر تصمیم های آنان اثر می گذارد، ناهنجاری های موجود در بازارهای مالی را توضیح دهد. با توجه به ضرورت موضوع و نبود مدل جامعی که عوامل اثرگذار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران را در محیط بومی بازار سرمایه ایران نشان دهد، پژوهش حاضر به تدوین این مدل پرداخته است.روش: در پژوهش حاضر، از روش نظریه داده بنیاد چندوجهی استفاده شده است. برای گردآوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق با خبرگان حرفه ترتیب داده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، سرمایه گذاران فردی فعال در بازار سرمایه ایران هستند. فرایند انجام مصاحبه، تجزیه و تحلیل آن ها و ارائه مدل، از اسفند 1397 آغاز شد و تا پایان سال 1399 ادامه یافت. از مصاحبه های انجام شده با خبرگان، در نهایت 67 مقوله اصلی و 218 مفهوم استخراج شد که مدل کلی پژوهش را شکل داد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل علّی اثرگذار بر تصمیم گیری سرمایه گذاران عبارت اند از: پشیمان گریزی، طمع، ترس، ناهماهنگی شناختی، اثر شهرت، لنگر ذهنی، خوداسنادی، زیان گریزی، لذت قمار، تفکر سرمایه گذاری، رفتار توده ای، داشتن بیش نگری، نماگری، هیجان کاذب، اعتمادبه نفس کاذب، تعصب به گذشته، تازه گرایی، حسابداری ذهنی، توانمندپنداری، عدم تقارن معاملاتی، خطای شباهت، اثر کهربایی، توهم قمارباز، انگیزه، افق زمانی، اثر سود اولیه، تجربه، سن، جنسیت و تحلیل.نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، سرمایه گذاران فردی می توانند با پیاده سازی راهبردهای ارائه شده، از طریق شناسایی و کاهش سویه های ذهنی خود، کیفیت تصمیم گیریشان را بهبود بخشند و تصمیم های سرمایه گذاری کاراتری اتخاذ کنند. این راهبردها عبارت اند از: خودشناسی، یادداشت برداری، دانش بازار سرمایه، تمرکز، کلی نگری، صبر، پذیرش و بررسی اشتباه ها، خوداتکایی، مشورت، انتقادپذیری، انعطاف ذیری، مطالعه، متنوع سازی و حواس پرتی.

بر مبنای ادبیات مالی رفتاری، نگرش و رفتار سرمایه گذاران از طریق تاثیر بر تصمیمات سرمایه گذاری منجر به توزیع عادلانه خدمت به بازیگران بازار سرمایه می شود. ایجاد چنین عدالتی نیازمند شناسایی و اولویت بندی مولفه های مؤثر بر رفتارهای تصمیم گیری سرمایه گذاران است. لذا، در این پژوهش تلاش شده است تا مؤلفه های تأثیرگذار بر نگرش و رفتار سرمایه گذاران در تصمیمات سرمایه گذاری شناسایی شده و با تعریف مفهومی و عملیاتی و مشخص نمودن ارتباط بین آنها، مدل جامع تصمیم گیری مبتنی بر رفتار و نگرش سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران تدوین گردد. جهت تدوین مدل پژوهش و برازش آن، تعداد 350 پرسشنامه به صورت نمونه گیری تصادفی در دسترس توزیع گردیده که 225 پرسشنامه تکمیل و جمع آوری شده است. برای آزمون داده های حاصل از پرسشنامه نیز، از فن معادلات ساختاری استفاده گردیده است. مولفه های اصلی پژوهش شامل، درک از عملکرد خود، توانایی مالی، تورش های شناختی، نگرش رفتاری و تصمیم بهینه سرمایه گذاران می باشند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که نگرش رفتاری با تصمیم بهینه سرمایه گذاران رابطه منفی و معنی داری دارد؛ اما توانایی مالی دارای رابطه مثبت و معنی داری با تصمیم بهینه سرمایه گذاران است. نتایج دیگر پژوهش مؤید ان است که درک از عملکرد خود با نگرش رفتاری رابطه منفی و معنی دار و در مقابل، با توانایی مالی رابطه مثبت و معنی داری دارد.

