عملیات مشترک و مرکب

در گذشته بیشتر عملیات های نظامی بر اساس برآوردهای اطلاعاتی، نیروی انسانی، لجستیکی و سایر برآوردها و طرح های عملیاتی طرح ریزی و اجرا می گردیدند ولی به مرور زمان با گسترش عملیات های مشترک و حتی مرکب روش های پیش بینی، طرح ریزی و تصمیم گیری نیز متنوع تر شده و توسعه یافتند. در این مقاله کاربرد روش های پیش بینی و آینده پژوهی مورد توجه قرار گرفته و روش های متنوع مورد استفاده شناسایی، معرفی گردیدند. با مرور کاربرد این روش ها در مقالات علمی 10 سال اخیر و نظرات صاحب نظران مشخص گردید که روند استفاده از روش های پیش بینی و آینده پژوهانه رو به افزایش است. بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با صاحب نظران و متخصصین روش های پیش بینی و آینده پژوهی در دو گروه روش های کمی و کیفی (98 روش اولیه) شناسایی گردیدند و با استفاده از روش PCA تعداد 64 روش استخراج و با روش تحلیل اهمیت- عملکرد (IPA) وضعیت کاربرد این روش ها در تصمیم گیری محیط عملیات مشترک و مرکب محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که از گروه روش های کمی؛ روش های تخمین حداکثر احتمال، مدل سازی رایانه، شبیه سازی، میانگین متحرک خودهمبسته، روش های غیرخطی پیش بینی، خودهمبسته، بردار خودهمبسته بدون محدودیت، الگوریتم ژنتیک و تحلیل روند و از گروه روش های کیفی نیز روش های تحلیل میک مک، دیده بانی آینده، رویه های آینده پژوهی مشارکتی، روش های گروه- مؤلفه، چشم اندازسازی، بازی جنگ و تحلیل مؤلفه اصلی از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. همچنین در پایان با توجه به لزوم آشنایی تصمیم گیران محیط های عملیاتی مشترک و مرکب پیشنهادهایی برای بهبود استفاده از این روش ها ارائه شده است.

       امروزه طراحان جنگی به خوبی می دانند که اجرای عملیات به صورت تک نیرویی و مبتنی بر یکی از عرصه های زمین، هوافضا و دریا پیامدی جز شکست و یا تحمل تلفات سنگین به دنبال نخواهد داشت. لذا طرحریزی و اجرای عملیات ها غالباً به صورت مشترک و با مشارکت عناصری از هر یک از عرصه های پیش گفته انجام می شود. بکارگیری مشترک عرصه های سنتی موجب تقویت قدرت سخت در میدان نبرد شده در حالی که بخش قابل توجهی از توان رزمی دشمن را روحیه، احساسات و انگیزه نیروی انسانی تشکیل می دهد که بایستی به وسیله قدرت نرم مستهلک گردد. فرماندهان عملیات های مشترک با الحاق فضای سایبر به عنوان بعد پنجم میدان نبرد به عرصه های سنتی، از قدرت نرم و سخت جنگ سایبری بهره برده و با ترکیب آن به آلیاژی جدید به نام قدرت هوشمند دست یافته اند. شاخصه های منحصر بفرد عرصه سایبری موجب پراکندگی قدرت شده و میل به جنگ ناهمطراز را به شدت نزد بازیگران دولتی و غیر دولتی افزایش داده و قدرت های نظامی بزرگ را با چالش مواجه کرده است. آنها با گسترش پیمان های نظامی قبلی خود مثل ناتو و یا ایجاد پیمان های جدید بین المللی ، بناچار عملیات های مرکب را برای دستیابی به اشراف نسبی در این عرصه طراحی و اجرا می نمایند.