منطقه آزاد اروند

ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد جایگاه ویژه ای در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند، بر همین اساس باید توسعه قابلیت ها، امکانات و تسهیلات مورد نیاز جهت افزایش جذب گردشگران مورد توجه قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی راهکارهای توسعه ی گردشگری منطقه آزاد اروند می باشد. پژوهش حاضر توصیفی می باشد. جامعه آماری کلیه کارشناسان و شاغلین و بخش گردشگری در سازمان منطقه آزاد اروند، اداره ی میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و شهرداری آبادان، که تعداد آنها 36 نفر است، می باشد. به علت محدودیت جامعه آماری، تمامی افراد مورد آزمون قرار می گیرند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در تجزیه و تحلیل داده ها ازآزمونTتک نمونه ای با استفاده از نرم افزارSPSSاستفاده می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد که جذب سرمایه های غیر دولتی، زیرساخت ها و امکانات رفاهی و قابلیت های گردشگری همگی دارای نقشی بسیار موثر در توسعه گردشگری این منطقه می باشند. منطقه آزاد اروند با پتانسیل های منحصر به فرد خود توانایی رسیدن به جایگاه ویژه ای در زمینه گردشگری و جذب گردشگر را دارد. در پایان راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ درﺟﻬﺖ توسعه توریسم ملی و بین المللی ارائه می گردد.  

تاثیر توریسم خارجی همواره با حساسیتهای متعددی روبرو بوده است. در سالهای اخیر گردشگران عراق در منطقه آزاد اروند که در بر گیرنده دو شهر آبادان و خرمشهر است ، حضور گسترده داشته و از این روی این مقاله قصد دارد بر آثار این حضور بر نابرابری درآمدی در منطقه براساس تئوری کوزنتس بپردازد. تجزیه و تحلیل بر اساس روش داده های ترکیبی و آزمونهای مربوطه صورت گرفته است . نتایج نشان دهنده آن است افزایش گردشگران اگرچه ممکن است در سطوح پایین گردشگر موجب افزایش نابرابری میگردد اما با افزایش بیشتر این اثر کاهش یافته و از سطحی به بعد افزایش گردشگران می تواند به توسعه اثر گذازی بیشتر منجر گشته و سبب افزایش ظرفیتهای اقتصادی منطقه آزاد اروند گردد. بطوریکه تمام سطوح اضناف و بنگاههای اقتصادی منطقه از حضور گردشگران منتفع و بهره مند شوند و بدینسان می توان اظهار نمود که نتایج مقاله تئوری منحنی کوزنتس توریستی را در منطقه آزاد اروند تایید مینماید.

موقعیت ژئوپولیتیک منطقه آزاد اروند و ضرورت تأمین امنیت منطقه ای از طریق تدابیر غیر نظامی در منطقه حساس خلیج فارس از سویی، و توجه ویژه به درآمدهای جایگزین در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی و بدون نفت از سوی دیگر، توسعه مناطق آزاد تجاری مثل اروند برپایه فعالیت هایی نظیرتوسعه گردشگری را براساس قابلیت های سرشاری که از نظرعمق ژئوپلتیکی در این زمینه دارد ضروری ساخته است. در این راستا در پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت های پیمایشی- میدانی، ضمن بهره گیری از تکنیک SWOT مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیداتی که می تواند از منظر سیاسی بر توسعه گردشگری منطقه اثرگذار باشد؛ مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته است. بر این اساس جهت شناسایی و تعیین میزان اولویت عوامل موثر بر گردشگری منطقه با استفاده از تدوین پرسشنامه در قالب طیف لیکرتی، تعداد40 سوال با رویکرد کالبدی، طبیعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی طراحی و با نظرسنجی از کارشناسان و مدیران محلی اصلاح و هدفمند گردید. پرسشنامه ها یبن200نفر(30نفراساتید وکارشناسان گردشگری، 85نفرگردشگر،40 نفر بومی منطقه و45 نفر از کارکنان گردشگری و آژانس های مسافرتی) توزیع و تکمیل گردید. نتایج حاصل نشان داد که رویکرد انتخابی در زمینه تدوین راهبردها و استراتژیهای توسعه گردشگری منطقه آزاد اروند از منظر سیاسی، رویکرد کمینه- بیشینه یا استراتژیهای بازنگری(WO)می باشد که هدف آن استفاده از فرصت ها و قابلیت های بیرونی جهت تقویت و ارتقای ضعف هایی است که این ناحیه در برنامه ریزی گردشگری با آن رو به رو می باشد.