هدف: اکثر نظریه های مالی اقتصادی بر این فرض استوارند که سرمایه گذاران در زمان تصمیم گیری به صورت کاملاً عقلایی عمل می کنند که با نظریه انسان اقتصادی عقلایی کاملاً منطبق است. سرمایه گذاران به هنگام سرمایه گذاری تمام جوانب را در نظر می گیرند و عقلایی ترین تصمیم را اتخاذ می کنند. ولی در برخی مواقع عواملی باعث بروز رفتار غیرعقلایی می شود و نحوه تصمیم گیری آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد که ناشی از ناکارایی بازارهای مالی است. یکی از مهم ترین وظایف نهادهای ناظر بازار سرمایه، کنترل نوسان ها است که این کنترل با استفاده از ابزارها و قوانین مختلف انجام می شود. نظارت سازمان بورس بر شرکت ها از طریق مکانیزم های نظارتی انجام می شود. هدف از این پژوهش بررسی مکانیزم های برگزاری کنفرانس های خبری، اطلاعیه شفاف سازی در خصوص نوسان قیمت سهام، اطلاعیه شفاف سازی در خصوص شایعه و توقف نماد معاملاتی می باشد.روش: جامعه ی آماری این پژوهش، کلیه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در یک دوره ی 7 ساله، از سال 1394 تا 1401 می باشد. داده های مورد نیاز برای اجرای این پژوهش، از طریق بانک اطلاعاتی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران (کدال) و نرم افزار رهاورد نوین جمع آوری شده است. علاوه بر این، با استفاده از نرم افزارهای اکسل (به منظور جمع آوری و مرتب سازی داده ها)، اس پی اس اس و ایویوز به آزمون فرضیه ها و تجزیه وتحلیل یافته ها پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش رویدادی است که مرسوم ترین آزمون آماری برای مطالعات رویداد پژوهی آزمون t است. در این پژوهش برای ارزیابی الزامات قانونی در بازار سرمایه، حجم معاملات پیرامون زمان انتشار اطلاعیه های برگزاری کنفرانس های خبری، شفاف سازی خصوص نوسان قیمت سهام، شفاف سازی در خصوص شایعه و توقف نماد معاملاتی مورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: نتایج آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که برگزاری کنفرانس خبری و اطلاعیه شفاف سازی در خصوص شایعه بر تصمیم گیری سرمایه گذاران تأثیری ندارد. علاوه بر این، تجزیه وتحلیل داده های پژوهش حاکی از این است که اطلاعیه شفاف سازی در خصوص نوسان قیمت سهام و اطلاعیه شفاف سازی در خصوص شایعه و توقف نماد معاملاتی بر تصمیم گیری سرمایه گذاران تأثیر دارد.نتیجه گیری: یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در عدم تأثیر کنفرانس های خبری و اطلاعیه های شفاف سازی بر تصمیمات سرمایه گذاران، نقص در سیستم اطلاعاتی و کارایی ضعیف بازار بورس تهران است. علاوه بر این، عدم دانش تخصصی سرمایه گذاران نیز در این پدیده نقش دارد. سرمایه گذاران در بازار سهام تمایل دارند اطلاعات مربوط به قیمت، بازده و عملکرد سهام شرکت ها را بر اخبار منتشر شده توسط رسانه ها اولویت دهند. برای ترویج سرمایه گذاری در بازارهای سهام، کشورها باید اطلاعات بهتری را در اختیار سرمایه گذاران قرار دهند. این امر می تواند با افزایش الزامات تعیین شده توسط سازمان های نظارت بر بازار سهام و ایجاد چارچوبی برای ارزیابی سیاست ها و رویه ها با حمایت دولت ها محقق شود. بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد می شود سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد نظارتی و شرکت بورس و اوراق بهادار به عنوان نهاد اجرایی بازار سرمایه، قوانین و مقررات حاکم بر بازار را بررسی و بازنگری کنند.