نمودشناسی تفسیری

 هدف پژوهش حاضر، بررسی افق ها، تنگنا ها و راهکارهای برنامه معلم پژوهنده به مثابه اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلماناست. برای درک تجربه زیسته معلمان پژوهنده از روش نمودشناسی تفسیری و جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش تحلیل محتوا به روش کیفی استفاده شده است. نمونه های پژوهش شامل 20 نفر (10 مرد و 10 زن) از معلمان و دبیران شرکت کننده در برنامه معلم پژوهنده هستند و به گونه ای انتخاب شدند که هم دوره ضمن خدمت اقدام پژوهی را گذرانده باشند و هم گزارش های آن ها حداقل از منتخبین بوده باشد. سؤالات پژوهش عبارت بودند از؛ افق های اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمان کدامند؟ تنگناهای اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمآنچه هستند؟ مهم ترین راهکارهای کاهش تنگناهای اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمان کدامند؟ داده ها از راه مصاحبه ژرف نیمه ساختاریافته و مشاهده هدفمند جمع آوری و سپس نگاشته و به روش ون منن تحلیل شدند. بر بنیاد یافته های پژوهش مهم ترین افق های اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمان شامل نزدیک کردن فاصله نظر و عمل،گسترش مشارکت و تبادل اطلاعات و تجارب، دوری از عوام زدگی و پاسخ گویی علمی به چالش ها، تولید دانش بومی و کاربردی، رشد خودباوری و احساس خودارزشمندی و بهبود کیفیت تدریس بود. مهم ترین تنگنا های آن نیز شامل گسترش عدم صداقت علمی،عدم وجود انگیزه و احساس نیاز به پژوهشگری، عدم وجود فرهنگ پژوهش و پژوهشگری، کیفیت پایین دوره های آموزشی و فقدان تسلط معلمان، عدم دسترسی به منابع و امکانات لازم، نبود نگرش مثبت در بین مسئولان و معلمان نسبت به اقدام پژوهی و دقت پایین در داوری گزارش ها بود. درنهایت راهکارهای کوتاه مدت و بلندمدت توسط شرکت کنندگان برای کارآمدتر کردن برنامه معلم پژوهنده و رفع تنگناهای موجود بیان شد.

هدف پژوهش حاضر واکاوی ادارک معلمان دوره ابتدایی از تربیت تمام ساحتی؛ موانع و راهکارهای اجرای آن در مدارس ابتدایی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت کیفی بود که با روش پدیدارشناسی انجام یافت. به منظور گردآوری داده ها با 10 نفر از معلمان دوره ابتدایی که با روش نمونه گیری گلوله برقی و به شکل هدف مند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق صورت گرفت. جهت تعیین حجم نمونه از اشباع نظری داده ها استفاده شد، لذا در هفتمین مصاحبه اشباع داده ها حاصل شد اما مصاحبه تا دهمین نفر ادامه یافت. یافتههای پژوهش نشان داد تربیت تمام ساحتی از دیدگاه معلمان با موانعی چون کمبود امکانات، فضا و وقت (سخت افزای و نرم افزاری)، تراکم بالای دانش آموزان، حجم بالای کتاب درسی و برنامه و طرح های متعدد در مقطع ابتدایی، محدودیت توانایی معلمان و کیفیت کم برخی از دوره ها ضمن خدمت معلمان، جداسازی ساحت ها و توجه کمتر به همپوشانی ساحت ها روبرو است. در ارتباط با راهکارهای برطرف نمودن موانع، شرکت کننده گان به تغییر نگرش دست اندرکاران، مدیران، معاونین، معلمان و والدین نسبت به تربیت یکپارچه، طراحی فضا و تدارک امکانات برای تربیت تمام ساحتی دانش آموازن، کاهش و تغییر محتوای کتاب های درسی مبتنی بر اسناد تحولی آموزش و پرورش و تربیت چند ساحتی، کاستن از طرح ها و برنامه های مقطع ابتدایی و توجه ویژه به تربیت تمام ساحتی، تالیف کتب، مقاله، فیلم و پوستر برای تربیت تمام ساحتی دانش آموزان، و گنجاندن دوره های تربیت تمام ساحتی برای دانش آموزان اشاره نمودند.