پایش تغییرات واحدهای اراضی، مستلزم استفاده از روش های سریع و مناسب جهت جمع آوری اطلاعات و تلفیق لایه های اطلاعاتی با یکدیگر است.داده های استخراج شده از تصاویر ماهواره ای و تلفیق آن ها با داده های زمینی می تواند اطلاعات دقیق و بهتری را برای تصمیم گیریهای چندجانبه فراهم نماید. منطقه آزاد اروند با مساحت 37219 هکتار در شمال غربی خلیج فارس شامل شهرهای آبادان، خرمشهر و مینوشهر(جزیره مینو) می باشد، که در محل تلاقی دو رودخانه اروندرود و کارون واقع است.در این تحقیق از تصاویر TM سال 1368،ETM سال 1380 و OLI 1393 استفاده گردید. برای تهیه نقشه کاربری اراضی/پوشش اراضی از الگوریتم حداکثر احتمال روش طبقه بندی نظارت شده استفاده گردید و در نهایت پنج نوع کاربری (کشاورزی و باغات، شوره زار، مرتع و اراضی بایر، مسکونی و تاسیسات و سطوح آبی)در منطقه شناسایی شد. نتایج بیانگر تغییرات گسترده ای در منطقه مورد مطالعه بوده است.مراتع و اراضی بایر روند کاهشی را در بازه ی زمانی مورد مطالعه داشته است.اراضی کشاورزی و باغات نیز تا سال 1380 روند افزایشی و دربازه ی زمانی بعدی تا سال 1393 روند کاهشی داشته است.کاربری مسکونی و تاسیسات صنعتی از 12 درصد کل منطقه در سال 1368 به 7/14 درصد در سال 1380 و 6/29 درصد در سال 1393 افزایش یافته است.با توجه به اینکه منطقه آزاد اروند در بازه زمانی مورد مطالعه تغییرات کاربری زیادی متناسب با وضعیت خاص اقتصادی، جغرافیایی و استراتژیک داشته است،در مدیریت کاربری اراضی منطقه برنامه ریزی برای تغییرات باید مدنظر قرار گیرد،که با اصل توسعه پایدار در یک راستا باشد و به منابع طبیعی منطقه کمترین آسیب را وارد کند.

این پژوهش با موضوع" ارائه الگوی فرصت های نوآورانه بازاریابی برای کارآفرینان در حوزه گردشگری حلال" از لحاظ هدف کاربردی، ماهیت داده ها آمیخته و اکتشافی ؛ از نظر روش گردآوری داده ها پژوهشی توصیفی است. جامعه آماری به دو دسته تقسیم می شوند، دسته اول شامل خبرگان و متخصصانی که با مفاهیم کامل صنعت گردشگری حلال و فرصت های نوآورانه بازاریابی برای کارآفرینان این حوزه آشنایی کامل دارند. دسته دوم شامل مجریان و ذینفعان این صنعت یعنی شرکت های ارائه دهنده ی خدمات گردشگری، توریستی که خود نیز شامل زیر مجموعه های از جمله (مدیران، کارمندان، کارشناسان) می باشد. که این جمعیت مسئول پرکردن پرسشنامه ها در بخش کمی می-باشند. در بخش کیفی حجم نمونه 11 نفر از خبرگان و متخصصان مرتبط با موضوع بوده که مصاحبه ساختاریافته ی بسته با این افراد انجام خواهد شد. در بخش کمی پرسشنامه ها بین 57 نفر از کارکنان شرکت های گردشگری، توریستی منطقه آزاد اروند توزیع شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه توسط پژوهشگر انجام شد. بدین صورت که نخست تمامی معیارها و زیر معیارهای با استفاده از نظرات خبرگان استخراج شده است. سپس از طریق روش دلفی نسبت به اعتبار سنجی این عوامل پرداخته شد. در مرحله کمی از مدلسازی معادلات ساختاری و روش تحلیل عاملی با نرم افزار Spss و LISREL مورد تحیل قرارگرفت. نتایج به دست آمده به شناسایی پنج عامل فرصت های نوآورانه بازاریابی برای کارآفرینان( ارزش ایجاد شده برای گردشگران، نوآوری در محصولات و خدمات، شبکه های اجتماعی برای تبلیغات، فن آوری های روز برای شبکه های توزیع و محصولات و خدمات پایدار) انجامید. الگوی مذکور و روابط ارائه شده در آن با استفاده از آزمون مدل معادلات ساختاری مورد ارزیابی قرار گرفت و تاثیر این مؤلفه ها تایید شد.

