راهبردهای پردازش هیجان مدار

اﺧﯿﺮاً آﻣ ﻮزش ﻫ ﺎ و ﻣﺪاﺧﻠ ﻪ ﻫ ﺎی ﻫﯿﺠ ﺎﻧﯽ ﺑ ﺮای ﺑﻬﺒ ﻮد ﺳ ﺎزﮔﺎری ﺗﺤﺼ ﯿﻠﯽ داﻧ ﺶ آﻣ ﻮزان ﺑ ه ﺧﺼﻮص داﻧﺶآﻣﻮزان ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮ ایﻦ اﺳﺎس ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑ ﺎ ﻫ ﺪف ﺑررسی ﺗﺎﺛﯿﺮ آﻣﻮزش راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﭘﺮدازش ﻫﯿﺠﺎنﻣﺪار ﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎری ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ داﻧ ﺶ آﻣ ﻮزان ﻧﺎﺳ ﺎزﮔﺎر دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺷﻬﺮ ﮐﺮﻣﺎن اﻧﺠ ﺎم ﺷ ﺪ. ﻃ ﺮح ﭘ ﮋوﻫﺶ از ﻧ ﻮع ﺷ ﺒﻪ آزﻣﺎیﺸ ﯽ ﺑ ﺎ ﻃ ﺮح ﺷ ﺒﻪ ﭘ ﯿﺶ آزﻣ ون ، ﭘﺲ آزﻣﻮن یا ﮔﺮوه آزﻣ ﺎیﺶ ﮔ ﺮوه ﮔ ﻮاه اﺳ ﺖ. ﺟﺎﻣﻌ ه آﻣ ﺎری ای ﻦ ﭘ ﮋوﻫﺶ داﻧ ﺶ آﻣ ﻮزان ﭘﺴ ر ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر در ﻣﺪارس دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ دوره دوم ﻧﺎﺣﯿه 2 ﺷﻬﺮ ﮐﺮﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑ ﻪ ﻣﺮﮐ ﺰ ﻣﺸ ﺎوره اداره آموزش و ﭘﺮورش ارﺟﺎع داده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﻤﻮﻧه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﺒ ﺎرت ﺑ ﻮد از 30 داﻧ ﺶآموز دوره متوسطه (هر گروه 15 نفر) که با اجرای آزمون سازگاری (AISS) ناسازگار تشخیص داده شدند یا گمارش تصادفی به دو گروه آزمایش و گروه کنترل تقسیم شدند. به گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای راهبردهای پردازش هیجان مدار آموزش داده شد و گروه کنترل در این مدت آموزشی دریافت نکردند. دادهﻫ ﺎ ﺑ ﺎ اﺳ ﺘﻔﺎده از ﻣﯿ ﺎﻧﮕﯿﻦ، اﻧﺤ ﺮاف اﺳ ﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﮐﻮاری ﺎﻧﺲ ﺗﺠﺰی ه ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﺷ ﺪ. ﻧﺘ ﺎیﺞ ﻧﺸ ﺎن داد آﻣ ﻮزش راﻫﺒﺮدﻫ ﺎی ﭘ ﺮدازش ﻫﯿﺠ ﺎنﻣ ﺪار ﺑ ﺮ ﺳ ﺎزﮔﺎری ﺗﺤﺼ ﯿﻠﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ در ﺳﻄﺢ P<0/01 ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻌﻨﺎداری دارد.

زمینه: مطالعات نشان داده است تجربه هیجانات در محیط های آموزشی بر تنیدگی تحصیلی، سازگاری اجتماعی و پریشانی روانشناختی تأثیر می گذارد. روش پردازش تجربه ای پایه تحت عنوان فرآیندهای هیجان مدار به فعال سازی و ساماندهی مجدد طرحواره های هیجانی منجر می شود. بررسی ادبیات پژوهشی مرتبط نشان می دهد مطالعات محدودی به بررسی آموزش راهبردهای پردازش هیجان مدار بر تنیدگی تحصیلی، سازگاری اجتماعی و پریشانی روانشناختی دانش آموزان پرداخته اند. هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای پردازش هیجان مدار بر تنیدگی تحصیلی، سازگاری اجتماعی و پریشانی روانشناختی در دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر آزمایشی، از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر خرم آباد بود که در سال تحصیلی 1401-1400 مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، تعداد 60 دانش آموز انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایابی شدند. گروه آزمایش تحت مداخله آموزشی 8 جلسه ای راهبردهای پردازش هیجان مدار (گراس، 2007) قرار گرفتند. در این پژوهش همچنین از پرسشنامه های تنیدگی تحصیلی زاجاکوا و همکاران (2005)، سازگاری اجتماعی سینها و سینگ (1993) و پریشانی روانشناختی کسلر (2003) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از تحلیل کواریانس و نرم افزار SPSS23 استفاده شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد آموزش راهبردهای پردازش هیجان مدار باعث کاهش تنیدگی تحصیلی، افزایش سازگاری اجتماعی و کاهش پریشانی روانشناختی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه در سطح معناداری 01/0 >P می شود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، این نتیجه حاصل می گردد که آموزش پردازش هیجان مدار می تواند ضمن کاهش تنیدگی تحصیلی و پریشانی روانشناختی، به افزایش میزان سازگاری اجتماعی دانش آموزان پسر دوره دوم متوسظه نیز کمک کند. بنابراین توجه به آموزش راهبردهای پردازش هیجان مدار می تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت تحصیلی، روانی و اجتماعی دانش آموزان در مدرسه داشته باشد.