اقدا م پژوهی

 هدف پژوهش حاضر، بررسی افق ها، تنگنا ها و راهکارهای برنامه معلم پژوهنده به مثابه اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلماناست. برای درک تجربه زیسته معلمان پژوهنده از روش نمودشناسی تفسیری و جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش تحلیل محتوا به روش کیفی استفاده شده است. نمونه های پژوهش شامل 20 نفر (10 مرد و 10 زن) از معلمان و دبیران شرکت کننده در برنامه معلم پژوهنده هستند و به گونه ای انتخاب شدند که هم دوره ضمن خدمت اقدام پژوهی را گذرانده باشند و هم گزارش های آن ها حداقل از منتخبین بوده باشد. سؤالات پژوهش عبارت بودند از؛ افق های اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمان کدامند؟ تنگناهای اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمآنچه هستند؟ مهم ترین راهکارهای کاهش تنگناهای اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمان کدامند؟ داده ها از راه مصاحبه ژرف نیمه ساختاریافته و مشاهده هدفمند جمع آوری و سپس نگاشته و به روش ون منن تحلیل شدند. بر بنیاد یافته های پژوهش مهم ترین افق های اقدام پژوهی بر پژوهشگری معلمان شامل نزدیک کردن فاصله نظر و عمل،گسترش مشارکت و تبادل اطلاعات و تجارب، دوری از عوام زدگی و پاسخ گویی علمی به چالش ها، تولید دانش بومی و کاربردی، رشد خودباوری و احساس خودارزشمندی و بهبود کیفیت تدریس بود. مهم ترین تنگنا های آن نیز شامل گسترش عدم صداقت علمی،عدم وجود انگیزه و احساس نیاز به پژوهشگری، عدم وجود فرهنگ پژوهش و پژوهشگری، کیفیت پایین دوره های آموزشی و فقدان تسلط معلمان، عدم دسترسی به منابع و امکانات لازم، نبود نگرش مثبت در بین مسئولان و معلمان نسبت به اقدام پژوهی و دقت پایین در داوری گزارش ها بود. درنهایت راهکارهای کوتاه مدت و بلندمدت توسط شرکت کنندگان برای کارآمدتر کردن برنامه معلم پژوهنده و رفع تنگناهای موجود بیان شد.

مطالعه حاضر به منظور بررسی ماهیت علمی تحقیقات اقدا مپژوهی انجام گرفته توسط معلمان پژوهنده، انجام شد. رویکرد این پژوهش آمیخته)کمّی-کیفی( و در آن از دو روش توصیفی و تحلیل اسناد استفاده شده است و دارای دو جامعه آماری بود؛ 1. جامعه اول: کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهر سنندج که حداقل یک بار تحقیق اقدا مپژوهی انجام داده بودند 2. جامعه دوم:کلیه گزار شهای اقدا مپژوهی برتر استانی که در دورههای دوازدهم و سیزدهم برنامه معل مپژوهنده به دبیرخانه مرکزی معل مپژوهنده ارسال شدهاند، که طبق آمار اعام شده توسط پژوهشکده تعلیم و تربیت استان کردستان، شامل 36 گزارش بود. برای تع یین حجم نمونه در بخش کمی از نمون هگیری در دسترس و در بخش کیفی از نمون هگیری هدفمند استفاده شد. پرسشنامه، چ کلیست و مصاحب ه نیمهساختارمند نیز برای گردآوری دادهها به کار برده شد. جهت بررسی روایی صوری پرسشنامه به نظر ده نفر از معلمان پژوهنده برتر استناد گردید، همچنین جهت سنجش پایایی از ضریب آلفا ی کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای پرسشنامه برابر با ) 89 / 0( و برای چ کلیست ) 77 / 0( بود. نتایج پژوهش نشان م یدهد که معلمان دیدگاه مثبتی نسبت به روش تحقیق اقدا مپژوهی برای بررسی و حل مسائل آموزشی دارند، و تمایل زیادی دارند از رویکرد تفسیری برای انجام اقدا مپژوهی استفاده کنند، اما بررسی گزار شهای اقدا مپژوهی بیانگر کیفیت پا یین این گزار شهای از لحاظ علمی بود. در واقع معلمان در مرحله جم عآوری و تحلیل اطلاعات از روشهای مناسبی استفاده نکردهاند و ابزار مورد استفاده، دقت و روایی لازم را ندارد. نتایج همچنین نشان داد که معلمان در رعایت اصول اخلاقی تا حدودی موفق عمل کردهاند.