هدف: افزایش آگاهی زیست محیطی در میان مصرف کنندگان، آنها را بر آن می دارد تا توجه بیشتری به کسب و کارهای سبز داشته باشند. هدف اصلی از اجرای این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر حمایت مصرف کننده از کسب و کارهای سبز در منطقه آزاد اروند با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تکنیک تاپسیس بود.روش: این پژوهش توصیفی و از حیث هدف کاربردی است. جامعه مورد مطالعه مصرف کنندگان مشاغل خانگی در منطقه آزاد اروند بوده که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که، اقدامات خیرخواهانه کسب و کار، ارزش دادن کسب و کار به طبیعت، اخلاق در کسب و کار، کیفیت ادراک شده محصول به عنوان عوامل اثر گذار بر حمایت مصرف کننده از کسب و کارهای سبز در منطقه آزاد اروند هستند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از رتبه بندی گزینه ها با تکنیک تاپسیس حاکی از این است که گزینه ی منافع ارائه شده از محصولات کسب و کار سبز از اولویت برتری نسبت به سایر گزینه ها برخوردار است، به همین ترتیب رتبه سایر معیارها نیز مشخص شده است.

 هدف این پژوهش، طراحی الگویی مؤثر در ارتباط با جذابیت بازار صادراتی مناطق آزاد ایران بود. روش تحقیق از نظر هدف توسعه ای- کاربردی و از نظر شیوه تحلیلی، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری کلیه متخصصین و کارشناسان منطقه آزاد اروند به تعداد 1000 می باشند که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با استفاده از فرمول کوکران تعداد 278 نفربه عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. تحلیل داده ها در قسمت کیفی با روش تحلیل تم مبتنی بر کدگذاری 3 مرحله ای براون و کلارک انجام گرفت. بدین منظور پس از مطالعه پیشینه موضوع از روش تحلیل تم، عوامل و مؤلفه های جذابیت بازار صادراتی مناطق آزاد ایران شناسایی و اولویت بندی شدند. در نهایت برای سنجش تحلیل میزان روابط بین متغیرهای مدل از روش الگویابی معادلات ساختاری در نرم افزار PLS استفاده شد. نتایج تحلیل عوامل و مؤلفه های جذابیت شامل عوامل داخلی (عوامل اطلاعاتی، ویژگی های درون سازمانی، موانع داخلی سازمان، بسترهای زمینه ای و عوامل دولتی)، عوامل خارجی (عوامل ارتقاء و خلق مزیت رقابتی، عوامل محیط کسب و کار، عوامل مرتبط با صنعت و مرتبط با بازاریابی، سرمایه گذاری، عوامل سیاسی، استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی، عملکرد اقتصادی، عوامل رویه ای، تحلیل مشتری، حمایت همه جانبه، ترغیب و ارزیابی و تحلیل بازارهای بین المللی) می باشد. نتایج تحلیل سلسله مراتبی فازی هم چنین نشان داد که مهم ترین عوامل جذابیت، به ترتیب عبارتند از: عوامل خارجی و  عوامل داخلی . مهم ترین عوامل خارجی جذابیت بازار صنعت به ترتیب عبارتند از: ارزیابی و تحلیل بازارهای بین المللی، تحلیل مشتری، عملکرد اقتصادی، استراتژی های ورود به بازارهای بین المللی، خلق مزیت رقابتی، عوامل مرتبط با صنعت، عوامل محیط کسب و کار، سرمایه گذاری، عوامل مرتبط با بازاریابی، عوامل سیاسی، عوامل رویه ای، حمایت  همه جانبه و انگیزه و ترغیب. مهم ترین، عوامل داخلی جذابیت عبارتند از: ویژگی های درون سازمانی، عوامل اطلاعاتی، بسترهای زمینه ای، عوامل دولتی و موانع داخلی سازمان.  نتایج تحلیل کمی نشان می دهد که عوامل خارجی و داخلی جذابیت بازار صنعت بر جذابیت بازار صادراتی مناطق آزاد ایران تأثیر دارد.