گروه های کاری

در عرصه جاری مقوله دانش و مدیریت آن مورد توجه بوده و به دلیل اهمیت بسزای دانش به عنوان یک سرمایه نامشهود، پژوهش های زیادی در امر مدیریت دانش انجام پذیرفته است. پژوهش های صورت گرفته در این زمینه کمتر به نقش رفتار سازمانی پرداخته است، از این روی در این پژوهش سعی شده است مدیریت دانش سازمانی را از حیث رفتار سازمانی مورد بررسی قرار دهیم. هدف از این مقاله، توصیف و تشریح مشخصات رفتار یادگیری در گروه های کاری است که به روش پیمایشی صورت گرفت. رفتار یادگیری به عنوان بخش مهمی از فرایند یادگیری فردی و سازمانی و نیز بعنوان بخش مهمی از مدیریت دانش در سازمان ها شرح داده شده است. این مقاله پیشنهاد می کند که مشخصات شغل (تنوع، اهمیت و هویت وظیفه) و نیز سبک های رهبری (مردم گرا و وظیفه گرا)، نقش مثبتی در رفتار یادگیری در گروه های کاری دارند. این مطالعه در سه سازمان خدماتی دولتی؛ یعنی مراکز بهداشت و درمان سه شهر استان خراسان رضوی، در قالب دوازده تیم کاری صورت گرفته است. فرآیند یادگیری اعضای تیم با تنوع و اهمیت وظیفه و نیز سبک رهبری مردم گرا تعیین می شود. سبک رهبری وظیفه گرا اثری منفی روی فرایند یادگیری اعضای تیم دارد.

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل طفره روی اجتماعی جهت شناخت ابعاد، عوامل موثر و پیامدهای آن در بخش دولتی صنعت پالایش و پخش نفت بود. گردآوری داده های این پژوهش با رویکرد کیفی به وسیله ادبیات موضوع و 12 مصاحبه نیمه ساختارمند به شیوه گلوله برفی با کارکنان خبره این صنعت در حوزه فعالیت های گروهی صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون (ترکیبی) استفاده شد. پس از کدگذاری داده ها، الگوی ارتباطی مضمون های کشف شده به صورت مدل ترسیم و روایی و قابلیت اطمینان یافته ها بررسی و تایید گردید. نتایج به دست آمده 78 مفهوم منحصر به فرد را نشان داد که در 2 بعد (طفره روی کفایتی و طفره روی رقابتی) برای پدیده طفره روی اجتماعی، 5 عامل اثرگذار ( عوامل مرتبط با کار، عوامل فردی، وضعیت گروه، عوامل سازمانی و مدیریتی و عوامل اجتماعی ) و 5 پیامد ( عواطف فرد، عملکرد فرد، عملکرد گروه، جوّ گروه و وضعیت سازمان ) قرار گرفته است.